Prowadzę własną firmę. Podlegam obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i zdrowotnemu. Przystąpiłem też do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Za wrzesień opłaciłem składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z opóźnieniem. Czy spowodowało to ustanie ubezpieczenia chorobowego i w razie choroby ZUS odmówi mi wypłaty zasiłku?

Tak. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki. Jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie ustaje od dnia następującego po dniu, za który zasiłek przysługuje.
Ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego wskutek nieopłacenia w terminie składki należnej na to ubezpieczenie następuje z mocy ustawy. Dlatego też osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która chce mieć zachowaną ciągłość podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, powinna zwrócić szczególną uwagę na terminowość opłacania składek na ubezpieczenia społeczne (z uwzględnieniem dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego) w pełnej wysokości.
Wyjaśnić trzeba, że w uzasadnionych przypadkach, na wniosek ubezpieczonego, ZUS może wyrazić zgodę na opłacenie składki na ubezpieczenie chorobowe po terminie. Wniosek w tej sprawie należy złożyć do dyrektora właściwej jednostki terenowej ZUS. We wniosku trzeba podać przyczyny nieopłacenia składki. W orzecznictwie jako przyczyny uzasadniające przywrócenie terminu podaje się m.in.: nagłą obłożną chorobę, powódź, pożar, inne działania siły wyższej (wyrok sądu apelacyjnego z 27 kwietnia 2000 r., III AUa 66/00, OSA 2001/9/32). W innym orzeczeniu Sąd Apelacyjny w Katowicach wyjaśnił natomiast, że zlecenie osobie trzeciej zapłacenia składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie usprawiedliwia spowodowanego przez tę osobę opóźnienia, tym bardziej że opłacanie składek obciąża ubezpieczonego i nie może powoływać się na błąd w działaniu swojego biura rachunkowego, które tylko wylicza należną wysokość składki (wyrok z 7 lipca 2004 r., III AUa 547/03, niepublikowane).
Zasiłek chorobowy przysługuje osobie ubezpieczonej i osobie po ustaniu tytułu ubezpieczenia (w przedstawionej w liście sytuacji tytuł istnieje - działalność wciąż jest prowadzona), po spełnieniu warunków określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Skutkiem nieopłacenia składek na ubezpieczenie chorobowe w analizowanej sytuacji jest brak prawa do świadczeń w razie choroby.
ALEKSANDRA CHMIELECKA
specjalista z zakresu ubezpieczeń społecznych
PODSTAWA PRAWNA
Art. 14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.).