Dotyczy to nie tylko pracowników ochrony zdrowia, lecz nawet strażaków-ochotników. Niektóre grupy dostaną wyższe wynagrodzenie za czas choroby lub kwarantanny, a inne tylko zasiłki.
Nowa fala epidemii przyniosła także zmiany w przepisach ubezpieczeniowych. W październiku weszła w życie tzw. tarcza turystyczna, czyli nowelizacja specustawy o COVID-19, która przewidywała specjalną pomoc dla przedsiębiorców turystycznych. Najnowsze zmiany przewidziane w kolejnej nowelizacji, tj. ustawie z 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 (na moment oddawania tego numeru do druku nie została jeszcze ogłoszona w Dzienniku Ustawa), dotyczą:
  • podwyższenia świadczeń chorobowych dla osób szczególnie narażonych na zachorowanie oraz służb mundurowych,
  • zasiłku chorobowego podczas przebywania w izolacji.
Niektóre grupy uzyskały podwyższone świadczenia tylko z powodu COVID-19, inne zaś – na wypadek różnych chorób zakaźnych.
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy na czas epidemii po raz kolejny wydłużony
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy na czas epidemii po raz kolejny wydłużony

Zobacz również

Zasiłek chorobowy za czas izolacji

Nowelizacja wprowadza zmiany do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa). Zgodnie z jeszcze obowiązującym art. 6 ust. 2 pkt 1a na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W wyniku zmian pkt 1a otrzyma brzmienie: „wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, izolacji w warunkach domowych albo izolacji, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi”.

Pracownicy placówek opieki społecznej

Podwyższone wynagrodzenie oraz zasiłek chorobowy będą należne także zatrudnionemu w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej świadczących usługi całodobowo, noclegowniach oraz innych placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku. Zgodnie z dodanym do specustawy o COVID-19 art. 4ea takiej osobie w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w okresie:
  • podlegania obowiązkowej kwarantannie lub izolacji lub izolacji w warunkach domowych wynikających z pozostawania w styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tych podmiotach;
  • niezdolności do pracy z powodu COVID-19 powstałej w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w tych podmiotach
‒ przysługuje prawo do 100 proc. wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłku chorobowego, którego miesięczny wymiar wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Pracownicy ochrony zdrowia

Nowelizacja wprowadzała do specustawy o COVID-19 art. 4g, który został jeszcze tego samego dnia (28 października) zmieniony przez Sejm ustawą o zmianie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19. Zgodnie z jego ostatecznym brzmieniem zatrudnionemu w podmiocie leczniczym w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ubezpieczonemu w czasie:
  • podlegania obowiązkowej kwarantannie lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, wynikających z pozostawania w styczności z osobami chorymi z powodu COVID-19 w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym
  • niezdolności do pracy z powodu COVID-19 powstałej w związku z wykonywaniem obowiązków wynikających z zatrudnienia w podmiocie leczniczym
‒ przysługuje zasiłek chorobowy, którego miesięczny wymiar wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Jak widać, pracownikom ochrony zdrowia nie przysługuje wynagrodzenie chorobowe w wysokości 100 proc.
!W stanie epidemii pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, pracować zdalnie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie.
Przepis przyznający podwyższony zasiłek będzie miał moc wsteczną – od 5 września. Jak wynika z art. 28 nowelizacji, podstawa wymiaru świadczeń pieniężnych ubezpieczonych, o których mowa w art. 4ea i art. 4g, za okres przed dniem wejścia w życie nowelizacji, podlega ponownemu przeliczeniu, jeżeli świadczenie wypłacone na podstawie dotychczasowych przepisów jest niższe niż świadczenie ustalone zgodnie z art. 4ea i art. 4g specustawy o COVID-19. Przeliczenie podstawy następuje na wniosek ubezpieczonego.
Ustawodawca zastosował w tym miejscu taki sam mechanizm, jak w przypadku przeliczenia podstawy wymiaru świadczeń dla osób, którym obniżono wymiar czasu pracy na podstawie przepisów specustawy o COVID-19. Także w ich przypadku przeliczenie, a więc wypłata wyrównania, następuje na wniosek ubezpieczonego. Płatnik nie ma obowiązku podejmowania działań w tym w zakresie.

