Pracodawca ogłosił na forum publicznym, że dostałem nagrodę. Potem poinformował mnie o niej w mailu. Minął jednak dłuższy czas i tej nagrody nie otrzymałem, a pracodawca milczy. Chciałbym wiedzieć, jakie znaczenie ma obietnica złożona w takiej formie. Czy mam roszczenie, aby ubiegać się o obiecaną nagrodę? A co jeśli pracodawca teraz mi odmówi, nie mam przecież żadnego dowodu (pisma), że taką nagrodę mi przyznano.

Stosownie do art. 105 kodeksu pracy pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu, mogą być przyznawane nagrody i wyróżnienia. Odpis zawiadomienia o przyznaniu nagrody i wyróżnienia składa się do akt osobowych pracownika.
Nagroda może być udzielona w formie pieniężnej lub rzeczowej. Decyzję o przyznaniu nagrody oraz jej wysokości podejmuje pracodawca samodzielnie, a co ważne, decyzja ta nie jest uzależniona od żadnych konkretnie określonych warunków i przesłanek. Jednakże swoboda pracodawcy w przydzielaniu nagród ograniczona jest przez spoczywający na pracodawcy obowiązek stosowania sprawiedliwych i obiektywnych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy, jak również przestrzegania podstawowych zasad prawa pracy, tj. równego traktowania pracowników oraz niedyskryminacji.
Co do zasady, pracownik nie ma roszczenia o przyznanie nagrody, nawet wówczas gdy wzorowo wypełnia swoje obowiązki oraz przejawia inicjatywę w pracy. Kryteria te nie są przesłankami powodującymi prawo do nagrody, lecz jedynie wskazówką dla pracodawcy.
Istnieją dwie sytuacje, w których pracownik ma roszczenie o nagrodę. Pierwsza z nich zachodzi wówczas, gdy pracodawca wadliwie korzysta ze swego uznaniowego prawa do przyznania nagrody, np. dyskryminuje niektórych pracowników.
Druga sytuacja, w której pracownik ma roszczenie o przyznanie nagrody, zachodzi wówczas, gdy pracodawca przyznał ją pracownikowi, a następnie odmówił jej wypłaty.
Oświadczenie pracodawcy o przyznaniu nagrody ma charakter konstytutywny, tj. tworzy określone prawo po stronie pracownika - prawo do nagrody. Pracownik nabywa prawo (roszczenie) do nagrody z chwilą skutecznego zawiadomienia go o przyznaniu nagrody. Z reguły oświadczenie o przyznaniu nagrody składane jest przez pracodawcę w formie pisemnej. Jednakże zgodnie z art. 60 k.c. wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej. Zgodnie z kodeksem cywilnym oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.
W przypadku oświadczenia woli złożonego w postaci elektronicznej przyjmuje się, iż zostało ono złożone osobie z chwilą, gdy wprowadzone zostało do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, że osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią. Co ważne, oświadczenie nie może być jednostronnie cofnięte przez pracodawcę.
Podsumowując, w analizowanym przypadku bez wątpienia pracodawca złożył oświadczenie woli o przyznaniu nagrody (poprzez ogłoszenie tego faktu na forum publicznym, a następnie niejako potwierdzenie przyznania nagrody w formie elektronicznej). W związku z powyższym pracownik skutecznie nabył prawo do nagrody i może wystąpić do sądu ze stosownym roszczeniem o jego wypłatę. Dowodem przyznania przez pracodawcę nagrody będzie nie tylko e-mail zawierający informację o nagrodzie, ale również zeznania świadków.
MONIKA GÓRALCZUK
prawnik Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
PODSTAWA PRAWNA
Art. 105 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
Art. 60 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).