Poprawkę, która miała zapewnić pełne zwolnienie ze składek płatników, którym ZUS wcześniej zaliczył nadpłaty na poczet bieżących należności, kwestionuje Biuro Legislacyjne Senatu.
Zmiana znalazła się w ustawie o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw, którą zajmują się obecnie senatorowie.
Korzystnie reguluje ona sytuację płatników ubiegających się o zwolnienie ze składek za trzy miesiące i mających jednocześnie nadpłacone należności do ZUS. U jednych nadpłaty wynikały z obawy, że ich wnioski o pomoc z tarczy nie zostaną pozytywnie rozpatrzone i opłacili składki za miesiące objęte zwolnieniem, inni z kolei woleli trzymać nadpłatę na koncie w obawie, by nie popaść w zaległość wobec ZUS. Organ rentowy zaliczył im nadpłaty na poczet składek bieżących, czyli kwietniowych (lub majowych), a zwolnienie zastosował tylko do różnicy (pisaliśmy o tym w DGP nr 124/2020, „Liczyli na zwolnienie z należności do ZUS, zabrano im pieniądze”).
Poprawka, która znalazła się w procedowanej obecnie ustawie o delegowaniu pracowników, ma to zmienić i umożliwić uzyskanie zwolnienia ze składek za marzec, kwiecień i maj br. także wówczas, gdy rozliczona została na ich poczet nadpłata. Ma objąć płatników, którzy złożyli wnioski o zwolnienie do 30 czerwca 2020 r. (o tym również pisaliśmy: „Nadpłacone składki do zwrotu”, DGP nr 147/2020). Jednak uwagi do tej wrzutki legislacyjnej (a także kilku innych) ma Biuro Legislacyjne Senatu.
Przypomina, że zgodnie z art. 119 ust. 1 konstytucji Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach. Chodzi o to, aby podstawowe treści, które znajdą się ostatecznie w ustawie, przebyły pełną drogę procedury sejmowej, by nie zabrakło czasu i możliwości na przemyślenie przyjmowanych rozwiązań i zajęcie wobec nich stanowiska. Wykładnia przepisów regulujących poprawki sejmowe i senackie musi być dokonywana w taki sposób, aby nie prowadziło to do obchodzenia wymagań, które konstytucja przewiduje dla inicjatywy ustawodawczej. Biuro Legislacyjne podkreśla, że wyjście poza zakreślony przez samego projektodawcę zakres projektu może mieć miejsce tylko wówczas, gdy treść poprawki pozostaje w ścisłym związku z przedmiotem projektowanej ustawy. Zwłaszcza wtedy, gdy jej wprowadzenie jest niezbędne do pełnego zrealizowania koncepcji projektodawcy.
Tymczasem w wyniku poprawek zgłoszonych do projektu po pierwszym czytaniu, na etapie rozpatrywania go przez komisję sejmową, tekst ustawy został uzupełniony m.in. o art. 10 będący przepisem przejściowym określającym zasady zwrotu należności do ZUS. Biuro Legislacyjne uznało, że m.in. art. 10 ustawy budzi istotne wątpliwości co do jego zgodności z art. 118 ust. 1 oraz art. 119 ust. 1 i 2 konstytucji. Został uchwalony przez Sejm bez dochowania trybu wymaganego dla sejmowego postępowania ustawodawczego, nie pozostaje bowiem w związku (formalnym i merytorycznym) z projektem złożonym w Sejmie przez wnioskodawcę. Dlatego rekomenduje jej wykreślenie.
Decyzję w tej sprawie podejmie Senat na posiedzeniu plenarnym, ale ewentualne zmiany i tak muszą być zaakceptowane przez Sejm.
Etap legislacyjny
Prace nad ustawą w Senacie