Kobiety na zasiłku macierzyńskim nie mają prawa do wsparcia. Wszystko dlatego, że świadczenie przysługuje tylko wówczas, gdy prowadzący działalność nie ma innego tytułu do ubezpieczenia.
DGP
Postojowe jest jednym z instrumentów pomocy osobom prowadzącym działalność gospodarczą, dotkniętym skutkami epidemii. Mogą się o nie ubiegać przedsiębiorcy (którzy nie zawiesili działalności), jeśli ich przychody spadły o co najmniej 15 proc. w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym składany jest wniosek. Przysługuje ono również tym, którzy zawiesili działalność po 31 stycznia 2020 r.
Co więcej, w tarczy 2.0, czyli ustawie o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695), która weszła w życie 18 kwietnia, uregulowano, że postojowe będzie mogło zostać wypłacone ponownie, ale nie więcej niż trzy razy.
Świadczenie postojowe a umowa zlecenie i o dzieło
Świadczenie postojowe a umowa zlecenie i o dzieło

Zobacz również

Rząd zapomniał

Ustawodawca jednoznacznie przesądził także, że świadczenie to przysługuje, jeżeli osoba prowadząca działalność nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu. I tu zaczyna się problem.
– Przepis ten wprost uderza w przedsiębiorcze matki, bowiem automatycznie wyłącza je z tego wsparcia. Dostaję mnóstwo sygnałów od kobiet, które nie mogą skorzystać z tej formy pomocy – wskazuje Katarzyna Przyborowska, radca prawny, ekspertka z zakresu ubezpieczeń społecznych i autorka bloga TemidaJestKobieta.pl.
Jak tłumaczy, zgodnie bowiem z art. 9 pkt 1c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266) osoby prowadzące działalność gospodarczą, które spełniają jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu pobierania tego zasiłku.
Świadczenie postojowe i zwolnienie ze składek ZUS: Najczęściej zadawane pytania
Świadczenie postojowe i zwolnienie ze składek ZUS: Najczęściej zadawane pytania

Zobacz również
– Ubezpieczona, rodząc dziecko, nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego. W okresie jego pobierania nie opłaca składek na ZUS (oprócz zdrowotnej). Tytułem ubezpieczenia nie jest wówczas prowadzenie działalności, a właśnie wypłacany zasiłek – wskazuje prawniczka.
W konsekwencji, jak podkreśla, przedsiębiorczynie na zasiłku macierzyńskim nie otrzymają świadczenia, bo z tytułu urodzenia dziecka postojowe przecież nie przysługuje. – Z kolei z tytułu działalności im się nie należy, bowiem zasiłek jest właśnie innym tytułem ubezpieczenia, który wyłącza prawo do jego wypłaty – dodaje mec. Przyborowska.
Ekspertka uważa, że trudno wytłumaczyć to ograniczenie.
– Wydaje mi się, że może to być przeoczenie ustawodawcy, który chciał wyeliminować przypadki, kiedy to postojowe mogłoby być pobierane z dwóch tytułów. Z drugiej strony, w przepisach uregulowano, że w przypadku zbiegu praw do więcej niż jednego świadczenia przysługuje jedno postojowe. Tym samym ustawodawca zabezpieczył się na tę ewentualność – podkreśla.
Marcin Frąckowiak, radca prawny z kancelarii Sadkowski i Wspólnicy, domyśla się, jaka jest przyczyna takiego ukształtowania przepisów. – Powodem są najpewniej kwestie finansowe. Środki na pomoc z tarczy nie są niestety nieograniczone – wskazuje.
Sam jednak ma wątpliwości, czy potrzebne są zmiany w tym zakresie. – Rozumiem argumenty tych kobiet. Z drugiej strony, wypłacany jest im zasiłek macierzyński, czyli nie pozostają bez środków do życia, nawet jeżeli ich biznes ucierpiał z powodu koronawirusa – zwraca uwagę.
Katarzyna Przyborowska podkreśla jednak, że nieuprawnione jest twierdzenie, że skoro kobieta pobiera zasiłek, to ma środki na utrzymanie, więc postojowe nie powinno jej przysługiwać. – Zasiłek to pieniądze dla matki (lub ojca) i dziecka na życie, a nie na utrzymywanie działalności gospodarczej. Z kolei w okresie epidemii takim dodatkowym wsparciem dla firmy ma być właśnie postojowe. Cel jednego i drugiego świadczenia jest zupełnie inny – ripostuje ekspertka.
W jej ocenie to poważne przeoczenie. – Rząd najwyraźniej zapomniał, że matka na zasiłku macierzyńskim to nadal przedsiębiorca i w trakcie pobierania świadczenia może swoją firmę prowadzić. Co więcej, jej biznes mógł dotknąć spadek przychodów z powodu koronawirusa –przekonuje.
Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polskich przyznaje, że przedsiębiorcze matki pobierające zasiłek macierzyński są w trudnej sytuacji i należałoby im pomóc. – Jeżeli faktycznie prowadzą działalność, która ucierpiała z powodu koronawirusa, powinny móc ubiegać się o postojowe – ocenia.

Konieczne zmiany w prawie

Zdaniem ekspertów obowiązujące przepisy należałoby zmienić. Mecenas Przyborowska sugeruje proste rozwiązanie. – Do przepisu o postojowym należy dodać wyjątek, że osoby, które są ubezpieczone z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, mogą ubiegać się o to świadczenie – rekomenduje.
Łukasz Kozłowski stoi na stanowisku, że nie należy jednak wprowadzać innych przesłanek nabycia prawa do postojowego tylko dla tej grupy. W jego ocenie przedsiębiorcze matki, by mogły otrzymać postojowe, powinny spełnić takie same kryteria spadku przychodów jak pozostali uprawnieni.