Długości okresów wypowiedzenia umów o pracę określają art. 33-36 kodeksu pracy. Wynoszą one od trzech dni roboczych do trzech miesięcy, w zależności od rodzaju umowy oraz okresu zatrudnienia pracownika. Korzystniejsze dla pracownika okresy wypowiedzenia przewidywać mogą układy zbiorowe pracy lub sama umowa o pracę. Czy można jednak ustalone okresy wypowiedzenia skracać?
Jednym ze sposobów skrócenia ustalonego przepisami prawa pracy okresu wypowiedzenia jest jednostronne oświadczenie pracodawcy w przypadku zajścia okoliczności wskazanych w art. 361 k.p. Zgodnie z tym artykułems pracodawcy przysługuje uprawnienie do skrócenia okresu wypowiedzenia najwyżej do jednego miesiąca, o ile umowa o pracę została zawarta na czas nieokreślony, a termin jej wypowiedzenia wynosi trzy miesiące. Pracodawca może skorzystać z tego uprawnienia, wyłącznie jeśli wypowiedzenie spowodowane jest ogłoszeniem upadłości pracodawcy, jego likwidacją lub innymi przyczynami niedotyczącymi pracowników.
Pracodawca powinien złożyć pracownikowi oświadczenie o skróceniu okresu wypowiedzenia łącznie z wypowiedzeniem umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z 19 grudnia 1990 r., I PR 391/90). W oświadczeniu tym powinien wskazać długość skróconego okresu wypowiedzenia.
W przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia istotne jest określenie momentu, z którym umowa o pracę ulega rozwiązaniu. Zgodnie z uchwałą SN z 9 lipca 1992 r. (I PZP 20/92) skrócenie przez pracodawcę okresu wypowiedzenia powoduje rozwiązanie umowy o pracę z upływem skróconego okresu wypowiedzenia. Gdyby zatem pracodawca wypowiedział umowę w marcu 2009 r. i skrócił okres wypowiedzenia do jednego miesiąca, umowa uległaby rozwiązaniu z dniem 30 kwietnia, a nie 30 czerwca 2009 r.
Pracownik, któremu skrócono okres wypowiedzenia na podstawie art. 361 k.p., powinien otrzymać od pracodawcy odszkodowanie za pozostałą część okresu wypowiedzenia. Odszkodowanie to odpowiada wysokością wynagrodzeniu, jakie pracownik otrzymywałby, gdyby nie doszło do skrócenia okresu wypowiedzenia.
Z art. 36 par. 6 k.p. wynika jeszcze jedna możliwość skrócenia okresu wypowiedzenia, mianowicie, strony stosunku pracy mogą w drodze porozumienia, zawartego po złożeniu przez którąś z nich wypowiedzenia, ustalić wcześniejszy okres rozwiązania umowy. Porozumienia w sprawie skrócenia okresu wypowiedzenia nie należy utożsamiać z uprawnieniem pracodawcy przysługującym na podstawie art. 361 k.p., nawet jeśli to pracodawca był inicjatorem zawarcia takiego porozumienia.