Pracodawca w większym zakresie niż pracownik ponosić musi koszty sądowe. Jeśli jednak wygra proces, sąd zasądzi zwrot tych kosztów od pracownika.

Czy trzeba uiścić zaliczkę na opinię biegłego

W trakcie procesu toczącego się z powództwa pracownika o zapłatę wynagrodzenia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych pracodawca złożył wniosek o weryfikację wyliczeń pracownika przez biegłego z dziedziny księgowości. Czy pracodawca musi ponieść wydatki związane z opinią biegłego?
Tak
Przeprowadzenie niektórych dowodów, w tym przede wszystkim dowodu z opinii biegłego sądowego, wiąże się z wydatkami. Pracodawca nie jest z mocy ustawy zwolniony od wydatków niezależnie od tego, czy jest stroną powodową czy pozwaną. W takiej sytuacji, jeżeli pracodawca domaga się przeprowadzenia czynności związanej z wydatkami będzie musiał wpłacić zaliczkę na koszt przeprowadzenia tej czynności. Oprócz opinii biegłego dowodem połączonym z koniecznością poniesienia wydatków może być również dowód z przesłuchania świadków, o ile wnioskują o zwrot kosztów dojazdu i utraconego wynagrodzenia. Nadmienić należy, że w przypadku wygrania procesu przez pracodawcę zaliczkowana kwota zostanie zawsze zasądzona na jego rzecz od pracownika na zasadach ogólnych.
Podstawa prawna
• Art. 1304 par. 4 i 5 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Czy nieopłacona apelacja może być odrzucona

Pracodawca w procesie wytoczonym mu przez pracownika o przywrócenie do pracy udzielił pełnomocnictwa procesowego radcy prawnemu. Sąd I instancji uwzględnił powództwo pracownika i przywrócił go do pracy. Pracodawca polecił swojemu pełnomocnikowi wniesienie apelacji od tego orzeczenia. Pełnomocnik wniósł apelację, zapomniał jednak uiścić od niej należną opłatę w kwocie 30 zł. Czy taką apelację sąd może odrzucić?
Tak
Oprócz profitów związanych z zastępowaniem pracodawcy w postępowaniu sądowym przez profesjonalnego pełnomocnika z udzieleniem pełnomocnictwa wiążą się również pewne zagrożenia. Czynnościom procesowym pełnomocników będących adwokatami lub radcami prawnymi przepisy proceduralne stawiają bowiem wyższe wymagania niż czynnościom dokonywanym przez same strony. Ich błędy obciążają bezpośrednio mocodawców. W sprawie niniejszej radca prawny powinien uiścić od apelacji opłatę podstawową w kwocie 30 zł. Adwokat lub radca prawny wnoszący apelację podlegającą opłacie stałej (lub stosunkowej) jest zobowiązany uiścić ją najpóźniej w dniu wniesienia apelacji bez konieczności wezwania go przez sąd do jej wpłacenia. Jeśli profesjonalny pełnomocnik nie dopełni tego obowiązku, sąd nie będzie wzywał go do uiszczenia należnej opłaty. Nieopłacenie apelacji spowoduje to, iż sąd odrzuci ją postanowieniem. Skutek taki wystąpi niezależnie od tego, jaki był powód braku uiszczenia przez pełnomocnika opłaty od apelacji. Pracodawca będący mocodawcą pełnomocnika nie ma w zasadzie żadnych możliwości naprawienia błędu popełnionego przez pełnomocnika i nie może samodzielnie uiścić opłaty od apelacji po jej wniesieniu. Należy jednak wiedzieć, że nawet jeśli strona jest reprezentowana przez adwokata, to gdy sama podpisze apelację, sąd będzie musiał wezwać pełnomocnika do uiszczenia opłaty i dopiero niewykonanie tego zarządzenia będzie skutkowało odrzuceniem apelacji. Podobny skutek procesowy pracodawca odnieść może, składając wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, ponieważ, zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem Sądu Najwyższego, po oddaleniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych sąd również profesjonalnego pełnomocnika wezwać musi do uiszczenia opłaty od apelacji.
Podstawa prawna
• Art. 1302 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Czy pracodawca może liczyć na zwrot kosztów

Pracownik wytoczył pracodawcy właścicielowi niewielkiego sklepu proces o zapłatę wielu różnych świadczeń wynikających z łączącego ich stosunku pracy w łącznej kwocie 40 tys. zł. Pracodawca ustanowił pełnomocnika. W toku procesu poniósł również koszty opinii biegłego. Sąd zasądził na rzecz pracownika 500 zł i oddalił powództwo w pozostałej części. Czy pracodawca może liczyć na zwrot poniesionych przez siebie kosztów procesu?
Tak
Zwolnienie pracownika od kosztów sądowych z mocy ustawy nie zwalnia go od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi procesowemu, którym jest pracodawca. Zwrot kosztów procesu jest regulowany przez dwie podstawowe zasady. Pierwsza przewiduje, że przegrywający ma obowiązek zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Dotyczy ona sytuacji, gdy sąd oddala powództwo pracownika w całości, bądź w całości je uwzględnia. W tej sytuacji całość kosztów poniesionych przez stronę wygrywającą sąd zasądza od strony przegrywającej proces. Druga zasada, która znajdzie zastosowanie w sytuacji opisanej w pytaniu, przewiduje obowiązek stosunkowego rozdziału kosztów lub ich zniesienia, gdy powód wygrywa tylko częściowo. W takiej sytuacji sąd obliczy procentowo, w jakiej części powód wygrał sprawę, ponieważ powodowi koszty należą się tylko w takim procencie, pozwanemu pracodawcy należą się koszty w stosunku odpowiednim do jego wygranej. Sąd odejmie kwotę niższą od kwoty wyższej i zasądzi ją na rzecz pracodawcy. Jeżeli jest to uzasadnione szczególnymi okolicznościami, wyjątkowo sąd może nie obciążyć pracownika kosztami procesu poniesionymi przez pracodawcę.
Podstawa prawna
• Art. 98-110 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
• Art. 108 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398 z późn. zm.).

