Na początku czerwca będziemy wypłacali wynagrodzenie naszemu byłemu pracownikowi, który po rozwiązaniu umowy o pracę przez okres miesiąca był u nas zatrudniony na podstawie umowy zlecenia. Umowa o pracę została zakończona z ostatnim dniem kwietnia, a umowa zlecenia była wykonywana w okresie od 1 do 31 maja. Osoba ta została przez nas wyrejestrowana z ubezpieczeń zarówno jako pracownik, jak i zleceniobiorca. W czerwcu będziemy wypłacali zaległe wynagrodzenie za godziny nadliczbowe z umowy o pracę oraz wynagrodzenie z umowy zlecenia. Z umowy zlecenia osoba ta podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu, natomiast nie przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W jaki sposób należy rozliczyć składki należne od tych wynagrodzeń?

Składki z umowy zlecenia i z umowy o pracę muszą być rozliczone w dwóch osobnych raportach ZUS RCA z innymi kodami, gdyż od wynagrodzenia z umowy zlecenia nie jest należna składka na ubezpieczenie chorobowe.
Z przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika oraz zleceniobiorcy rozliczane są w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA z właściwym kodem tytułu ubezpieczenia. W składanym za ubezpieczonego raporcie, z kodem tytułu do ubezpieczeń 01 10 XX - w przypadku umowy o pracę lub 04 XX XX - w przypadku umowy zlecenia, należy wykazać wypłacony mu w danym miesiącu przychód i od tego przychodu naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne.
Inaczej wygląda sytuacja, gdy ubezpieczony został już wyrejestrowany z ubezpieczeń, a płatnik w kolejnym miesiącu wypłaca mu wynagrodzenie, od którego ma obowiązek odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Składki na ubezpieczenia, należne od przychodu otrzymanego przez ubezpieczonego w miesiącu następującym po miesiącu, w którym ustał tytuł ubezpieczeń rozliczane są w raporcie ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 30 00 XX, przekazanym za miesiąc, w którym ubezpieczonemu zostało wypłacone wynagrodzenia stanowiące podstawę wymiaru składek.
Z uwagi na to, że od wynagrodzenia z umowy zlecenia nie jest należna składka na ubezpieczenie chorobowe, gdyż zleceniobiorca nie przystąpił do tego ubezpieczenia, składki należne od wynagrodzenia z umowy zlecenia i wynagrodzenia z umowy o pracę nie mogą zostać rozliczone w jednym raporcie ZUS RCA z kodem 30 00 XX, gdyż w takim przypadku wystąpi niezgodność między kwotą składek a podstawą ich wymiaru. Dlatego w celu prawidłowego rozliczenia składek w przypadku przedstawionym w pytaniu, płatnik powinien przekazać do ZUS, za miesiąc, w którym wypłacił wynagrodzenia z umowy o pracę i umowy zlecenia:
  • raport ZUS RCA z kodem 30 00 XX, w którym powinny zostać rozliczone składki należne od przychodu ze stosunku pracy,
  • raport ZUS RCA z kodem 50 00 XX, w którym powinny zostać rozliczone składki należne od przychodu z umowy zlecenia.
Przed złożeniem raportu z kodem 50 00 XX płatnik składek nie musi przekazywać do ZUS dokumentu zgłoszenia do ubezpieczeń ZUS ZUA z tym kodem.
MICHAŁ JAROSIK
ekspert z zakresu ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 18 ust. 1, ust. 7 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).
■ Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 4 grudnia 1998 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących oraz innych dokumentów (Dz.U. nr 149, poz. 982 z późn. zm.).