W przypadku nagłego pogorszenia stanu zdrowia osoba wymagająca wsparcia będzie objęta usługami opiekuńczymi, zanim zostanie wydana decyzja w tej sprawie.
Wprowadzenie takiego rozwiązania przewiduje projekt nowelizacji ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 1507 ze zm.). Usługi opiekuńcze przysługują osobom samotnym i polegają na zapewnianiu im w miejscu zamieszkania pomocy w zaspokajaniu codziennych czynności życiowych oraz opieki higienicznej i pielęgnacyjnej.
Tak jak w przypadku innych świadczeń, ich przyznanie wymaga wcześniejszego przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej proponuje przepisy zakładające szybszą ścieżkę udzielania wsparcia. Zgodnie z projektem usługi opiekuńcze będą przyznawane w trybie pilnym w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy doszło do nagłego pogorszenia stanu zdrowia osoby lub po wyjściu ze szpitala konieczna jest jej pielęgnacja poszpitalna. W takich sytuacjach wsparcie będzie możliwe niezwłocznie po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, a decyzja o ustaleniu usług oraz opłacie za nie będzie mogła być wydana po rozpoczęciu ich wykonywania, choć nie później niż w ciągu miesiąca od tego dnia.
– Już teraz czasami zdarza się, że opiekunka zaczyna świadczyć usługi, zanim załatwione zostaną formalności, np. gdy dostajemy informację ze szpitala, że do domu wraca osoba, która potrzebuje pomocy. Dobrze więc, że taki sposób postępowania będzie uregulowany w przepisach – mówi Małgorzata Burak, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (MGOPS) w Wieruszowie.
W projekcie są też zmiany dotyczące ustalania sytuacji dochodowej osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej. Co do zasady jest tak, że za dochód uznawana jest suma miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz podatek. Resort rodziny chce zaś, aby od przychodu były odejmowane również koszty jego uzyskania.
Ponadto rozszerzony zostanie katalog dochodów, które nie są wliczane do kryterium dochodowego. Obecnie na tej liście znajdują się m.in. stypendia o charakterze socjalnym, 500+ oraz świadczenia dla działaczy opozycji antykomunistycznej i kombatantów. Po zmianie przepisów zostanie ona rozszerzona o trzy dodatkowe pozycje: pomoc finansową dla repatriantów, środki przyznawane rodzinom w ramach działań mających na celu poprawę jakości powietrza oraz ochronę środowiska naturalnego, a także zwrot kosztów, o których mowa w art. 39 ust. 1 ustawy z 14 grudnia 2016 r. – prawo oświatowe (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 910 ze zm.). Chodzi o pieniądze zwracane rodzicom, którzy dowożą niepełnosprawne dzieci do przedszkola lub szkoły.
– Szkoda, że przy tej okazji ministerstwo nie zdecydowało się na zmianę, która skutkowałaby całkowitym wyłączeniem z kryterium świadczenia 500+ dla osób niepełnosprawnych. Teraz nie liczy się do progu tylko przy ubieganiu się o świadczenia pieniężne, ale przy innych formach wsparcia, takich jak np. usługi opiekuńcze, już tak. Takie zróżnicowanie jest niesprawiedliwe, jeśli weźmie się pod uwagę, że 500+ na dziecko nie stanowi dochodu bez żadnych wyjątków – podkreśla Małgorzata Modrzejewska, dyrektor MOPS w Turku.
Wreszcie MRiPS planuje zmienić termin wejścia w życie zwaloryzowanych kryteriów dochodowych oraz nowych kwot świadczeń. Przepisy zakładają, że ich nowe wysokości zaczynają obowiązywać od 1 października roku, w którym przypada termin ich weryfikacji, a resort chce, aby dochodziło do tego 1 stycznia następnego roku. Ponieważ najbliższa waloryzacja będzie miała miejsce w 2021 r., to zmienione progi i świadczenia weszłyby w życie nie od 1 października przyszłego roku, ale 1 stycznia 2022 r.
Etap legislacyjny
Konsultacje projektu ustawy
