Sposób obliczenia pensji za przepracowaną część miesiąca zależy od rodzaju nieobecności pracownika w tym okresie, za który ustalamy wynagrodzenie. Inaczej przedstawia się on w sytuacji, gdy pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, a inaczej gdy był na urlopie.

Jeśli nieobecność pracownika spowodowana jest zwolnieniem lekarskim, w celu obliczenia wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30, otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, a następnie tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.
Jeżeli natomiast nieobecność pracownika spowodowana jest inną przyczyną, wówczas w celu obliczenia wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika w pracy z tych przyczyn, a następnie tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.
Ustalenie płacy zasadniczej
Aby ustalić wysokość płacy zasadniczej za czas przepracowany, musimy najpierw ustalić kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej o czas zwolnienia lekarskiego. W tym celu płacę zasadniczą dzielimy przez 30, a następnie tak otrzymaną kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej o jeden dzień zwolnienia lekarskiego mnożymy przez liczbę dni tego zwolnienia.
Następnie wyliczamy kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej o czas urlopu wypoczynkowego bądź innej usprawiedliwionej nieobecności. Płacę zasadniczą dzielimy przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu, a następnie tak otrzymaną kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej za jedną godzinę urlopu wypoczynkowego mnożymy przez liczbę godzin wykorzystanego w tym miesiącu urlopu.
Pozostaje nam jedynie obliczenie płacy zasadniczej za czas przepracowany. Płacę zasadniczą za pełen miesiąc pomniejszamy o wcześniej ustalone kwoty zmniejszenia o czas nieobecności w pracy pracownika w danym miesiącu.
Urlop i chorobowe w jednym miesiącu
Powyższe zasady dotyczą pracowników wynagradzanych według stałych stawek miesięcznych, są już raczej ogólnie znane i nie przysparzają kłopotów. Wiele wątpliwości budzi natomiast kwestia ustalania tego wynagrodzenia w przypadku, gdy w jednym miesiącu pracownik przebywa zarówno na urlopie wypoczynkowym, jak i na zwolnieniu lekarskim.
Jeżeli pracownik w trakcie jednego miesiąca korzystał ze zwolnienia lekarskiego oraz przebywał na urlopie wypoczynkowym, wówczas w celu obliczenia pensji za czas przepracowany należy zastosować oba sposoby obliczania płacy zasadniczej - osobno dla każdego rodzaju nieobecności.
Zgodnie bowiem z zasadą zawartą w rozporządzeniu obliczenie pensji za przepracowaną część miesiąca polega na zmniejszeniu płacy przysługującej za cały miesiąc o tę część pensji, jaką by pracownik otrzymał, gdyby był obecny w pracy.
PRZYKŁAD
OBLICZAMY WYNAGRODZENIE
Pracownik w okresie od 6 do 10 sierpnia (tj. 5 dni) przebywał na urlopie wypoczynkowym, natomiast w okresie od 13 do 22 sierpnia 2006 r. (tj. 10 dni) przebywał na zwolnieniu lekarskim. Jak ustalić płacę za część miesiąca, jeśli na jego wynagrodzenie składa się:
  •  płaca zasadnicza w stałej stawce miesięcznej 2700 zł,
  •  dodatek kierowniczy w kwocie 600 zł (który ulega proporcjonalnemu pomniejszeniu za czas każdej nieobecności),
  •  akord.
Ponieważ pracownik w trakcie jednego miesiąca korzystał ze zwolnienia lekarskiego oraz przebywał na urlopie wypoczynkowym, w sytuacji opisanej w przykładzie należy zastosować oba sposoby obliczania płacy zasadniczej - osobno dla każdego rodzaju nieobecności.
I. Ustalamy kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej o czas choroby.
W tym celu:
■ płacę zasadnicza dzielimy przez 30:
2700 zł : 30 dni = 90 zł
■ otrzymaną kwotę (kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej za 1 dzień zwolnienia lekarskiego) mnożymy przez liczbę dni zwolnienia lekarskiego:
90 zł x 10 dni zwolnienia lekarskiego = 900 zł
II. Ustalamy kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej o czas urlopu wypoczynkowego:
W tym celu:
■ płacę zasadniczą dzielimy przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w sierpniu (tj. 176 godzin):
2700 zł : 176 godz. = 15,34 zł/godz
■ otrzymaną kwotę (kwotę zmniejszenia płacy zasadniczej za 1 godzinę urlopu wypoczynkowego) mnożymy przez liczbę godzin urlopu wypoczynkowego:
15,34 zł/godz. x 40 godz. = 613,60 zł
III. Ustalamy płacę zasadniczą za czas przepracowany w sierpniu. W tym celu od płacy zasadniczej przysługującej za cały miesiąc pracy odejmujemy kwotę zmniejszenia wynagrodzenia za czas zwolnienia lekarskiego oraz za czas urlopu wypoczynkowego:
2700 zł - 900 zł - 613,60 zł = 1186,40 zł
Podobnie należy postąpić w stosunku do dodatku kierowniczego.
IV. Ustalamy kwotę zmniejszenia dodatku kierowniczego o czas choroby.
W tym celu:
■ dodatek kierowniczy dzielimy przez 30:
600 zł: 30 dni = 20 zł
■ otrzymaną kwotę (kwotę zmniejszenia dodatku kierowniczego za 1 dzień zwolnienia lekarskiego) mnożymy przez liczbę dni zwolnienia lekarskiego:
20 zł x 10 dni zwolnienia lekarskiego = 200,00 zł
V. Ustalamy kwotę zmniejszenia dodatku kierowniczego o czas urlopu wypoczynkowego:
W tym celu:
■ dodatek kierowniczy dzielimy przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w sierpniu (tj. 176 godzin):
600 zł: 176 godzin = 3,41 zł/godz.
■ otrzymaną kwotę (kwotę zmniejszenia dodatku za 1 godzinę urlopu wypoczynkowego) mnożymy przez liczbę godzin urlopu wypoczynkowego:
3,41 zł/godz. x 40 godz. = 136,40 zł
VI. Ustalamy dodatek kierowniczy za czas przepracowany w sierpniu.
W tym celu od dodatku kierowniczego przysługującego za cały miesiąc pracy odejmujemy kwotę zmniejszenia tego dodatku za czas zwolnienia lekarskiego oraz za czas urlopu wypoczynkowego:
600 zł - 200 zł - 136,40 zł = 263,60 zł
Za 10 dni pracy w sierpniu pracownik otrzyma:
■ płacę zasadniczą w kwocie 1186,40 zł,
■ dodatek kierowniczy w wysokości 263,60 zł,
■ wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego,
■ wynagrodzenie chorobowe (lub zasiłek chorobowy).
Niezależnie od tego powinien otrzymać on również wynagrodzenie akordowe, będące iloczynem liczby wytworzonych produktów i stawki akordowej.
W takim przypadku wysokość wynagrodzenia akordowego nie ulegnie pomniejszeniu na zasadach wcześniej omówionych. Mają one zastosowanie jedynie do wynagrodzenia określonego w stałych stawkach miesięcznych. Nie dotyczy natomiast wynagrodzenia zmiennego, jakim jest akord. Już sam fakt nieświadczenia pracy przez pełen miesiąc teoretycznie powoduje wytworzenie przez pracownika mniejszej ilości produktów, a tym samym przyczynia się do zmniejszenia kwoty wynagrodzenia akordowego.
DOROTA TWARDO
PODSTAWA PRAWNA
Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.).