Wymierzenie pracownikowi kary porządkowej nie wyklucza możliwości uznania jego nagannego zachowania się za przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę.
W przypadku dopuszczenia się przez pracownika uchybień wymienionych w tabeli pracodawca może zastosować wobec niego kary porządkowe - upomnienie, naganę i karę pieniężną. Wynika to z art. 108 k.p.
Tylko jedna kara
Warto wiedzieć, że za jedno przewinienie pracownik może być ukarany tylko jedną z wymienionych wyżej kar. Dlatego wątpliwości budzi sformułowanie par. 2 art. 108 k.p., zgodnie z którym za ściśle określone przewinienia w nim wymienione pracodawca może również stosować karę pieniężną.
Mimo powyższego zapisu pracodawca nie może nałożyć na pracownika jednej z kar niemajątkowych oraz kary pieniężnej. Prawa do stosowania więcej niż jednej kary porządkowej nie daje również pracodawcy fakt naruszenia przez jednorazowe zachowanie pracownika kilku obowiązków. Okoliczności te mogą jednakże wpływać na rodzaj zastosowanej sankcji oraz, przy uwzględnieniu ustawowego maksimum, na wysokość kary pieniężnej.
Rozwiązanie umowy
Literalne brzmienie art. 108 par. 2 k.p. może prowadzić do błędnego wniosku, że w razie jednorazowego dopuszczenia się wskazanych w nim naruszeń zachodzą podstawy tylko do zastosowania w stosunku do pracownika kary pieniężnej. Natomiast w razie kolejnego tego typu przewinienia będzie możliwe uznanie, że doszło do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, co będzie uzasadniać rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika (na podstawie art. 52 par. 1 pkt 1 k.p.).
Przyjmuje się jednak, że przesłanki zastosowania kary pieniężnej oraz rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika mają charakter niezależny od siebie. Oznacza to, że kwalifikacja danego stanu faktycznego powinna być dokonywana wyłącznie z punku widzenia nałożenia na pracownika kary albo rozwiązania z nim umowy.
Stanowisko Sądu Najwyższego
Pracodawca nie ma obowiązku uprzedniego karania pracownika karą porządkową, a dopiero po stwierdzeniu kolejnego naruszenia obowiązków pracowniczych złożenia mu oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę (bez wypowiedzenia lub też z zachowaniem tegoż okresu). Zagadnieniem tym zajmował się Sąd Najwyższy. W wyroku z 25 października 1995 r., stwierdził, iż wymierzenie pracownikowi kary porządkowej nie wyklucza możliwości uznania tego samego nagannego zachowania się pracownika, stanowiącego przesłankę ukarania, za przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę (sygn. I PRN 77/95, OSNP 1996/11/153).
Wypowiedzenie nie jest karą i nie ma przeszkód do jego stosowania z powodu tego samego przewinienia, które stanowiło podstawę wymierzenia kary porządkowej, jeżeli uzasadnia to waga przewinienia. W szczególności ma to znaczenie wtedy, gdy na pracownika była już nakładana kara porządkowa, a jego zachowanie wskazuje na fakt, iż wychowawczo-dyscyplinujący cel kary porządkowej nie został osiągnięty i pracownik dopuszcza się kolejnego przewinienia.
ALEKSANDRA PIECKO-MAZUREK
PODSTAWA PRAWNA
Art. 108 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
