Ubezpieczony, który cierpi na chorobę zawodową, może otrzymywać rentę i wykonywać inną pracę. Pod warunkiem że nie wykorzystuje w niej kwalifikacji, które stracił w wyniku choroby.
ORZECZENIE
ZUS przyznał ubezpieczonemu rentę inwalidzką trzeciej grupy, którą otrzymywał od maja 1994 r. W sierpniu zatrudnił się w firmie na stanowisku biurowym. ZUS w 2006 roku wydał decyzje odmawiającą mu renty. Argumentował, że zarówno lekarz orzecznik, jak i komisja uznali ubezpieczonego za zdolnego do pracy. Ten nie zgodził się z decyzją ZUS i odwołał się do sądu I instancji.
Sąd wskazał, że prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu przy łącznym spełnieniu przez niego trzech warunków określonych w art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ubiegający się o rentę musi być niezdolny do pracy, posiadać wymagany okres składkowy i nieskładkowy oraz niezdolność do pracy powinna wystąpić w okresie ubezpieczenia lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od jego ustania. Wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie. Zdaniem sądu ubezpieczony cierpi na schorzenie w postaci niedosłuchu. Uznał jednak, że mimo to jest zdolny do wykonywania pracy biurowej przy komputerze na stanowisku specjalisty. Sąd I instancji oddalił więc żądanie ubezpieczonego, który odwołał się do sądu apelacyjnego.
Ten stwierdził, że wnioskodawca, pracując jako starszy specjalista, uzyskał kwalifikacje do wykonywania tej pracy. Podzielił opinie sądu niższej instancji, że pracownikowi nie przysługuje renta, bo wykonuje pracę biurową. Sąd apelacyjny też oddalił żądanie ubezpieczonego.
Ten z kolei wniósł skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Argumentował, że nadal cierpi na schorzenie, które stanowi podstawę przyznania mu renty inwalidzkiej. Ponadto ma ono charakter trwały i nie rokuje poprawy jego zdrowia. Znacznie ogranicza też możliwości wykonywania przez niego pracy w posiadanym zawodzie inżyniera. W jego ocenie sam fakt podjęcia pracy na innym stanowisku nie uprawniał ZUS do wydania decyzji odmawiającej prawa do renty. Wskazał też, że w firmie został zatrudniony jako pracownik niepełnosprawny.
Sąd Najwyższy uznał, że wykonywanie przez ubezpieczonego pracy w wyuczonym zawodzie inżyniera elektryka w firmie budowlanej, w której pracował przed przyznaniem renty, nie jest możliwe. W ocenie sądu pracownik powinien otrzymywać nadal rentę, jeśli przy pracy biurowej nie wykorzystuje swoich najwyższych kwalifikacji związanych z wykształceniem inżyniera i umiejętnościami zawodowymi. Sąd Najwyższy wskazał, że ubezpieczony, który jest częściowo niezdolny do pracy w wyniku choroby zawodowej, może otrzymywać rentę i pracować na stanowisku o niższych zarobkach i kwalifikacjach. Ponadto SN zlecił sprawdzenie, czy ubezpieczony został rzeczywiście zatrudniony jako niepełnosprawny pracownik. Jeśli tak, to w ocenie SN ZUS nie może uznać pracy wykonywanej na stanowisku biurowym jako nabycie przez pracownika nowych kwalifikacji i odzyskanie zdolności do pracy.
Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał do ponownego rozpatrzenia przez sąd apelacyjny.
Sygn. akt II UK 264/08