Jeżeli roszczenie pracownika nie zostanie uwzględnione przez sąd I instancji, ma on szansę na zmianę niekorzystnego wyroku w postępowaniu odwoławczym. W tym celu wnieść powinien prawidłowo skonstruowaną apelację i uiścić od niej należną opłatę.

Czy sąd może odrzucić nieopłaconą apelację

Radca prawny reprezentujący pracownika dochodzącego zapłaty od pracodawcy tytułem odszkodowania kwoty 10 tys. zł. złożył w jego imieniu apelację od wyroku oddalającego powództwo. Nie została ona opłacona. Sąd odrzucił apelację bez wzywania pełnomocnika o uiszczenie tej opłaty. Czy sąd postąpił prawidłowo?
Tak
W sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. zł., pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych, a więc również od apelacji, opłatę stosunkową. Adwokat lub radca prawny wnoszący apelację podlegającą opłacie stałej (lub stosunkowej) jest zobowiązany uiścić ją najpóźniej w dniu wniesienia apelacji bez konieczności wezwania go przez sąd do jej wpłacenia. Jeśli nie dopełni tego obowiązku, sąd postanowieniem apelację odrzuci. Mocodawca pełnomocnika niezależnie od tego, czy jest nim pracownik czy pracodawca, nie ma w zasadzie żadnych możliwości naprawienia błędu popełnionego przez pełnomocnika i nie może samodzielnie uiścić opłaty od apelacji po jej wniesieniu. Warto jednak wiedzieć, że gdy strona nie działa przez pełnomocnika oraz wówczas gdy reprezentowana przez adwokata lub radcę prawnego strona sama podpisze apelację, sąd będzie musiał wezwać do uiszczenia opłaty i dopiero niewykonanie tego zarządzenia w terminie będzie skutkowało odrzuceniem apelacji.
Podstawa prawna
• Art. 1302 par. 3, art. 370 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).
• Art. 35 par. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z 28 lipca 2005 r. (Dz.U. nr 167, poz. 1398 z późn. zm.).

Czy można przywrócić termin na apelację

Z powodu choroby pracownik nie był w stanie złożyć apelacji w terminie 14 dni od otrzymania wyroku z uzasadnieniem. Czy istnieje możliwość przywrócenia tego terminu?
Tak
Pod pewnymi warunkami termin do dokonania czynności procesowej, jaką jest apelacja, może zostać przywrócony. Pierwszym z nich jest brak winy strony w uchybieniu terminu. Zwykle długotrwała lub nagła choroba będzie świadczyła o braku winy, jednakże sąd oceniał to będzie w okolicznościach każdego przypadku, ponieważ nawet zły stan zdrowia i podeszły wiek nie w każdym przypadku będą uzasadniały przywrócenie terminu. Z kolei nieznajomość przepisów postępowania nie może być uznana za niezawinioną przyczynę uchybienia dokonania czynności procesowej w terminie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 25 lutego 1998 r., II UKN 519/97, OSNP 1999/1/36). Jednakże błędne pouczenie uzyskane w sekretariacie sądu może stanowić podstawę do przywrócenia terminu.
Drugim warunkiem dopuszczalności przywrócenia terminu jest to, aby uchybienie terminu pociągało dla strony ujemne skutki procesowe. Pismo, w którym pracownik, który uchybił terminowi, domaga się jego przywrócenia, powinno zostać złożone do sądu, w którym czynność miała być dokonana w terminie siedmiu dni od ustania przyczyny uchybienia terminu. Należy w nim uprawdopodobnić przyczynę tego uchybienia i wszystkie okoliczności świadczące o tym, iż osoba składająca wniosek nie ponosi winy. Kolejnym wymogiem jest złożenie wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu apelacji. Wniosek o przywrócenie terminu jest wolny od opłat, natomiast od składanej wraz z nim apelacji pracownik powinien uiścić opłatę podstawową (30 zł) lub stosunkową w zależności od wartości przedmiotu sporu.
Osoby, które przed sądem są zastępowane przez pełnomocników, niezależnie od tego, czy jest to pełnomocnik fachowy, czyli adwokat lub radca prawny, czy też członek rodziny lub przedstawiciel związku zawodowego, muszą wiedzieć o tym, iż wszelkie uchybienia tego pełnomocnika w zachowaniu terminów będą obciążały mocodawcę.
Jeżeli wniosek o przywrócenie terminu jest zasadny, sąd może go uwzględnić na posiedzeniu niejawnym. Oddalenie wniosku wskutek uznania przez sąd, że nie ma merytorycznych podstaw do jego uwzględnienia, wymaga natomiast wyznaczenia rozprawy.
Podstawa prawna
• Art. 167-172 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Czy apelacja musi spełnić specjalne wymogi

