W tym tygodniu do konsultacji trafi projekt ustawy o emeryturach pomostowych z listą zawodów dających do nich prawo. Emerytury w wieku o 5 lat lub 10 lat niższym niż powszechny otrzymają osoby wykonujące pracę w 51 zawodach. Nauczyciele będą pracować do uzyskania powszechnego wieku emerytalnego.

Emerytury na 5 lat przed wiekiem emerytalnym

Z emerytury pomostowej na pięć lat przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego (wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) skorzysta osoba (czyli 55-letnia kobieta i 60-letni mężczyzna), która spełni łącznie następujące warunki:
• urodziła się po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r.,
• przed 1 stycznia 1999 r. była zatrudniona na stanowiskach i przy pracach wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.),
• wykonywała pracę wymienioną w wykazie rodzajów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze (zamieszczamy go powyżej),
• ma okres pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,
• ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-11 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który wynosi co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,
• osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,
• rozwiązała stosunek pracy z pracodawcą.

Emerytury na 10 lat przed wiekiem emerytalnym

Z emerytury pomostowej na dziesięć lat przed wiekiem emerytalnym (czyli 50-letnia kobieta i 60-letni mężczyzna) skorzysta osoba, która, oprócz warunków wymienionych wyżej:
• wykonywała na statkach żeglugi powietrznej prace w szczególnym charakterze lub
• wykonywała w morskich portach handlowych oraz przedsiębiorstwach pomocniczych działających na rzecz tych portów prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, lub
• wykonywała w hutnictwie prace w szczególnych warunkach, lub
• wykonywała prace nurka, kesoniarza, rybaka morskiego lub prace bezpośrednio przy przetwórstwie materiałów zawierających azbest i robotach rozbiórkowych związanych z ich usuwaniem.

Nauczyciele bez prawa do emerytur pomostowych

Rząd argumentuje, że zniesienie możliwości przechodzenia na wcześniejszą emeryturę nauczycieli nie oznacza, że nie będą oni mieli możliwości (czy też konieczności) kontynuowania zatrudnienia na tym samym stanowisku pracy. Będą mogli znaleźć zatrudnienie na przykład w instytucjach zajmujących się kształceniem dorosłych, w związku z tym że w najbliższych latach prowadzone będą intensywne działania zmierzające do upowszechnienia edukacji dorosłych w formach szkolnych jak też pozaszkolnych. Rząd oczekuje znaczącego wzrostu zapotrzebowania na wykwalifikowaną kadrę nauczycielską. Wskazuje też, że praca z osobami dorosłymi jest pracą mniej obciążającą organizm nauczyciela w porównaniu z nauczaniem dzieci i młodzieży (np. brak hałasu, mniejszy poziom stresu), może być więc wykonywana przez osoby, które z racji wieku miałyby trudności w prowadzeniu lekcji w szkołach podstawowych, gimnazjalnych czy średnich.

Jakie wydatki z budżetu państwa

Wydatki związane z wypłacaniem emerytur pomostowych będą ponoszone nawet do 2040 roku. Ich skala będzie jednak różna - początkowo będą niewielkie, następnie wraz ze wzrostem liczby uprawnionych do nich osób będą rosnąć, a po roku 2023 zaczną stopniowo maleć, po tym jak większość osób objętych emeryturami pomostowymi osiągnie wiek emerytalny i przejdzie na emeryturę. W okresie od 2009 do 2032 roku wydatki na emerytury pomostowe wyniosą 0,2 proc. PKB.

Powstanie fundusz emerytur pomostowych

Emerytury pomostowe finansowane będą z funduszu emerytur pomostowych (FEP). Będzie on państwowym funduszem celowym, którego dysponentem będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Będzie uzyskiwał dochody ze składek opłacanych przez pracodawców i z dotacji z budżetu oraz z odsetek z lokat aktywów FEP w pierwszych latach jego funkcjonowania. Składki będą opłacane przez pracodawców za pracownika zgłoszonego do rejestru ubezpieczonych, który:
• urodził się po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r.,
• przed 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS,
• wykonuje prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, które zostały wymienione w wykazie.
Rząd zakłada, że składka na emerytury pomostowe będzie wynosiła 3 proc. Podstawę wymiaru tej składki będą stanowiły składniki wchodzące do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (najczęściej pensje brutto). Składki będą opłacane przez pracodawców od 1 stycznia 2010 r.
Dane liczbowe / DGP
Wykaz prac o szczególnym charakterze / DGP
Wydatki z budżetu państwa / DGP