Od czterech miesięcy prowadzę działalność gospodarczą. Chciałabym skorzystać z urlopu wychowawczego dla przedsiębiorców, niestety słyszałam, że do tego jest jednak konieczne prowadzenie działalności przez co najmniej pół roku. Czy to prawda?
Przede wszystkim trzeba podkreślić, że w urlop wychowawczy to instytucja przewidziana kodeksem pracy, a więc przeznaczona wyłącznie dla pracowników. W tym czasie pozostają oni w stosunku pracy, lecz nie otrzymują wynagrodzenia, a jedynie są za nich opłacane składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Natomiast w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą nie może być mowy o urlopie wychowawczym, a tylko o okresie, w którym przedsiębiorca zawiesza lub kończy wykonywanie działalności w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W tym czasie budżet państwa finansuje składki emerytalno-rentowe.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych przewiduje dwie grupy uprawnionych do takiego quasi-urlopu. Grupa określona w art. 6a to m.in. osoby prowadzące pozarolniczą działalność od co najmniej sześciu miesięcy (ust. 1 pkt 1). Składki takich osób są opłacane od postawy wymiaru wynoszącej 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Ustawa wyodrębnia jeszcze jedną grupę, za którą budżet państwa będzie opłacał składki. Zgodnie z art. 6b obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu podlegają osoby fizyczne sprawujące na obszarze Polski osobistą opiekę nad dzieckiem, a które nie spełniają warunków do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, o których mowa w art. 6a (a więc np. prowadziły działalność krócej niż przez sześć miesięcy).
Prawo do objęcia tym ubezpieczeniem przysługuje jednemu z rodziców, pod warunkiem, że drugi rodzic nie jest objęty ubezpieczeniem emerytalnym z tego tytułu albo ubezpieczeniami z tytułu urlopu wychowawczego lub niewykonywania działalności zgodnie z art. 6a. Prawo to przysługuje przez okres do trzech lat, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy szósty rok życia, a w przypadku dziecka, które z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki tej osoby, przez okres do sześciu lat, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Okres ten może być wykorzystany w całości lub w nie więcej niż czterech częściach. Różnica polega jednak na tym, że w przypadku osób określonych w art. 6b postawa wymiaru składki opłacana jest od kwoty wynoszącej zaledwie 75 proc. minimalnego wynagrodzenia.
Różnicą między osobami, które prowadziły działalność przez co najmniej sześć miesięcy, a tymi, które prowadziły ją krócej, jest więc w tym przypadku tylko podstawa wymiaru składek.
Podstawa prawna
• art. 6a–b i art. 18b ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2070)