Pracownik niezadowolony z wyroku oddalającego jego roszczenie o przywrócenie do pracy działał bez pełnomocnika. Czy pomimo tego, składając samodzielnie apelację, powinien, pisząc apelację, zachować wymogi formalne?
Tak
Niezależnie od tego, czy apelację wnosi pracownik osobiście czy też w jego imieniu składa ją reprezentujący go pełnomocnik, apelacja musi spełniać określone wymagania. Różnica pomiędzy apelacjami wnoszonymi przez te podmioty sprowadza się do tego, iż pewne braki konstrukcyjne apelacji wnoszonej przez pełnomocnika uprawniają sąd do jej odrzucenia bez wzywania adwokata lub radcy prawnego do ich uzupełnienia. Gdy apelację składa strona osobiście, zawsze zostanie wezwana do usunięcia braków i dopiero niezastosowanie się do wezwania sądu w terminie spowoduje jej odrzucenie.
Apelacja powinna spełniać takie wymogi jak każde pismo procesowe oraz zawierać oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia. Natomiast szczególne wymogi apelacji to: oznaczenie wyroku, od którego jest wniesiona ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w części (zakres zaskarżenia), zwięzłe przedstawienie zarzutów i ich uzasadnienie, powołanie, w razie potrzeby, nowych faktów i dowodów oraz wykazanie, że ich powołanie w postępowaniu przed sądem I instancji nie było możliwe albo że potrzeba powołania się na nie wynikła później oraz wniosek o zmianę lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu żądanej zmiany lub uchylenia.
Podstawa prawna
• Art. 368 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm).

Czy trzeba wskazać wartość przedmiotu

Sąd I instancji oddalił powództwo pracownika o sprostowanie świadectwa pracy. Czy składając apelację, pracownik musi w niej określić wartość przedmiotu zaskarżenia?
Nie
Sprawy z zakresu prawa pracy mogą mieć charakter majątkowy lub niemajątkowy. Najbardziej typowym przykładem roszczenia o charakterze niemajątkowym jest żądanie sprostowania świadectwa pracy. W sprawach niemajątkowych nie ma potrzeby wskazywania wartości przedmiotu zaskarżenia. Istnieje on natomiast we wszystkich sprawach o charakterze majątkowym, które stanowią zdecydowaną większość wśród spraw rozpoznawanych przez sądy pracy. Sprawy o charakterze majątkowym mogą mieć charakter spraw o roszczenia pieniężne i o roszczenia niepieniężne.
Żadnych trudności nie powinno sprawiać pracownikowi określenie wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawie o zapłatę, ponieważ będzie nią kwota, której zasądzenia domagał się w pozwie, a która nie została uwzględniona przez sąd I instancji w całości lub części. W sprawach majątkowych o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi, przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony za okres jednego roku. Jeżeli osoba wezwana do wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia nie usunie w terminie tego braku apelacji, musi liczyć się z jej odrzuceniem. W razie braku wiedzy co do sposobu obliczenia wartości przedmiotu zaskarżenia stosownych informacji udzielić powinien sekretariat wydziału pracy.
Podstawa prawna
• Art. 368 par. 2 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).

Czy zły wybór sądu obciąża pracownika

Pracownik 14 dnia od otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem wniósł bezpośrednio do sądu okręgowego apelację od wyroku oddalającego jego powództwo o przywrócenie do pracy. Po trzech dniach sąd okręgowy przekazał ją do sądu rejonowego, który wydał zaskarżony wyrok. Czy ta apelacja zostanie odrzucona?
Tak
Apelację wnosi się do sądu I instancji, który wydał zaskarżony wyrok (rejonowego lub okręgowego), w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem lub w terminie 21 dni od dnia ogłoszenia wyroku, gdy strona nie żądała uzasadnienia. Aby zachować powyższe terminy, apelacja może zostać złożona w biurze podawczym sądu lub nadana w urzędzie pocztowym. Istotne jest jednak to, że pomimo adresowania apelacji do sądu wyższej instancji, aby zachowany został termin, wniesiona ona być musi do sądu, który wydał zaskarżony wyrok.
Jeżeli pracownik wniesie apelację z pominięciem tego wymogu bezpośrednio do sądu II instancji, termin do złożenia apelacji zostanie zachowany tylko wówczas, gdy sąd II instancji zdąży przekazać niewłaściwie wniesioną apelację do sądu I instancji przed upływem terminu, w którym należało ją złożyć (postanowienie SN z 24 września 1998 r., III CKN 722/98, LEX nr 55397). W innym przypadku apelacja jako spóźniona zostanie odrzucona. Uregulowania powyższe wiążą się z tym, iż wszelkich czynności związanych z kontrolą dopełnienia wymogów formalnych apelacji, jej opłacenia oraz terminowego jej wniesienia dokonuje sąd I instancji. Dopiero apelacja, która nie posiada braków formalnych i została należycie opłacona, może zostać przekazana do rozpoznania sądowi odwoławczemu.
Podstawa prawna
• Art. 369 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. nr 43, poz. 296 z późn. zm.).