Umowa o pracę jest o podstawowym dokumentem regulującym stosunki pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. W 2020 roku obowiązują następujące rodzaje umów o pracę

KODEKS PRACY 2020. Praktyczny komentarz z przykładami omawia wszystkie obowiązujące w Polsce rodzaje umów o pracę. Różnią się one między sobą m.in. terminami wypowiedzeń i możliwościami ich zerwania.

1. Umowa na czas określony

To najczęściej zawierana umowa o pracę.

Od 22 lutego 2016 r. okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony i łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy nie może przekroczyć 33 miesięcy. Obecnie obowiązujące przepisy regulują również maksymalny limit w zakresie liczby umów na czas określony – te same strony mogą zawrzeć maksymalnie 3 takie umowy.

Oznacza to, że pracownik u tego samego pracodawcy może być zatrudniony, co do zasady, na podstawie umów terminowych maksymalnie przez 36 miesięcy (3 miesiące okresu próbnego + 33 miesiące zatrudnienia w ramach maksymalnie 3 umów na czas określony).

Umowa na okres próbny, mimo że formalnie jest umową terminową, nie jest wliczana do limitu umów na czas określony pod względem liczby umów i czasu ich trwania

Jeśli umowa została zawarta na dłużej niż 33 miesiące lub jest to czwarta umowa z tym samym pracodawcą, automatycznie jest ona przekształcona w umowę na czas nieokreślony

Umowy na czas określony, które trwały lub zostały zawarte 22 lutego 2016 r. i mają okres trwania dłuższy niż do 21 listopada 2018 r., od 22 listopada 2018 r. zostały przekształcone w umowy na czas nieokreślony.

Umowa o pracę na czas określony ulega rozwiązaniu z upływem terminu, na jaki ją zawarto. Wyjątek stanowi umowa na czas określony zawarta z pracownicą w ciąży na okres dłuższy niż 1 miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży. W takiej sytuacji umowa ulega przedłużeniu do dnia porodu

Strony mogą też rozwiązać umowę na czas określony przed terminem jej zakończenia także za porozumieniem stron oraz bez wypowiedzenia zarówno z winy pracownika, jak i bez jego winy, oraz z winy pracodawcy.

Długość okresu wypowiedzenia Okres zatrudnienia
2 tygodnie W przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres krótszy niż 6 miesięcy
1 miesiąc W przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres co najmniej 6 miesięcy
3 miesiące W przypadku zatrudnienia u danego pracodawcy przez okres co najmniej 3 lat
Umowa na zastępstwo jest rodzajem umowy na czas określony

2. Umowa na czas nieokreślony

Umowa na czas nieokreślony nie zawiera terminu jej rozwiązania. Powoduje zatem najtrwalsze związanie pracodawcy i pracownika. Wynika to z obowiązujących w Kodeksie pracy okresów jej wypowiedzenia uzależnionych od okresu zatrudnienia u tego samego pracodawcy oraz innych ograniczeń związanych z rozwiązaniem tego rodzaju umowy.

W tym przypadku okresy zatrudnienia należy traktować łącznie i zsumować je w celu ustalenia długości okresu wypowiedzenia. Przerwy między tymi okresami nie mają wówczas znaczenia i nie powodują każdorazowo liczenia okresu wypowiedzenia od nowa.

Okres wypowiedzenia liczony w miesiącach musi się zakończyć w ostatnim dniu miesiąca (po upływie jednego lub trzech pełnych miesięcy kalendarzowych), bez względu na datę wręczenia wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony przez pracodawcę musi zawierać przyczynę uzasadniającą to wypowiedzenie. Powinna być ona konkretna i rzeczywista, a nie ogólnikowa.

Okresy wypowiedzenia umowy na czas niekreślony są takie same jak w przypadku umowy na czas określony.

3. Umowa na okres próbny

Umowa na okres próbny może poprzedzać każdą inną umowę o pracę. Pracodawca nie ma jednak obowiązku jej zawierania - może zdecydować od razu o zatrudnieniu na czas określony lub nieokreślony.

Jej zawarcie ma na celu poznanie przez pracodawcę predyspozycji pracownika do wykonywania określonej pracy, weryfikację umiejętności pod kątem jego przydatności zawodowej i ewentualnego przedłużenia współpracy, jak również zapoznanie się przez pracownika z warunkami pracy.

Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.

Umowa na okres próbny rozwiązuje się w ostatnim dniu okresu, na jaki została zawarta. Nie trzeba w takim przypadku składać pracownikowi żadnych oświadczeń dotyczących rozwiązania tej umowy. Umowa na okres próbny może być również rozwiązana za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem przez pracownika lub pracodawcę oraz bez wypowiedzenia z winy pracownika albo z winy pracodawcy .

Okres wypowiedzenia Długość umowy na okres próbny
3 dni robocze Okres próbny nie przekracza 2 tygodni
1 tydzień Okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie, ale krótszy niż 3 miesiące
2 tygodnie Okres próbny wynosi 3 miesiące