Pracodawca, obejmując pracownika zadaniowym systemem czasu pracy, powinien w porozumieniu z nim ustalić czas niezbędny do wykonania powierzanych mu zadań. Musi uwzględnić wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych w art. 129 kodeksu pracy. Jakie są konsekwencje braku takiego porozumienia?
System zadaniowego czasu pracy stosuje się, gdy rodzaj pracy, jej organizacja lub miejsce wykonywania pracy uniemożliwiają lub znacznie utrudniają prowadzenie przez pracodawcę efektywnej kontroli czasu pracy pracownika, jak i stopnia jego zaangażowania. Istotą tego systemu jest traktowanie jako czasu pracy tylko takiego okresu, który jest niezbędny pracownikowi do wykonania określonych zadań, pozostawiając mu znaczny margines swobody co do organizacji swojego czasu pracy.
Elementem koniecznym zadaniowego czasu pracy jest skonkretyzowanie przez pracodawcę zadań powierzanych pracownikowi do realizacji, pod względem ich rodzaju i zakresu. Zadania te powinny być tak określone, aby były wykonalne w ramach obowiązujących norm czasu pracy.
Ustawodawca sformułował w art. 140 kodeksu pracy wymóg zawarcia porozumienia z pracownikiem co do czasu niezbędnego do realizacji powierzonych mu zadań. Oceniając charakter prawny tego porozumienia, Sąd Najwyższy przyjął, iż porozumienie to nie ma charakteru uzgodnienia, a jedynie konsultacji, w ramach której pracownik może przedstawić swoją opinię. Brak takiego porozumienia, będący skutkiem niewypełnienia wymogu wysłuchania stanowiska pracownika bądź ustalenia czasu koniecznego do wykonania powierzonych czynności wbrew jego opinii, nie powoduje nieskuteczności ustanowienia zadaniowego czasu pracy. Natomiast w razie sporu pomiędzy stronami stosunku pracy okoliczność taka rodzi po stronie pracodawcy obowiązek wykazania, że powierzone pracownikowi zadania były możliwe do wykonania w granicach norm czasu pracy określonych w art. 129 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 lutego 2008 r., II PK 148/07, OSNP 2009/7–8/93).
Wyznaczenie pracownikowi zadań, których realizacja nie jest możliwa w normalnym czasie pracy, jest równoznaczne ze świadczeniem pracy w czasie przekraczającym normy czasu pracy. Powoduje zatem konieczność zrekompensowania pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych czasem wolnym bądź stosownym dodatkiem pieniężnym.