W firmie, która jest obsługiwana przez moje biuro, jeden z pracowników został objęty kwarantanną. Otrzymał zgodę na wykonywanie w tym czasie pracy zdalnej. Po kilku dniach okazało się, że jest zarażony SARS-CoV-2. Pracownik przebywa w izolacji domowej. Czuł się dobrze, więc kontynuował pracę zdalną. Tydzień temu poczuł się źle. Nie jest w stanie pracować. Złożył oświadczanie, że stan zdrowia nie pozwala mu na wykonywanie pracy zdalnej w okresie izolacji z powodu złego samopoczucia. Czy pracownik może naprzemiennie pobierać zasiłek i wynagrodzenie?

Skoro pracownik wykonywał pracę w czasie kwarantanny i izolacji, bo nie miał objawów choroby, to pracodawca powinien mu wypłacić wynagrodzenie. Za ten okres nie może jednak wtedy wystąpić do ZUS o wypłatę zasiłku z tytułu niezdolności do pracy.
Z perspektywy ZUS nie ma znaczenia, czy kogoś dotyczy kwarantanna, czy izolacja, dopóki nie występuje o wypłatę świadczenia chorobowego, czyli zasiłku. Trudno tu mówić o naprzemiennym pobieraniu wynagrodzenia i zasiłku, gdyż pracownik w czasie kwarantanny i izolacji (właściwie jej części) wykonywał pracę. Dlatego za ten okres otrzymać powinien wynagrodzenie. Natomiast od momentu, kiedy w czasie izolacji domowej nie był w stanie wykonywać pracy zdalnej, powinien dostać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek.

Świadczenia chorobowe

Zgodnie z art. 92 par. 1 pkt 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.) wynagrodzenie chorobowe przysługuje za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia – do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego (począwszy od następnego roku po 50. urodzinach). Z kolei w myśl art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 1a ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi albo wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Ponieważ obowiązek odbycia kwarantanny nie jest równoznaczny z niezdolnością do pracy, pracownik objęty nią może wykonywać pracę w formie zdalnej. Potwierdziła to ostatnia nowelizacja z 28 października 2020 r. specustawy o COVID-19 (czeka na publikację w Dzienniku Ustaw). Należy jednak pamiętać, że możliwość wykonywania pracy w formie zdalnej w okresie kwarantanny – w odróżnieniu od świadczenia jej w zwykłych okolicznościach – jest uzależniona od zgody zatrudnionego.

Odosobnienie

Kontrowersje budzi natomiast możliwość wykonywania pracy zdalnej w czasie izolacji domowej, gdy stan zdrowia ma na to pozwala. Dlaczego? Izolacja jest to odosobnienie osoby lub grupy osób chorych na chorobę zakaźną albo osoby lub grupy osób podejrzanych o chorobę zakaźną, w celu uniemożliwienia przeniesienia biologicznego czynnika chorobotwórczego na inne osoby. Izolacja w warunkach domowych to odosobnienie osoby chorej z przebiegiem choroby zakaźnej niewymagającej bezwzględnej hospitalizacji ze względów medycznych, w jej miejscu zamieszkania lub pobytu, w celu zapobieżenia szerzenia się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. O ile wątpliwości co możliwości wykonywania pracy zdalnej nie ma w przypadku kwarantanny, bo pracownik wówczas jest zdrowy (wprost zresztą zezwalają na to przepisy), to na izolację kierowane są osoby chore, czyli co do zasady niezdolne do wykonywania pracy ze względu na swój stan zdrowia. To oznacza, że w okresie izolacji chory pracownik nie powinien wykonywać pracy. Jeżeli jednak pracę zdalną wykonywał, to powinien otrzymać wynagrodzenie. Warto wskazać, że wkrótce możliwość wykonywania pracy na odległość w okresie izolacji domowej będzie uregulowana i wprost z przepisów będzie wynikała jej dopuszczalność. [ramka]

Nowelizacja specustawy o COVID-19 rozwieje wątpliwości

Sejm 27 listopada 2020 r. uchwalił ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Regulacja ta dotyczy m.in. umożliwienia pracownikom objętym izolacją domową, którzy nie przejawiają symptomów choroby COVID-19, wykonywania pracy zdalnej. Proponuje się dodanie w specustawie o COVID-19 art. 4ha. Przepis ten reguluje (analogicznie jak w przypadku kwarantanny), że pracownik objęty izolacją w warunkach domowych, który nie przejawia symptomów choroby COVID-19 bądź objawy tej choroby mają łagodny przebieg, będzie mógł wykonywać pracę zdalną. W przypadku pogorszenia stanu zdrowia pracownika w okresie świadczenia przez niego pracy zdalnej podczas izolacji w warunkach domowych uzyska on prawo do wynagrodzenia chorobowego, o którym mowa w art. 92 kodeksu pracy, albo do świadczenia pieniężnego z tytułu choroby za pozostały okres przebywania w izolacji w warunkach domowych, w trakcie którego nie świadczy tej pracy. Prawo to zostało przewidziane także w projektowanym (nowym) art. 4hb. W przepisie tym uregulowano kwestie świadczeń przysługujących w trakcie nieświadczenia pracy w okresie kwarantanny, jak również w okresie izolacji w warunkach domowych. Ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw poz. 2157 i weszła w życie 5 grudnia 2020 r.

Podstawa wypłaty

Przypomnijmy, że podstawą do wypłaty świadczeń za okres kwarantanny lub izolacji w warunkach domowych jest informacja w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia (system EWP) o objęciu danej osoby kwarantanną lub izolacją domową. Odpowiednie dane ZUS udostępnia płatnikom składek na ich profilach na PUE ZUS.
Jeżeli któryś z pracowników firmy został poddany kwarantannie bądź izolacji domowej, w portalu PUE ZUS, w menu bocznym (przeznaczonym dla płatnika składek), pojawia się zakładka „Kwarantanna i izolacja domowa”. Odpowiednią informację – na swoim profilu PUE ZUS – otrzymuje również ubezpieczony.

Rada dla klienta biura: Za czas kwarantanny i izolacji zatrudnionemu przysługuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek, natomiast za okres pracy zdalnej wyłącznie wynagrodzenie za pracę.

Podstawa prawna:
• art. 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842; specustawa o COVID-19),
• art. 92 par. 1 pkt 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320),
• art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 1a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 870),
• rozporządzenie Rady Ministrów z 1 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. poz. 2132).