W postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron.

Środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość zarobku lub dochodu stanowiącego podstawę wymiaru emerytury lub renty dla pracowników jest zaświadczenie zakładu pracy wystawione według wzoru ustalonego przez ZUS albo legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości osiąganych zarobków.
Wymienione ograniczenia środków dowodowych dotyczą jednak tylko postępowania toczącego się przed organami rentowymi. Pracownik ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia społecznego może bowiem w postępowaniu przed sądem wszelkimi dowodami wykazywać okoliczności, od których zależą jego uprawnienia, także wówczas gdy z dokumentu (zaświadczenia o zatrudnieniu) wynika co innego (por. wyroki SN z 6 września 1995 r., II URN 23/95, OSNP 1996/5/77 i z 2 lutego 1996 r., II URN 3/95, OSNP 1996/16/239). W sytuacji gdy fakt zatrudnienia ubezpieczonego jest niewątpliwy, dopuszczalne jest ustalenie wysokości wynagrodzenia na podstawie dowodów pośrednich (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 19 stycznia 1994 r., III AUr 494/93, PS-wkł. 1994/6/18).
Za pomocą wszelkich dowodów, nie wyłączając dowodu z zeznań świadków, mogą być dowodzone przed sądem pracy fakt i data zawiadomienia na piśmie zakładowej organizacji związkowej o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, zgodnie z art. 38 par. 1 k.p. (uchwała SN z 28 września 1976 r., I PZP 46/76, OSNC 1977/4/66). Również w sporze dotyczącym treści pisemnego wniosku pracownika o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego oraz adnotacji uczynionej na tym wniosku przez pracodawcę nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu ze świadków lub z przesłuchania stron (wyrok SN z 24 lutego 1998 r., I PKN 542/97, OSNP 1999/3/89). Wszelkie środki dowodowe można też powoływać w celu wykazania stanu nietrzeźwości pracownika w określonej dacie, uzasadniającego niedopuszczenie go do pracy lub odsunięcie od wykonywania pracy i uprawniającego zakład pracy do zastosowania innych przewidzianych prawem sankcji (uchwała SN z 14 grudnia 1978 r., V PZP 7/78, OSNC 1979/2/21).
Trzeba jednak zapamiętać, że przywołanej na wstępie zasady, wynikającej z art. 473 k.p.c., nie stosuje się w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik jest stroną pozwaną.
ANDRZEJ MAREK
sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy
Andrzej Marek, sędzia Sądu Okręgowego w Legnicy / DGP