Zamknięcie szkół, przeszkoli czy żłobków w wyniku pandemii koronawirusa spowodowało, że wielu rodziców musiało zostać w domu, aby zająć się swoimi dziećmi. Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać zasiłek opiekuńczy? Ile wynosi? Czy ubiegać o niego mogą się osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych?

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Ubezpieczony rodzic dziecka, który opiekuje się dzieckiem do lat 8, z powodu zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły w związku z COVID-19, może otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Ze świadczenia tego mogą od 26 marca skorzystać również rodzice dzieci:

  • do 16 lat, które mają orzeczenie i niepełnosprawności,
  • do lat 18, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
  • które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Nowe przepisy przyznają także prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego ubezpieczonym rodzicom lub opiekunom osób pełnoletnich niepełnosprawnych, zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna, tj. szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze.

Na jaki okres jest on przyznawany? Na czas na jaki zostały zamknięte żłobki, kluby dziecięce, przedszkola, szkoły, placówki pobytu dziennego oraz inne placówki lub w związku z niemożnością sprawowania opieki przez nianie lub opiekunów dziennych z powodu COVID-19. Początkowo przysługiwał on przez okres 14 dni, jednak w związku z przedłużeniem zamknięcia ww. placówek, został on wydłużony do dnia 24 maja 2020 r.

Na powyższy termin nie wpływa okoliczność, że od 6 maja mogą być otwierane placówki opieki nad najmłodszymi dziećmi (np. żłobki). Jak wyjaśnia bowiem ZUS na swojej stronie internetowej >>> – jest to możliwość, a nie obowiązek. „Jeżeli placówka, do której uczęszcza dziecko, będzie otwarta, jednak nie zapewni opieki wszystkim dzieciom, rodzice tych dzieci nadal mogą wystąpić o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Jeżeli mimo otwarcia placówki rodzice nie zdecydują się na posłanie do niej dziecka z powodu stanu epidemii, również dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie im nadal przysługiwał”.

Ważne: Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru zasiłku.

Umowy cywilnoprawne

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonym rodzicom dziecka. Należy przez to rozumieć osoby objęte ubezpieczeniem chorobowym. Jest ono obowiązkowe np. dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. A co z umowami cywilnoprawnymi? Tutaj sytuacja się nieco komplikuje. Nie każda z nich będzie bowiem podlegała ubezpieczeniu chorobowemu, nawet dobrowolnemu.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2020.266) dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 7b, 8 i 10. Będą to zatem:

  • osoby wykonujące pracę nakładczą;
  • osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracując;
  • osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące;
  • osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
  • duchowni.

Przekładając powyższe na umowy cywilnoprawne to dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (które jest niezbędne do uzyskania dodatkowego zasiłku opiekuńczego) będą mogły podlegać np. osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej czy umowy o świadczenie usług, ale już nie te na umowie o dzieło.

- Umowa o dzieło nie rodzi tytułu do ubezpieczenia. W tej sytuacji nie można starać się o zasiłki - potwierdza Paweł Żebrowski, rzecznik prasowy Centrali ZUS.