Pracodawca postanowił rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę w ramach zwolnień grupowych. Wręczył mu wypowiedzenie oraz wypłacił odprawę pieniężną. Pracownik wniósł pozew do sądu pracy. Zapadło orzeczenie o przywróceniu go do pracy. Sąd zasądził od pracodawcy wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Czy w takim przypadku pracownik musi zwrócić odprawę?
Zgodnie z art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, pracownikowi objętemu zwolnieniami grupowymi należy się odprawa pieniężna.
Z kodeksu pracy wynika natomiast, że pracownik, który ma zastrzeżenia do wypowiedzenia umowy o pracę, może wnieść do sądu pracy pozew. Powinien tego dokonać w terminie siedmiu dni od otrzymania wypowiedzenia (art. 264 par. 1 k.p.). Jeśli sąd uzna rację pracownika, przywraca go do pracy (art. 45 par. 1 k.p.), zasądzając jednocześnie od pracodawcy wynagrodzenie na czas pozostawania bez pracy (art. 47 k.p.). Jeśli przywrócenie będzie niemożliwe lub niecelowe, sąd zamiast przywrócenia do pracy zasądza na rzecz pracownika odszkodowanie (art. 45 par. 2 k.p.).
Pracownik, który uzyska wyrok o przywróceniu go do pracy, powinien zgłosić gotowość do podjęcia pracy w ciągu siedmiu dni od uprawomocnienia się wyroku (art. 48 par. 1 k.p.). Jeżeli uchybi temu terminowi z własnej winy, pracodawca nie będzie musiał go zatrudnić.
Zgodnie z wyrokiem SN z 3 lutego 2006 r. gdy pracownik wraca do pracy, dochodzi do restytucji stosunku pracy, który uległ rozwiązaniu na mocy wypowiedzenia, co powoduje, iż odpada podstawa prawna odprawy (II PK 158/05, OSNP 2006/23-24/357). W wyroku z 5 października 2007 r. SN stwierdził, iż odprawa staje się świadczeniem nienależnym pracownikowi, jeśli sąd rozstrzygający pozew wniesiony przez pracownika uzna, iż brak było podstaw do wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika (II PK 29/07, M.P.Pr. 2008/1/30). Z orzecznictwa SN wynika również, iż pracownik, który odwołał się od wypowiedzenia umowy o pracę, kwestionując istnienie przyczyny wypowiedzenia, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu odprawy (wyrok z 3 października 2005 r., III PK 82/05, OSNP 2006/15-16/239). Zgodnie z wyrokiem SN z 9 listopada 1990 r. odprawa podlegać będzie zaliczeniu na poczet wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy (I PR 351/90, LEX nr 13602).