Czy pracodawca musi opłacić pozew

Pracodawca wystąpił przeciwko pracownikowi z pozwem o zapłatę odszkodowania w kwocie 40 tys. zł za szkody spowodowane w mieniu mu powierzonym. Czy pracodawca, wnosząc pozew, musi uiścić opłatę, mimo że wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 50 tys. zł?
Tak
Problematyka uiszczania opłat przez pracodawców wnoszących pozwy przeciwko pracownikom wywoływała do niedawna duże wątpliwości w praktyce sądowej. Z tego powodu zasady uiszczania opłat sądowych stały się przedmiotem zainteresowania Sądu Najwyższego. W uzasadnieniu uchwały z 27 marca 2007 r. (II PZP 1/07, OSNP 2007/19-20/270) Sąd Najwyższy wypowiedział się na temat obowiązku uiszczania opłat sądowych w sprawach o wartości przedmiotu sporu nieprzekraczającej 50 tys. zł wnoszonych przez pracodawcę przeciwko pracownikowi.
Zgodnie z poglądem zaprezentowanym przez Sąd Najwyższy pracodawcy wnoszący w tego typu sprawach apelację, zażalenie, skargę kasacyjną i skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia uiścić muszą opłatę podstawową w kwocie 30 zł. Od wszystkich innych pism podlegających opłacie pracodawca obowiązany jest uiścić opłatę stosunkową lub stałą (w postępowaniu uproszczonym) na zasadach ogólnych. W szczególności obowiązek uiszczenia opłaty powstaje przy wniesieniu pozwu.
Opłata stosunkowa od pozwu składanego przez pracodawcę w sprawie, która nie podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym wynosi zatem 5 proc. wartości przedmiotu sporu, niezależnie od tego, czy wartość przedmiotu sporu przekracza 50 tys. zł. Jeśli jednak wartość przedmiotu sporu przekracza 50 tys. zł pracodawca ma obowiązek uiścić opłaty stosunkowe na zasadach ogólnych również od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Podstawa prawna
• Art. 35 par. 1 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398 z późn. zm.).

Czy pracodawca może być zwolniony z kosztów

Pracownik wytoczył po roku od rozwiązania stosunku pracy byłemu pracodawcy proces o zapłatę. Pracownik wygrał proces, a pracodawca, który złożył apelację, został wezwany do uiszczania opłaty. Jednak już przed wytoczeniem sprawy pracodawca zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej i stracił wszelkie źródła dochodu. Czy pracodawca może domagać się zwolnienia od kosztów sądowych i przyznania mu pełnomocnika z urzędu?
Tak
Pracodawca na zasadach ogólnych, tak jak każda strona procesu cywilnego, może domagać się zwolnienia od kosztów sądowych przez sąd. Pracodawca będący osobą fizyczną może domagać się zwolnienia od kosztów sądowych, o ile wykaże, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych pracodawca musi złożyć oświadczenie według ustalonego wzoru, którym wykaże zasadność swojego żądania. Oświadczenie, którego wzór otrzymać można w każdym sądzie obejmować musi szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Jeżeli sąd na podstawie okoliczności sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej poweźmie wątpliwości co do rzeczywistego stanu majątkowego strony domagającej się zwolnienia od kosztów sądowych lub z niego korzystającej może zarządzić stosowne dochodzenie, czyli na przykład zażądać wykazania za pomocą dokumentów wydatków i dochodów domagającego się zwolnienia od kosztów pracodawcy. Ponadto od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych sąd może odebrać przyrzeczenie co do prawdziwości i rzetelności jej oświadczenia.
Sąd może także przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie, ale z takimi sytuacjami spotkać się można zupełnie wyjątkowo. Zwolnienie pracodawcy od kosztów sądowych przez sąd uprawnia go do złożenia wniosku o przyznanie mu pełnomocnika z urzędu. Potrzebę przyznania takiego pełnomocnika oceni sąd w świetle umiejętności samodzielnego prowadzenia sprawy przez osobę domagającą się ustanowienia pełnomocnika oraz charakteru sprawy.
Podstawa prawna
• Art. 117 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
• Art. 102-103, art. 105, art. 109 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398 z późn. zm.).