Pracodawca zatrudniający co najmniej 50 pracowników ma obowiązek umożliwić powołanie rady pracowników. Musi po osiągnięciu wielkości zatrudnienia zobowiązującej do utworzenia rady niezwłocznie podać tę informację do wiadomości pracowników. Powstaje jednak pytanie, jak i kogo zaliczać do załogi.
Zgodnie z art. 7 ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji liczbę zatrudnionych u pracodawcy pracowników ustala się na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych w ramach stosunku pracy w okresie sześciu miesięcy przed dniem powiadomienia o wyborach członków rady pracowników. Nie uwzględnia się pracowników młodocianych, chałupników ani pracowników tymczasowych oraz osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Uwzględnia się natomiast wszystkie osoby będące pracownikami, nie ma tu znaczenia wymiar czasu pracy i rodzaj umowy o pracę. Zaliczamy także osoby będące na urlopach wychowawczych i wykonujące pracę na podstawie umów na zastępstwo pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności.
W celu obliczenia przeciętnej liczby zatrudnionych w okresie ostatnich sześciu miesięcy dodaje się liczby zatrudnionych w kolejnych miesiącach i otrzymaną sumę dzieli przez sześć
Gdy liczba pracowników ulega wahaniom, najlepiej zsumować liczbę zatrudnionych w każdym dniu danego miesiąca, a następnie podzielić przez liczbę dni danego miesiąca. Liczeniu powinny podlegać także osoby zatrudnione nawet przez niepełną część miesiąca.
Jeżeli pracodawca prowadzi działalność gospodarczą krócej niż sześć miesięcy, to oblicza się stan zatrudnienia w każdym kolejnym miesiącu, a następnie sumuje się go i tak otrzymaną wielkość dzieli przez liczbę miesięcy, w których pracodawca prowadził działalność gospodarczą.
Co zrobić, gdy pracodawca prowadził działalność gospodarczą bez zatrudniania na podstawie umowy o pracę? Wówczas trzeba rozpocząć liczenie od momentu, w którym zatrudnił pierwszego pracownika.
Warto dodać, że wymieniona ustawa w wielu miejscach jest niejasna. Dlatego też zapewne czeka ją jeszcze kilka nowelizacji. Ostatnia, z 11 kwietnia 2008 r., przewiduje następujące zmiany:
• pracodawca na 60 dni przed końcem kadencji rady pracowników informuje załogę o prawie wyboru nowej rady pracowników,
• wybrana rada pracowników funkcjonuje dalej, nawet gdy w trakcie jej kadencji poziom zatrudnienia u pracodawcy spadnie poniżej poziomu, który pozwala pracownikom lub związkom zawodowym na utworzenie rady.