W naszym zakładzie pracy funkcjonują dwie małe organizacje związkowe. Chcielibyśmy je połączyć tak, aby uzyskać uprawnienia zakładowej organizacji związkowej. Czy możemy to zrobić i jeśli tak, to w jaki sposób przeprowadzić procedurę łączenia?

Możliwe jest połączenie się związków zawodowych polegające na tym, że jeden przejmuje prawa i obowiązki drugiego po przeprowadzeniu procedury likwidacyjnej.
Jest to zgodne ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z 28 września 2005 r. (III SZP 1/05, 2005/24/401). Takie przejęcie nie wymaga żadnej specjalnej procedury, konieczne jest tylko zabezpieczenie interesów osób trzecich przejmowanego i likwidowanego związku. Możliwość połączenia jest odzwierciedleniem zasady wolności związkowej. Nie jest to kwestia wyrażona wprost w przepisach prawnych. Dlatego też była on przedmiotem badania przez Sąd Najwyższy. W praktyce jeśli likwidacja obejmie tylko jedną organizację związkową, to druga ciągle będzie funkcjonowała i przejmowała członków oraz majątek likwidowanego podmiotu. Sama już procedura likwidacyjna będzie musiała zostać dopełniona wykreśleniem z Krajowego Rejestru Sądowego przejmowanej struktury. Na koniec potrzebna będzie rejestracja następstwa prawnego będącego wynikiem połączenia obu związków odzwierciedlonego w statucie związku przejmującego. Zgodnie z art. 9 ustawy o związkach zawodowych statuty oraz uchwały związkowe określają swobodnie struktury organizacyjne związków zawodowych. Natomiast zobowiązania majątkowe mogą podejmować wyłącznie statutowe organy struktur związkowych posiadających osobowość prawną.
Natomiast o tym, czy tak powstała organizacja będzie zakładową organizacją związkową, zadecyduje spełnienie przez nią następujących przesłanek. Zgodnie z art. 251 ustawy o związkach zawodowych uprawnienia zakładowej organizacji związkowej przysługują tym organizacjom, które zrzeszają co najmniej dziesięciu członków będących: pracownikami lub osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą u pracodawcy objętego działaniem tej organizacji albo funkcjonariuszami, o których mowa w art. 2 ust. 6, pełniącymi służbę w jednostce objętej działaniem tej organizacji (funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej, a także pracowników Najwyższej Izby Kontroli). Zgodnie z obowiązującymi przepisami, organizacja taka musi co kwartał - według stanu na ostatni dzień kwartału - w terminie do dziesiątego dnia miesiąca następującego po tym kwartale, przedstawiać pracodawcy albo dowódcy jednostki informację o łącznej liczbie członków tej organizacji.
SYLWIA GORTYŃSKA
ekspert z Poradnika Gazety Prawnej
PODSTAWA PRAWNA
Art. 9 i 251 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tj. Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 z późn. zm.).