Od kilku miesięcy jestem zatrudniony w systemie telepracy, na podstawie umowy zlecenia. Jestem tłumaczem aktów prawnych, uchwalonych przez Unię Europejską. Moje usługi świadczę w domu. Po zmianie kodeksu pracy pracodawca zaproponował mi wykonywanie pracy w ramach umowy o telepracę. Czy pracodawca może kontrolować moje stanowisko pracy?

Ponieważ forma telepracy z założenia ogranicza możliwość stałego nadzoru świadczonej pracy, ustawodawca, wychodząc temu naprzeciw, wyposażył pracodawcę w prawo kontroli wykonywania pracy przez telepracownika w miejscu wykonywania tej pracy.
Powyższą ogólną zasadę precyzuje art. 6714 par. 1 k.p. Zgodnie z jego brzmieniem, jeżeli praca jest wykonywana w domu telepracownika, pracodawca ma prawo przeprowadzać kontrolę nie tylko wykonywania pracy, w celu inwentaryzacji, konserwacji, serwisu lub naprawy powierzonego sprzętu, a także jego instalacji, ale przede wszystkim w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Działania pracodawcy nie są jednak w pełni swobodne i podlegają stosownym ograniczeniom. Jeżeli pracodawca pragnie odwiedzić pracownika w jego miejscu zamieszkania, musi uzyskać od niego zgodę, wyrażoną w formie pisemnej, albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość.
Ustawa formułuje również kolejne warunki, jakie musi spełnić pracodawca, by jego kontrola była skuteczna i zgodna z prawem. Działania pracodawcy w tym zakresie (sposób przeprowadzenia kontroli) muszą być dostosowane do miejsca wykonywania pracy. Pracodawca zobowiązany jest również uwzględnić charakter pracy.
Ponadto, co niezwykle istotne z punktu widzenia osób najbliższych telepracownikowi, wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika i jego rodziny ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych, w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
Pierwszą kontrolę, w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przeprowadza się takżę na wniosek telepracownika. Powinien on zostać przedstawiony przed rozpoczęciem przez niego wykonywania pracy. Pracodawca może skontrolować miejsce planowanego świadczenia pracy, tak aby upewnić się, że będzie ona wykonywana prawidłowo i we właściwych warunkach. Pracodawca ma również obowiązek dostarczenia telepracownikowi sprzętu niezbędnego do wykonywania pracy w formie telepracy, spełniającego odpowiednie wymagania. Pracodawca musi zadbać o to, aby cały osprzęt: komputery, drukarki, faksy, modemy, telefony, wszelkiego rodzaju maszyny i urządzenia powinny być tak konstruowane i budowane, aby zapewniały bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz uwzględniały zasady ergonomii (minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy z w monitorami komputerowymi zawiera załącznik do rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe).
Co więcej - ustawa jednak nie precyzuje sposobu i formy kontroli wykonywania pracy przez telepracownika, pozostawiając w tym zakresie stronom umowy pewną swobodę kształtowania wzajemnych relacji: pracodawca z pracownikiem mogą ustalić wszystkie te kwestie w odrębnym od umowy o pracę porozumieniu.
JAKUB KANIEWSKI
ekspert z zakresu prawa pracy
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 6711 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeksu pracy (Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w brzmieniu ustalonym ustawą z 24 sierpnia 2007 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 181, poz. 1288).
■ Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. nr 148, poz. 973 z późn. zm.).