Czytelniczka jest w zaawansowanej ciąży, ale pracodawca każe jej pracować po godzinach. Na forum Gazety Prawnej zwróciła się z pytaniem, czy pracodawca może jej grozić zwolnieniem z pracy, jeśli odmówi.

PROBLEM
Jestem w szóstym miesiącu ciąży. Mój pracodawca często każe mi zostawać po godzinach, grożąc, że mnie zwolni, jeśli odmówię. Od czasu do czasu mogłabym zostać dłużej, ale ostatnio mój lekarz kieruje mnie na różne badania, przez co potrzebuję wolnych popołudni, żeby zdążyć do szpitala. Czy pracodawca może mnie zwolnić?
CZYTELNICY RADZĄ
Sowa: Pracodawca nie ma prawa zatrudniać cię w godzinach nadliczbowych w nocy, bo jako przyszła matka jesteś chroniona przez kodeks pracy.
Magda: Jeśli złożyłaś pracodawcy zaświadczenie lekarskie, że jesteś w ciąży, znajdujesz się pod ochroną.
PIP WYJAŚNIA
Zgodnie z art. 178 par. 1 zd. 1 k.p. pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych. Powodem jest troska o zdrowie kobiety i płodu. Praca w godzinach nadliczbowych wymaga nie tylko zwiększonego wysiłku, ale stanowi poważne ograniczenie czasu wolnego, w którym kobieta powinna regenerować siły. Przywołany przepis zabrania także zatrudniania ciężarnej w porze nocnej. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący i musi być przestrzegany, nawet jeżeli pracownica wyrazi zgodę na pracę w tych godzinach. Równocześnie kodeks pracy zabrania zatrudniania ciężarnej bez jej zgody w przerywanym systemie czasu pracy oraz delegowania poza stałe miejsce pracy. Powyższe zakazy obejmują okres od chwili przedłożenia pracodawcy zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego stan ciąży. Warto również zwrócić uwagę na art. 185 par. 2 k.p., zgodnie z którym pracodawca jest obowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia. Warto przy tym wiedzieć, że k.p. nie nakłada na pracownicę wprost obowiązku zgłoszenia pracodawcy stanu ciąży. Jak najszybsze powiadomienie pracodawcy pozostaje jednak w interesie samej ciężarnej, bowiem możliwość skorzystania z szeregu uprawnień przysługujących kobiecie w okresie ciąży jest uzależniona od udokumentowania stanu ciąży świadectwem lekarskim. W okresie ciąży pracownica jest chroniona zarówno przed wypowiedzeniem, jak i rozwiązaniem umowy o pracę. Ustawodawca dopuszcza możliwość rozwiązania umowy w okresie ciąży jedynie w trzech przypadkach. Pierwszy z nich dotyczy sytuacji, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy i reprezentująca ją zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. W drugim przypadku jest to możliwe, jeśli została ogłoszona upadłości pracodawcy, a w trzecim - likwidacja pracodawcy.