- Po raz kolejny potwierdziło się, że obowiązujący w Polsce model pracodawcy wymaga ingerencji ustawodawcy i zmiany. Nie tylko powoduje on istotne wątpliwości praktyczne, lecz także skłania do nadużyć i nie jest do końca spójny z modelem pracodawcy obowiązującym w zbiorowym prawie pracy - mówi w rozmowie z DGP Agata Miętek adwokat, kancelaria Ożóg Tomczykowski.
Resort pracy potwierdza, że pracodawcy wewnętrzni są wyłączeni z możliwości otrzymania dofinansowania. Co wobec tego można zrobić?
– Wsparcie ze strony państwa powinno w równym stopniu dotyczyć pracowników macierzystej osoby prawnej, jak i pracowników oddziału utworzonego przez taką osobę prawną. Mogłoby to nastąpić na jeden z dwóch sposobów. Po pierwsze w odniesieniu do oddziału spółki z o.o. będącego wewnętrznym pracodawcą działania wynikające ze specustawy może podejmować przedsiębiorca (tj. spółka ), co byłoby zgodne z jej wykładnią językową. Po drugie przepisy specustawy mogłyby się w drodze analogii stosować do pracodawców wewnętrznych, a wówczas oddział będący pracodawcą wewnętrznym mógłby samodzielnie wykorzystać instrumenty pomocowe. Wydaje się, że z perspektywy praktycznej drugie rozwiązanie byłoby lepsze. Nie ulega bowiem wątpliwości, że wszelkie działania wobec pracowników (np. wybór przedstawicieli pracowników, zawarcie porozumienia z przedstawicielami) powinien podejmować ich pracodawca (tj. oddział, a nie macierzysta osoba prawna). Jeśli działań wobec pracowników oddziału dokonywałaby osoba prawna, pojawiłaby się wątpliwość o faktyczną samodzielność oddziału jako wewnętrznego pracodawcy.
Czyli zmianie powinna ulec cała koncepcja pracodawcy wewnętrznego?
– Tak. Po raz kolejny potwierdziło się, że obowiązujący w Polsce model pracodawcy wymaga ingerencji ustawodawcy i zmiany. Nie tylko powoduje on istotne wątpliwości praktyczne, lecz także skłania do nadużyć i nie jest do końca spójny z modelem pracodawcy obowiązującym w zbiorowym prawie pracy. Tam z kolei dopuszcza się koncepcję właścicielską pracodawcy i uznaje się w szczególności, że to spółka, a nie jej oddziały, które są pracodawcami wewnętrznymi, może zawrzeć porozumienie zbiorowe.
A jakich konkretnych zmian trzeba by dokonać w specustawie?
W odniesieniu do przepisów specustawy zmiana mogłaby polegać na uzupełnieniu zakresu podmiotów uprawnionych do otrzymania wsparcia o wyodrębnione części składowe osób prawnych lub samodzielnych jednostek organizacyjnych będących przedsiębiorcami w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 prawa przedsiębiorców. Chodzi o te podmioty, które mają status pracodawcy w rozumieniu art. 3 k.p.
