Wymóg przedstawiania przez studentów zaświadczeń z ośrodków pomocy społecznej o wysokości dochodów na potrzeby uzyskania stypendium socjalnego powinien być zniesiony, bo nie mają one podstawy prawnej do ich wystawiania.
Tak uważa Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej (PFZPSiPS), która wystąpiła w tej sprawie do Ministerstwa Edukacji Narodowej i Nauki. Chodzi o rozwiązania zawarte w art. 88 ustawy z 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 85 ze zm.). Zgodnie z nimi warunkiem przyznania studentowi stypendium socjalnego jest dochód na osobę w rodzinie nieprzekraczający kryterium obowiązującego w pomocy społecznej. W tym celu student powinien przedstawić zaświadczenie z OPS o sytuacji dochodowej rodziny. Jeśli tego dokumentu nie będzie, komisja stypendialna odmówi świadczenia, bo jedynie w wyjątkowych sytuacjach możliwe jest jego otrzymanie bez zaświadczenia.
Jednak zdaniem FZPSiPS ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1876) nie pozwala na wydawanie zaświadczeń w stosunku do osób lub rodzin, które nie korzystają z przewidzianych w niej form pomocy, a tak jest właśnie w przypadku wielu studentów, którzy zgłaszają się do OPS po ten dokument. Problematyczne jest również wydanie go studentowi, którego rodzina wprawdzie korzystała z pomocy społecznej, ale wcześniej. Organizacja powołuje się przy tym na orzecznictwo sądów administracyjnych, z którego wynika, że poświadczane w zaświadczeniu informacje muszą być oczywiste i bezsporne oraz pochodzić z prowadzonych przez organ rejestrów, ewidencji lub posiadanych danych. Nie może on też na potrzeby wydania zaświadczenia tworzyć nowych danych, w których posiadaniu nie był do tej pory, lub podejmować czynności, które zmierzałyby do ich uzyskania.
To zaś oznacza, że dla dużej grupy studentów ubiegających się o stypendium socjalne wprowadzony został wymóg, który nie jest możliwy do spełnienia.
– Są OPS, które wydają zaświadczenia studentom albo sugerują im, aby najpierw złożyli wniosek o jakieś świadczenie, ale zdarzają się ośrodki, które tego odmawiają – mówi Paweł Maczyński, przewodniczący FZPSiPS.
Dodaje przy tym, że nie jest to nowy problem, bo pojawia się co roku, odkąd zostały wprowadzone przepisy dotyczące wystawiania zaświadczeń, dlatego potrzebna jest w tym zakresie zmiana przepisów.
Federacja w piśmie do resortu nauki sugeruje, aby całkowicie zrezygnować z obligatoryjności przedstawiania zaświadczenia z OPS lub alternatywnie zostawić taką możliwość w stosunku do tych studentów, których rodziny w ciągu ostatnich trzech miesięcy poprzedzających wnioskowanie o stypendium korzystały ze świadczeń z pomocy społecznej. Organizacja sugeruje też wydanie przez ministerstwo wytycznych dla uczelni, które pozwoliłyby w większym stopniu odstępować od obowiązku przedkładania zaświadczeń w oparciu o art. 88 ustawy.
Dla dużej grupy studentów ubiegających się o stypendium socjalne został wprowadzony wymóg, który nie jest możliwy do spełnienia
