Pracodawca chce wprowadzić w firmie przerwę niewliczaną do czasu pracy na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych przez pracowników. Istnieje podejrzenie, że w ten sposób chce wydłużyć godziny funkcjonowania zakładu. Czy są jakieś ograniczenia w tym zakresie? Czy na wniosek pracownika, np. o indywidualny rozkład czasu pracy, przerwa ta może zostać wydłużona? Czy z tego typu przerwy można korzystać łącznie z innymi przerwami?
Dopuszczalność wprowadzenia przerwy niewliczanej do czasu pracy reguluje art. 141 par. 1 kodeksu pracy. Pracodawca ma prawo ustanowić jedną taką przerwę, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut. Przepis wyraźnie określa cel tej przerwy, którym jest spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych przez pracownika. Określenie przez ustawodawcę sposobu wykorzystania 60-minutowej przerwy oznacza, iż niedopuszczalne jest wprowadzenie jej w innym celu. Z tego względu w przypadku wprowadzenia przez pracodawcę przerwy wyłącznie w celu np. przedłużenia czasu pracy swojego zakładu czas trwania takiej przerwy należy kwalifikować jako czas pracy.
Poprzez ograniczenie długości bezpłatnej przerwy ustawodawca zdaje się wprowadzać zasadę nieprzerwanego czasu pracy. W tym świetle wątpliwości budzi dopuszczalność wprowadzenia większej liczby przerw lub przerwy o dłuższym wymiarze niż ustawowo określony w trybie indywidualnego rozkładu czasu pracy. Z drugiej strony trudno przyjąć, że większa liczba i inny wymiar bezpłatnych przerw udzielonych na wniosek i w interesie pracownika jest dla niego rozwiązaniem mniej korzystnym, co stanowi niewątpliwie argument za tym, że na wniosek pracownika wyjątki od powyższej zasady powinny być dopuszczalne.
Omawiana przerwa nie musi być udzielana pracownikom w tym samym czasie. Odnośnie do kwestii kumulacji tej przerwy z innymi przerwami przewidzianymi przez przepisy kodeksu pracy za dopuszczalne należy uznać połączenie jej z przerwą 15-minutową, o której mówi art. 134 k.p. Wątpliwości powstają natomiast w przypadku kumulacji z przerwą wynikającą z przerywanego czasy pracy. Warto zauważyć jednak, że czas wystąpienia przerwy stosowanej w przerywanym systemie czasu pracy, która może trwać zarówno pięć godzin, jak i 15 minut, niekoniecznie musi być odpowiedni dla osiągnięcia celów, o których mowa z kolei w art. 141 par. 1 k.p. Stwierdzić należy, że taka kumulacja jest możliwa z jednym ograniczeniem, a mianowicie, aby łączna długość czasu pracy oraz przerw nie ograniczyła minimalnego 11-godzinnego dobowego odpoczynku pracownika.