ZUS będzie przyjmował wnioski o zwolnienie ze składek za lipiec, sierpień i wrzesień od nowych uprawnionych dopiero po ewentualnej zmianie przepisów, które wskażą nowy termin na ich złożenie.
Rozszerzenie tzw. tarczą branżową kręgu przedsiębiorców uprawnionych do skorzystania z ulgi na ZUS za ten okres zakończyło się fiaskiem. Wydłużenie prac nad ustawą (spowodowane m.in. przesunięciem terminu jednego z posiedzeń Sejmu) sprawiło, że wyznaczony w niej na 30 listopada termin na złożenie wniosku o zwolnienie ze składek dla nowych uprawnionych (z wyjątkiem przedsiębiorców działających pod kodami: 55.10.Z i 79.12.Z) upłynął, zanim przepisy weszły w życie. Zostały one zresztą uchwalone dopiero na ostatnim posiedzeniu Sejmu. O problemie informowaliśmy jako pierwsi w DGP nr 233 z 30 listopada 2020 r. „Przepisów jeszcze nie ma, a już wymagają nowelizacji”.
Dla nowych termin już minął
Przypomnijmy, o jakie wsparcie i dla kogo chodzi. Od początku epidemii zwolnienie z należności do organu rentowego jest podstawowym narzędziem stosowanym przez rząd, aby pomóc firmom. Na podstawie tzw. tarczy dla turystyki (art. 31zo ust. 8 ustawy z 17 września 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 1639) przysługiwało ono płatnikom sektora turystycznego, hotelarskiego, organizacji i obsługi targów, konferencji i wystaw. Ulga obejmowała lipiec, sierpień i wrzesień 2020 r.
Aby ją otrzymać, trzeba było spełnić kilka przesłanek. Decydujące było prowadzenie firmy pod określonym kodem PKD, osiągnięcie w pierwszym miesiącu kalendarzowym, za który składany jest wniosek o zwolnienie, przychodu z działalności (prowadzonej pod tym kodem PKD) niższego co najmniej o 75 proc. od przychodu uzyskanego w tym samym miesiącu kalendarzowym 2019 r. oraz zgłoszenie jako płatnik składek przed 30 czerwca 2020 r.
Krąg podmiotów uprawnionych do tej formy pomocy (za analogiczny okres) rozszerza – uchwalona przez Sejm na ostatnim posiedzeniu – tarcza branżowa dla firm (czyli nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw). Uzupełnia ona wspomniany art. 31zo ust. 8 o nowe, dodatkowe kody PKD uprawniające do ulgi (patrz ramka).
ZUS przyznaje: jest problem
Organ rentowy w odpowiedzi na pytanie DGP przyznaje, że nowi beneficjenci ulgi niewątpliwie są – delikatnie mówiąc – w niekomfortowej sytuacji.
Paweł Żebrowski, rzecznik ZUS, wskazuje, że z analizy ustawy przyjętej przez parlament wynika, że podmioty te niestety nie będą miały możliwości złożenia wniosków o zwolnienie ze składek za lipiec, sierpień, wrzesień, gdyż termin na ich przesłanie minął 30 listopada.
– ZUS będzie gotowy do przyjmowania takich wniosków, ale dopiero po ewentualnej zmianie przepisów, które wskażą nowy termin – zaznacza rzecznik ZUS.
– Chcemy pomóc wszystkim firmom i podmiotom, których dotknęła epidemia koronawirusa. Jako państwowa instytucja jesteśmy jednak zobowiązani przestrzegać prawa i realizować pomoc zgodnie z przepisami – dodaje.
O to, czy takie zmiany są planowane, zapytaliśmy Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. – W toku prac nad kolejnymi rozwiązaniami w ramach tarcz antykryzysowych wszystkie przepisy, które z powodu szybkiej ścieżki legislacyjnej w Sejmie i Senacie zawierają nieścisłości lub nie są możliwe do realizacji ze względu na przyjęte daty składania wniosków, będą modyfikowane – zapewnił resort.
Kolejny raz
– To kolejna odsłona problemu, o którym mówiłem już przy okazji rozwiązania, które ZUS zaproponował pierwotnym beneficjentom zwolnienia ze składek za listopad. Opieszałość ustawodawcy spowodowała, że terminy zapłaty składek za ten czas się zbliżały (lub zbliżają), a tarcza czekała na uchwalenie. W efekcie organ rentowy zaproponował tym uprawnionym złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności – komentuje Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polskich.
Uważa on, że nowi beneficjenci zwolnienia za lipiec, sierpień, wrzesień są w jeszcze gorszej sytuacji. – Do momentu wejścia w życie nowelizacji, która wprowadzi nowy termin na złożenie wniosku o ulgę, nie mogą ubiegać się o zwrot zapłaconych należności do ZUS – zaznacza.
Potwierdza to dr Tomasz Lasocki z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. – Najbardziej stratne są osoby, które opłaciły składki za ten okres. One poniekąd pożyczyły pieniądze państwu. Nie odzyskają ich do czasu wejścia w życie przepisów ustanawiających nowy termin na złożenie wniosku o zwolnienie – mówi.
Ci, którzy nie uiścili należności, znajdują się w korzystniejszej pozycji. – Najpewniej ZUS nie będzie naliczał im odsetek za zwłokę za ten czas, jeśli spełnią wszystkie przesłanki do zwolnienia. Teraz muszą poczekać tylko na nowy termin na złożenie odpowiednich dokumentów – zaznacza.
Łukasz Kozłowski ocenia, że opóźnienia tarczy branżowej są o tyle zaskakujące, że aby przyspieszyć procedowanie nad nią, została ona zgłoszona jako projekt poselski. – Tymczasem stało się odwrotnie – mówi ekspert. Podkreśla, że kolejne przepisy pomocowe muszą być nie tylko sprawnie procedowane, ale także dobrze przygotowane.
Kto jeszcze poczeka na ulgę w składkach
Płatnicy prowadzący przeważającą działalność pod kodem PKD:
59.11.Z – działalność związana z produkcją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych
59.12.Z – działalność postprodukcyjna związana z filmami, nagraniami wideo i programami telewizyjnymi
59.13.Z – działalność związana z dystrybucją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych
59.14.Z – działalność związana z projekcją filmów
59.20.Z – działalność w zakresie nagrań dźwiękowych i muzycznych
71.11.Z – działalność w zakresie architektury
90.03.Z – artystyczna i literacka działalność twórcza
90.04.Z – działalność obiektów kulturalnych
Płatnicy świadczący usługi na rzecz muzeów i działający pod kodem PKD:
79.90.A – działalność pilotów wycieczek i przewodników turystycznych
85.51.Z – pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych
85.52.Z – pozaszkolne formy edukacji artystycznej
85.59.B – pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane
85.60.Z – działalność wspomagająca edukację
