Co najmniej 10 proc. kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej i zakładów aktywności zawodowej sfinansują odpowiednio gminy i powiaty oraz urzędy marszałkowskie.
Od 1 stycznia 2009 r. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będzie finansował 90 proc. kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej (WTZ) i zakładów aktywności zawodowej (ZAZ). Pozostałą część opłacą odpowiednio gminy i powiaty oraz urzędy marszałkowskie, chyba że działalność WTZ i ZAZ będzie dodatkowo finansowana z innego źródła, np. przez sponsora lub organizację pozarządową. Wówczas środki, jakie samorządy muszą przekazać na działalność warsztatów i zakładów, będą proporcjonalnie mniejsze (o kwotę przekazaną przez np. sponsora).
Tak wynika z senackiego projektu nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dzięki tym zmianom samorządy nie będą mogły już wykorzystywać niejasnych sformułowań prawnych po to, aby nie przekazywać odpowiednich środków na działalność WTZ i ZAZ.
- Obecnie samorządy często wykorzystują fakt, że ustawa o rehabilitacji nie zobowiązuje ich wprost do współfinansowania warsztatów w wysokości 10 proc. kosztów ich działalności i wypłacają niższe dofinansowania - mówi Daniel Jakubowski, kierownik WTZ Caritas Diecezji Rzeszowskiej w Kolbuszowej.
Takie problemy miały m.in. warsztaty terapii zajęciowej z województwa podkarpackiego, kujawsko-pomorskiego, śląskiego czy mazowieckiego.
Jeśli projekt nowelizacji wejdzie w życie, nie tylko w 2009 roku, ale też w latach następnych PFRON będzie finansował 90 proc. kosztów funkcjonowania WTZ i ZAZ. Zgodnie z obecnymi przepisami od 1 stycznia przyszłego roku i w kolejnych latach fundusz ma opłacać 85 proc. takich kosztów. Zdaniem senatorów zmniejszenie wielkości pomocy z PFRON mogłoby przyczynić się do pogorszenia sytuacji finansowej wielu warsztatów i zakładów aktywności zawodowej.
Wszystko wskazuje na to, że od 2009 roku wzrosną też kwoty, jakie Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przekazuje samorządom na funkcjonowanie WTZ i ZAZ. Roczne dofinansowanie uczestnictwa jednej osoby niepełnosprawnej w warsztatach wzrośnie z 13 414 zł do 14 796 zł, a dopłata do zatrudnienia niepełnosprawnego pracownika zakładów aktywności zawodowej z 16 772 zł do 18 500 zł. Tak wynika z projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie algorytmu przekazywania środków PFRON samorządom wojewódzkim i powiatowym.
Rząd tłumaczy tę zmianę faktem, że od 2003 roku dofinansowanie to nie było podwyższane, a w tym czasie o ponad 10 proc. wzrosły ceny towarów i usług.
- Bez tej podwyżki nie będziemy mogli świadczyć usług rehabilitacyjnych na odpowiednim poziomie. Obawiałbym się także, że z powodu niskich wynagrodzeń z pracy zrezygnują terapeuci - mówi Janusz Szafrański, kierownik WTZ przy Towarzystwie Wpierania Osób Niepełnosprawnych w Świeciu.
Warsztaty terapii zajeciowej przygotowują osoby niepełnosprawne m.in. do podjęcia pracy. Natomiast zakłady aktywności zawodowej zatrudniają osoby z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności, którym trudniej znaleźć pracę na otwartym rynku.