Uzależnienie udzielenia pożyczki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych od trzyletniego posiadania statusu zakładu pracy chronionej jest niezgodne z konstytucją.

O pożyczkę z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będą mogły ubiegać się zakłady pracy chronionej istniejące od roku, a nie jak dotychczas posiadające taki status od trzech lat. Wynika to z wczorajszego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Badał on wczoraj przepisy rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania przy udzielaniu zakładom pracy chronionej (ZPChr) pomocy finansowej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) (Dz.U. z 2003 r. nr 125, poz. 1161 ze zm.) Z wnioskiem takim wystąpił do Trybunału rzecznik praw obywatelskich (RPO).
Rozporządzenie stanowi, że jednorazową pożyczkę może uzyskać zakład pracy chronionej, który posiada ten status co najmniej trzy lata. Z ustawy zaś wynika, że świadczenie takie może uzyskać pracodawca posiadający status zakładu pracy chronionej od przynajmniej roku oraz zatrudnia nie mniej niż 25 pracowników w pełnym wymiarze godzin. RPO wskazał, że w wydanym rozporządzeniu minister zawęził krąg podmiotów, które mogą ubiegać się o pożyczkę. Podkreślił, że zrobił to wyraźnie wbrew woli ustawodawcy, który przyznał prawo do ubiegania się o nią zakładom istniejącym od roku.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepis rozporządzenia jest niezgodny z aktem prawnym, który rozporządzenie wykonuje, czyli ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 1997 r. nr 123, poz. 776 z późn. zm.). Zdaniem Trybunału narusza też konstytucję. TK wskazał, że ustawa nie upoważniła ministra właściwego do zabezpieczenia społecznego do modyfikacji kręgu podmiotów, które mają prawo uzyskania jednorazowej pożyczki w PFRON. Taka zmiana treści ustawy, dokonana w zaskarżonym przepisie rozporządzenia, nie znajduje żadnego uzasadnienia ani nie posiada podstawy prawnej. Ustawodawca w samej ustawie określił krąg podmiotów uprawnionych do otrzymania jednorazowej pożyczki, a więc wszelkie regulacje tej kwestii w rozporządzeniu są bezprawne.
Z dniem ogłoszenia wyroku Trybunału przepis rozporządzenia wprowadzający warunek, aby ubiegający się o pożyczkę ze środków PFRON posiadał status zakładu pracy chronionej przez co najmniej trzy lata traci moc obowiązującą. Tak więc o pożyczkę z PFRON będą mogły ubiegać się ZPChr-y działające na rynku co najmniej od roku.
Podczas rozprawy przed TK pełnomocnicy ministra wskazali, że poczynił on już kroki w kierunku wyeliminowania tej niekonstytucyjności.
Sygn. akt U 7/06
KATARZYNA RYCHTER