Trudności, jakie pojawiły się w działalności jednostek pomocy społecznej w czasie epidemii koronawirusa, wymagają wielu zmian w przepisach dotyczących wsparcia rodzin, pieczy zastępczej oraz przeciwdziałania przemocy domowej.
Lista takich rozwiązań, które powinny być jak najszybciej wprowadzone, znalazła się w piśmie skierowanym przez Unię Metropolii Polskich (UMP) do Marleny Maląg, minister rodziny, pracy i polityki społecznej.
I tak w obszarze pieczy zastępczej samorządy postulują m.in. wydanie zgody na przenoszenie dzieci z placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych do tymczasowych lokalizacji, w przypadku zamknięcia domu dziecka z powodu kwarantanny oraz zwiększenia ustawowych limitów co do liczby osób, które można umieścić w rodzinnych formach pieczy (w sytuacji braku wolnych miejsc).
Miasta chcą także wprowadzenia czasowego zawieszenia obowiązywania przepisu dotyczącego odbywania posiedzeń przez zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka przebywającego w pieczy oraz odroczenia w czasie wymogu wykonywania opinii psychologicznych dla opiekunów zastępczych.
UMP wskazuje na potrzebę odstąpienia od standardów obejmujących liczbę i kwalifikacje personelu ośrodków wsparcia i domów pomocy społecznej (po wyczerpaniu możliwości zaangażowania pracowników z innych jednostek), a także złagodzenia wymogów np. co do liczby miejsc, które są zawarte w przepisach regulujących działalność noclegowni, ogrzewalni oraz schronisk dla osób bezdomnych. Ponadto zdaniem miast w obecnej sytuacji konieczne są też zmiany związane z wykonywaniem zadań nałożonych przez przepisy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Chodzi m.in. o wydłużenie terminów realizacji procedury Niebieskiej Karty i ograniczenie do minimum składów oraz spotkań gminnych zespołów interdyscyplinarnych i powoływanych przez nie grup roboczych.
Z podobnym postulatem do resortu rodziny wystąpiła też Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej. Dodatkowo zwraca uwagę na potrzebę zmiany w art. 48a ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1507 ze zm.). Obecnie przewiduje on uproszczony tryb przyznawania (bez wywiadu i wydawania decyzji) wskazanych w nim form pomocy rzeczowej, a mianowicie posiłku, produktów żywnościowych i niezbędnego ubrania. Federacja postuluje dopisanie do tego katalogu leków oraz środków czystości i higieny.