Strażnicy gminni

Nowelizacja do ustawy o strażach gminnych dodaje art. 29b. Zgodnie z nim w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim w razie stwierdzenia zakażenia lub zachorowania na chorobę, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym stwierdzone zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby, strażnik zachowuje prawo do 100 proc. wynagrodzenia.
Prawo do 100 proc. wynagrodzenia przysługuje również wtedy, gdy strażnik został zwolniony od wykonywania zadań służbowych na skutek podlegania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, o których mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, jeżeli podleganie tej kwarantannie lub izolacji powstało w związku z wykonywaniem zadań służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby.

Służby mundurowe

Zgodnie z ogólnymi zasadami obowiązującymi w służbach mundurowych za czas zwolnienia lekarskiego nie otrzymują oni wynagrodzenia chorobowego ani zasiłku chorobowego, ponieważ nie podlegają ubezpieczeniom społecznym, otrzymują natomiast 80 proc. uposażenia. Po zmianach otrzymają 100 proc. uposażenia w razie stwierdzenia zakażenia lub zachorowania na chorobę, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym stwierdzone zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań służbowych w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby. Takie samo uposażenie otrzymają, gdy zostaną poddani obowiązkowi kwarantanny, izolacji lub izolacji w warunkach domowych.
Zmiany dotyczą żołnierzy zawodowych, policjantów, strażaków, funkcjonariuszy Straży Granicznej, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Więziennej oraz Służby Ochrony Państwa.

Ochotnicza straż pożarna

Nowelizacja specustawy o COVID-19 przewidziała także specjalne zasady wypłacania zasiłku chorobowego dla członków ochotniczej straży pożarnej. Zgodnie z dodanym do specustawy o COVID-19 art. 31zy3a osobie podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu, u której stwierdzone zakażenie lub zachorowanie na chorobę, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przy czym stwierdzone zakażenie lub zachorowanie powstało w związku z wykonywaniem zadań członka ochotniczej straży pożarnej w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby, przysługuje zasiłek chorobowy, którego miesięczny wymiar wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Taki sam zasiłek będzie przysługiwał członkowi OSP, który w związku z wykonywaniem swoich zadań w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii z powodu tej choroby podlega obowiązkowi kwarantanny, kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych.
Jak widać, strażacy-ochotnicy otrzymają jedynie podwyższony zasiłek, ponieważ jest on finansowany z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Jeśli mają prawo do wynagrodzenia chorobowego u swojego pracodawcy, to otrzymają je w normalnej wysokości, czyli 80 proc.

Bez zasiłku na pracy zdalnej

Wykonywanie pracy zdalnej w trakcie kwarantanny wywoływało wątpliwości – niektórzy dopuszczali taką pracę jedynie na wniosek pracownika, inny twierdzili, że jest to niedopuszczalne. Zgodnie z art. 6 ust. ust. 2 pkt 1 i 1a ustawy zasiłkowej na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w tych samych przepisach. Po zmianach wprowadzonych omawianą nowelizacją do tego katalogu dopisany będzie także obowiązek izolacji w warunkach domowych albo izolacji.
Wątpliwości dotyczące pracy zdalnej rozstrzygnął ustawodawca, wprowadzając do specustawy o COVID-19 art. 4h, zgodnie z którym w okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii pracownicy i inne osoby zatrudnione, poddane obowiązkowej kwarantannie, mogą, za zgodą pracodawcy albo zatrudniającego, świadczyć w trybie pracy zdalnej pracę określoną w umowie i otrzymywać z tego tytułu wynagrodzenie. W takim jednak przypadku pracownikowi nie będzie przysługiwało wynagrodzenie chorobowe ani zasiłek chorobowy, w przypadku innych ubezpieczonych – nie będzie przysługiwało prawo do zasiłku chorobowego.
Podstawa prawna
•art. 6 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 870)
•art. 4ea, art. 4g, art. 4h, art. 31zy3a ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842)
•art. 3‒5, art. 7‒8, art. 11, art. 13, art. 17, art. 19‒20 oraz art. 28 ustawy z 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID-19 – na chwilę oddawania niniejszego numeru do druku ustawa nie została jeszcze ogłoszona w Dzienniku Ustaw
•art. 29b ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1795)