Zarządzam dwiema spółkami z o.o. W jednej nie ma związków zawodowych. Czy w tym przypadku mogę sam (jako pracodawca) wprowadzić przestój ekonomiczny? W drugiej działają trzy organizacje zakładowe. Czy porozumienie dotyczące przestoju lub obniżenia wymiaru czasu pracy powinienem zawrzeć z nimi wszystkimi?

Wprowadzenie przestoju ekonomicznego i obniżenie wymiaru czasu pracy wymaga zawarcia porozumienia ze stroną społeczną. Bez takiego porozumienia pracodawca nie ma jednostronnej możliwości wprowadzenia tych rozwiązań. W przypadku zakładów pracy objętych działaniem związków zawodowych, porozumienie podpisują związki. Jeśli jest ich więcej niż jeden – związki reprezentatywne zrzeszające co najmniej 5 proc. pracowników. W razie ich braku – inne związki reprezentatywne. Jeżeli jest jeden związek, to porozumienie zawiera ta organizacja.

Jeżeli u pracodawcy nie działają związki, to porozumienie podpisuje specjalna reprezentacja pracowników wybrana w tym celu. Co do zasady powinny być to dwie osoby. Pracodawca nie może wskazać tych osób – wybory powinny być oparte na swobodzie zgłaszania kandydatów i demokratycznym głosowaniu.

Oczywiście może okazać się, że przeprowadzenie takich wyborów w obecnej sytuacji jest niemożliwe albo utrudnione. Wtedy uprawnienie do zawarcia porozumienia mają przedstawiciele wybrani przez pracowników do innych celów związanych z prawem pracy. Co istotne, takiej roli nie mogą pełnić reprezentacji wybrani wyłącznie do celów związanych wyborem instytucji finansowej PPK – nie jest to bowiem cel związany z prawem pracy.

Zawarcie porozumienia jest warunkiem otrzymania dofinansowania, lecz nie jest to jednoznaczne z otrzymaniem dofinansowania. Po zawarciu porozumienia pracodawca musi jeszcze złożyć wniosek do dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy i, po jego akceptacji, podpisać umowę na dofinansowanie. Dopiero umowa stanowi podstawę prawną do wypłaty świadczeń w oparciu o wykazy pracowników, których wynagrodzenie ma zostać dofinansowane.

Łukasz Kuczkowski, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski sp. k.