Trybu wybierania kierowników urzędów stanu cywilnego dotyczy m.in., skierowany w czwartek przez Sejm do dalszych prac w komisjach, pilny rządowy projekt nowelizacji Prawa o aktach stanu cywilnego oraz ustawy o opłacie skarbowej.

Nad projektem będą pracowały komisje samorządu terytorialnego i polityki regionalnej oraz administracji i spraw wewnętrznych.

Wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Witold Drożdż podkreślił w czwartek w Sejmie, że projekt noweli podyktowany jest koniecznością dostosowania przepisów regulujących tryb wybierania kierowników USC i ich zastępców do znowelizowanej w 2005 roku ustawy o pracownikach samorządowych, która wprowadziła obowiązkowe konkursy na stanowiska urzędnicze.

Do tej pory często nie przestrzegano obowiązku przeprowadzania postępowania konkursowego

Do tej pory często nie przestrzegano obowiązku przeprowadzania postępowania konkursowego, uznając że zastępuje je uchwała rady gminy. Spowodowało to, że w od 7 sierpnia 2005 r., tj. po wprowadzeniu wáżycie nowelizacji przepisów ustawy o pracownikach samorządowych, zápowołanych ogółem 631 kierowników usc i ich zastępców, 357 osób zatrudniono bez konkursu.

Sprawa była rozpatrywana przez Naczelny Sąd Administracyjny, który 17ápaździernika 2007 r. stwierdził, że nabór kandydatów na wolne stanowiska kierowników urzędów stanu cywilnego wymaga przeprowadzenia konkursu zorganizowanego według procedury przewidzianej w ustawie o pracownikach samorządowych.

Projekt ma usankcjonować czynności kierowników usc oraz ich zastępców, którzy zostali powołani na to stanowisko bez przeprowadzenia postępowania konkursowego i ujednolicić przepisy dotyczące ich powoływania.

Nowela pozostawia bez zmian podstawową zasadę, zgodnie z którą czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca. Funkcję kierownika usc z mocy prawa pełni wójt (burmistrz, prezydent miasta), który pełnienie tych obowiązków może powierzyć również innej osobie.

Nowymi rozwiązaniami zaproponowanymi wáprojekcie nowelizacji są m.in. obligatoryjne zatrudnienie zastępców kierowników usc oraz kierowników usc w miejscowościach powyżej 50 tys. mieszkańców, określenie kwalifikacji, jakie powinni posiadać kierownicy usc oraz ich zastępcy.

W myśl nowych przepisów kandydaci na to stanowisko muszą mieć wyższe wykształcenie prawnicze lub administracyjne oraz kilkuletnie doświadczenie. W projekcie przewidziano 6 lat, w ciągu których osoby zatrudnione na tych stanowiskach i nie posiadające właściwego wykształcenia, muszą uzupełnić kwalifikacje.

Jak podkreślił Drożdż, projekt został określony jako pilny, ponieważ obecnie można zaskarżyć każdą decyzję urzędnika powołanego bez konkursu, na tej podstawie można np. unieważnić małżeństwo. "Państwo nie może przerzucać na obywateli odpowiedzialności za niejednoznaczne przepisy" - przekonywał wiceminister.

Posłowie wszystkich klubów opowiedzieli się za skierowaniem projektu do dalszych prac legislacyjnych.