Osoby, które nie mają skończonych studiów ekonomicznych, mogą przejść szkolenie, zdać egzamin i starać się o stopień zawodowy Samodzielnego Pracownika Bankowego.
Posiadane kwalifikacje decydują m.in. o stanowisku i wynagrodzeniu pracowników bankowych. Dlatego osoby będące w trakcie studiów na kierunkach: ekonomia, finanse i rachunkowość czy bankowość i finanse powinny starać się o odbycie wakacyjnych staży w różnych placówkach. Pozwoli im to poznać organizację pracy różnych banków i wybrać odpowiedni dla siebie. Często zdarza się, że etatową pracę w banku rozpoczynają już absolwenci liceów czy kierunków niezwiązanych z finansami. Oni mogą zdobywać wiedzę i umiejętności stopniowo, rozpoczynając od szkolenia z bankowości i egzaminu, którego zdanie jest jednym z niezbędnych warunków ubiegania się o stopień Samodzielnego Pracownika Bankowego (SPB).
Pracownicy banków, uczestnicy Systemu Standardów Kwalifikacyjnych w Bankowości Polskiej, z wykształceniem kierunkowym i odpowiednim doświadczeniem, mogą starać się kolejno o stopień zawodowy:
• Dyplomowanego Pracownika Bankowego (DPB),
• Specjalisty Bankowego w jednej z dziewięciu specjalności (SB), m.in.: organizacja i zarządzanie, operacje bankowe krajowe, operacje bankowe zagraniczne, rachunkowość bankowa, analiza kredytowa i fundamentalna, marketing bankowy, bankowa obsługa prawna.
• Eksperta lub Menedżera Bankowego (EM).
W ścieżce zawodowej na poziomie Dyplomowanego Pracownika Bankowego są dwa równoważne egzaminy prowadzące do uzyskania stopnia: egzamin po Studium Bankowości oraz egzamin na Europejski Certyfikat Bankowca EFCB.
Do egzaminów upoważniających do ubiegania się o stopień SPB i DPB można przystąpić, będąc jeszcze studentem. Aby uzyskać stopień zawodowy, trzeba wykazać się odpowiednim doświadczeniem zawodowym i stażem pracy. Szczegółowe wymagania znajdują się na stronie www.zbp.pl, w linku standardy kwalifikacyjne.

Co to jest System Standardów

W Polsce istnieje tzw. System Standardów Kwalifikacyjnych w Bankowości Polskiej (SSKBP), opracowany m.in.: przez Związek Banków Polskich. Określa on wiedzę i umiejętności wymagane od osób pracujących w bankowości, począwszy od wiedzy ogólnobankowej, uważanej za podstawę do dalszego doskonalenia zawodowego, przez specjalistyczną, a na eksperckiej skończywszy. W ramach SSKBP działa system certyfikatów potwierdzających określony poziom wiedzy i umiejętności. Certyfikaty wydaje ZBP, jednak tylko pracownikom banków zrzeszonych w SSKBP. Obecnie w systemie funkcjonuje 30 banków, w tym Narodowy Bank Polski oraz wszystkie banki spółdzielcze, reprezentowane przez banki zrzeszające.

Jak zdobyć Certyfikat

Aby otrzymać Certyfikat SPB, DPB oraz Specjalisty Bankowego, należy spełniać określone wymagania i zdać egzamin.
Wszystkie egzaminy oprócz egzaminu na Europejski Certyfikat Bankowca EFCB składają się z części pisemnej i ustnej. Część pisemna ma formę testu. W trakcie egzaminu ustnego kandydaci odpowiadają na trzy wylosowane pytania, co nie wyklucza pytań dodatkowych. Osobom, które nie zdały egzaminu, przysługuje prawo do udziału w jednym nieodpłatnym egzaminie poprawkowym w ciągu roku od daty poprzedniego egzaminu. Koszt egzaminu, zależnie od rodzaju certyfikatu i instytucji go przeprowadzającej, wynosi od 400 do 600 zł. Przygotowanie się do egzaminów ułatwiają szkolenia. Organizuje je 12 uczelni wyższych. Koszt szkolenia waha się od 600 zł do 2 tys. zł, zależnie od formy i instytucji go prowadzącej. Nieco inaczej wygląda procedura zdobywania stopnia Eksperta i Menedżera Bankowego. Uzyskuje się go w wyniku specjalnego postępowania kwalifikacyjnego, które potwierdza indywidualny dorobek zawodowy. Mogą do niego jednak przystąpić tylko osoby posiadające tytuł Specjalisty, mające co najmniej dwuletni staż pracy od momentu jego otrzymania oraz znające język obcy.

Europejskie uprawnienia

W ramach Systemu Standardów Kwalifikacyjnych w Bankowości Polskiej można uzyskać Europejski Certyfikat Bankowca EFCB, który uprawnia również do ubiegania się o stopień zawodowy Dyplomowanego Pracownika Bankowego. Certyfikat umożliwia porównanie kwalifikacji zawodowych wśród pracowników banków w Europie, zwiększa konkurencyjność pracowników, ułatwia ich mobilność na terenie UE. Jest on bowiem uznawany przez banki z 11 krajów Europy.
Do egzaminu może przystąpić każdy. Jednak, aby go zdać, należy opanować specjalistyczną wiedzę również z zakresu bankowości międzynarodowej. Można ją zdobyć podczas studiów lub specjalnych szkoleń. Egzaminy uprawniające do uzyskania ECB EFCB mają formę pisemną - test jednokrotnego wyboru, w języku polskim. Egzamin składa się ze 100 pytań testowych, trwa 120 minut. Minimum, wymagane do zaliczenia testu, wynosi 60 proc. prawidłowych odpowiedzi. Koszt egzaminu to około 500 zł.