Zamierzam wypowiedzieć umowę o pracę zatrudnionemu w mojej firmie radcy prawnemu. Czy to prawda, że w pierwszej kolejności zamiar wypowiedzenia muszę skonsultować z jego samorządem zawodowym?

Wypowiedzenie umowy o pracę pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku radcy prawnego wymaga w pewnych okolicznościach uprzedniego skonsultowania takiej decyzji z jego samorządem zawodowym. Zgodnie z art. 19 ustawy o radcach prawnych, rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem z radcą prawnym przez jednostkę organizacyjną z powodu nienależytego wykonywania obowiązków radcy prawnego wynikających z przepisów tej ustawy może nastąpić po uprzednim zasięgnięciu opinii okręgowej izby radców prawnych. Organ ten powinien przedstawić swoją opinię w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia pracodawcy o zamiarze rozwiązania stosunku pracy z radcą prawnym. Opinia negatywna nie jest wprawdzie dla pracodawcy wiążąca, lecz brak uprzedniego skonsultowania zamiaru wypowiedzenia z samorządem zawodowym radcy prawnego naraża pracodawcę na zarzut naruszenia przepisów prawa pracy przy rozwiązywaniu umowy o pracę, a zwolnionemu pracownikowi otwiera tym samym drogę do domagania się przed sądem przywrócenia do pracy bądź odszkodowania.
Obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę radcy prawnemu nie będzie jednak obciążał pracodawcy w każdym przypadku. Konieczność zasięgnięcia opinii okręgowej izby radców prawnych istnieje tylko wtedy, gdy, zdaniem pracodawcy, pracownik nieprawidłowo wykonywał obowiązki należące do radcy pranego. Celem regulacji zawartej w art. 19 ustawy o radcach prawnych nie jest bowiem stworzenie samorządowi radcowskiemu możliwości kontroli rzeczywistych przyczyn zwolnienia radcy prawnego, lecz jedynie umożliwienie mu zajęcia stanowiska co do zarzutów stawianych temu pracownikowi odnośnie do wykonywania przez niego obowiązków radcowskich. Jeśli pracodawca nie formułuje tego typu zarzutów, to zasięganie opinii samorządu radcowskiego nie jest już obowiązkowe. Przykładowo, nie będzie konieczności uprzedniej konsultacji zamiaru wypowiedzenia z okręgową izbą radcą prawnych, jeśli przyczyną zwolnienia radcy prawnego jest naruszanie przez niego organizacji czasu pracy (wyrok SN z 26 marca 1998 r., I PKN 3/98, OSNP 1999/6/200) bądź reorganizacja (likwidacja) stanowiska pracy radcy prawnego niełącząca się z negatywną oceną jego pracy (wyroku SN z 3 listopada 1997 r., I PKN 335/97, OSNP 1998/15/455). W orzecznictwie podkreślono, że konieczność uzyskania uprzedniej opinii organu samorządu zawodowego dotyczy wyłącznie zamierzonego wypowiedzenia umowy o pracę z powodu wskazanego przez pracodawcę nienależytego wykonywania obowiązków radcy prawnego i nie obejmuje przypadku, gdy zarzutu takiego pracodawca nie formułuje, a jedynie radca prawny uważa, że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia jest takie jego zachowanie (wyrok SN z 25 maja 2000 r., I PKN 649/99, OSNP 2001/21/645).
Prawidłowa odpowiedź na pytanie czytelnika zależy zatem od rzeczywistych przyczyn wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku radcy prawnego. Jeśli przyczyną tą jest nienależyte wypełnianie przez pracownika jego obowiązków radcowskich, to prawidłowe rozwiązanie stosunku pracy będzie uzależnione od uprzedniego zasięgnięcia przez pracodawcę opinii okręgowej izby radców prawnych. W sytuacji natomiast, gdy przyczyna wypowiedzenia nie łączy się z negatywną oceną pracy tego prawnika, pracodawca będzie zwolniony od obowiązku zasięgania opinii samorządu radcowskiego.
DOMINIKA CICHOCKA
ekspert z zakresu prawa pracy
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 19 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 123, poz. 1059 z późn. zm.).