Pracodawcy mają wątpliwości, czy pomoc o charakterze socjalnym z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) mają przyznawać w kwocie netto czy brutto. Ministerstwo Finansów, do którego wystąpili o interpretację przepisów, sugeruje ich nowelizację.
Te kontrowersje pojawiły się w wyniku przeprowadzonej wiosną zmiany w ustawie z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 426 ze zm.), która miała ją dostosować do przepisów o split paymencie, czyli mechanizmie podzielonej płatności. Obowiązujący od 31 marca br. art. 33 ust. 32 przewiduje, że środki funduszu przeznacza się na wydatki, o których mowa w ust. 4 i 10, a więc na rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą pracowników oraz byłych podwładnych, w kwotach nieobejmujących VAT.
Problem w tym, że takie brzmienie przepisów jest zdaniem pracodawców niekorzystne dla pracowników, bo gdy ci starają się o wsparcie w ramach pomocy indywidualnej, np. na zakup leków, wyrobów medycznych lub sprzętu rehabilitacyjnego, mogą je otrzymać w kwocie netto, a nie brutto. W efekcie podatek muszą zapłacić z swoich środków. Dlatego od dawna apelują o nowelizację art. 33 ust. 32, która pozwoliłaby rozwiać wątpliwości z jego interpretacją.
Inaczej widzi to natomiast biuro pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON). W przekazanym przedsiębiorcom piśmie tłumaczy, że przepis mówiący o konieczności wydatkowania pieniędzy ZFRON w kwocie netto ma zastosowanie tylko do wydatków z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności. Wydatki na pomoc o charakterze socjalnym mogą zaś być finansowane w kwocie brutto.
Wyjaśnienia BON nie przekonały jednak w pełni pracodawców. – Ponieważ korzystanie ze środków ZFRON podlega kontroli krajowej administracji skarbowej, a stwierdzenie nieprawidłowości w ich wydatkowaniu wiąże się z sankcjami finansowymi, zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów o zajęcie stanowiska w tej sprawie – mówi Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
Resort w swojej odpowiedzi wskazuje, że po analizie przedstawionego problemu – dotyczącego rozstrzygnięcia, czy stosowanie mechanizmu podzielonej płatności w odniesieniu do wydatków ZFRON jest obowiązkowe i wszystkie są ponoszone w kwocie netto – uznał, że interpretacja przepisów ustawy o rehabilitacji pozostaje poza jego właściwością. Niemniej podziela stanowisko, że pożądanym rozwiązaniem byłaby nowelizacja jednoznacznie wyłączająca z zakresu art. 33 ust. 32 ustawy, wydatki o charakterze socjalnym finansowane w ramach pomocy indywidualnej – o ile taki cel przyświecał ustawodawcy.
– Choć ministerstwo nie odniosło się wprost do spornego przepisu, to jednak przyznało nam rację co do tego, że potrzebna jest jego zmiana. Będziemy więc ponawiać apel do BON o nowelizację ustawy – podkreśla Edyta Sieradzka.