Do urzędu gminy wpłynęło pismo osoby prowadzącej niepubliczne przedszkole o rzekomym nieprawidłowym ustaleniu dotacji na dzieci niepełnosprawne. Chodzi o to, że na każde niepełnosprawne dziecko przyznano tylko jedną dotację (specjalną, wyższą), a nie przyznano drugiej, jaką przekazujemy na maluchy bez niepełnosprawności. Kierujący pismo uważa, że w ten sposób zaniżamy przysługujące mu środki. Czy ma rację?
Nie ma podstaw, by na uczęszczające do niepublicznego przedszkola dzieci niepełnosprawne wypłacać dwie dotacje. W tym zakresie przysługuje tylko jedno świadczenie, zależne od stopnia i rodzaju niepełnosprawności. Ale po kolei. Przede wszystkim należy ustalić przedmiot nieporozumienia między osobą prowadzącą niepubliczne przedszkole a dotującą gminą. W podanym zakresie jego istotą jest ustalenie wysokości dotacji dla placówki w części, która przypada na uczniów z niepełnosprawnością. W praktyce sporny jest wiec sposób wyliczenia dotacji na dziecko niepełnosprawne. Zdaniem prowadzącego przedszkole na takie dzieci, należne są niejako dwie dotacje, ta podstawowa (na dzieci zdrowe) oraz specjalna (na dzieci niepełnosprawne).

Istotne rozróżnienie

W pierwszej kolejności warto przytoczyć materialno-prawną podstawę udzielania dotacji na przedszkolaków z niepełnosprawnością. Stanowi ją w tym względzie art. 17 ust. 3 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, który mówi: „Niepubliczne przedszkole niebędące przedszkolem specjalnym niespełniające warunków, o których mowa w ust. 1, otrzymuje na każdego ucznia dotację z budżetu gminy w wysokości równej 75 proc. podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takiego ucznia niepełnosprawnego przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy”.
W dalszej kolejności należy zwrócić uwagę na definicje ujęte w art. 2 ww. aktu. Tamże – w pkt 33 i 34 – wskazano bowiem, że ilekroć w ustawie jest mowa o:
  • uczniu – należy przez to rozumieć także słuchacza szkoły dla dorosłych oraz dziecko korzystające z wychowania przedszkolnego (pkt 33);
  • uczniu niepełnosprawnym – należy przez to rozumieć ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, o którym mowa w art. 127 ust. 10 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe” (pkt 34).
Z zestawienia ww. norm wynika więc, że ustawodawca rozróżnia pojęcie „ucznia” oraz „ucznia niepełnosprawnego”. W konsekwencji przyjąć należy, że kwota na ucznia niepełnosprawnego oraz kwota na ucznia bez niepełnosprawności są obliczane odrębnie. Jak wynika z przywołanego przepisu, dla dziecko niepełnosprawne ma być to kwota nie niższa niż ta, która jest przewidziana na takie dziecko w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy. Zatem nie wynika z tej regulacji, aby na tego ucznia przysługiwały dwie dotacje. Gdyby ustawodawca zamierzał tak postąpić, zapewne wprowadziłby do ustawy stosowne zapisy. Gdy ich nie ma, organ administracji publicznej nie może posługiwać się domniemaniem ani względami celowości, m.in. przy wydatkowaniu środków publicznych.

Sądy – to są dwie różne kategoarie

W kontekście podanej problematyki warto także odnotować stanowisko zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 15 czerwca 2019 r. (sygn. akt I SA/Kr 366/19). Otóż sąd m.in. stwierdził w nim, że: „(…) wykładnia systemowa przepisów ustawy o finansowaniu zadań oświatowych oraz przepisów o dochodach jednostek samorządu terytorialnego musi zatem prowadzić do wniosku, że przy wyliczaniu dotacji kategorie «uczeń» i «uczeń niepełnosprawny» muszą być traktowane odrębnie, a w odniesieniu do konkretnego wychowanka sumowanie dotacji, należnych z uwagi na zaliczenie do obu kategorii nie ma podstaw prawnych”.
Mając na uwadze ww. argumenty prawne, działanie gminy uznać należy za w pełni uzasadnione i legalne. Co więcej, w ten sposób mie ma ryzyka, że regionalna izba obrachunkowa zakwestionuje w trakcie kontroli podane kwestie. Można wręcz wskazać, że działanie JST jest w pełni zgodne z przepisami ustawy o finansach publicznych, w szczególności z art. 44 ust. 2 tego aktu, gdzie postanowiono, że jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
WAŻNE
Ustawowe rozróżnienie definicji „ucznia” i „ucznia niepełnosprawnego” powoduje, iż można przyjąć, że kwoty dotacji dla tych dwóch grup obliczane są odrębnie
Podstawa prawna
• art. 2 pkt 33 i 34 oraz art. 17 ust. 3 ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 17; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 278)
• art. 44 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost. zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1175)