Po sporządzeniu dokumentacji powypadkowej zespół powypadkowy ma obowiązek zapoznać z nią poszkodowanego. Czy przepisy określają termin, w jakim należy dopełnić tej formalności?
Na wstępie przypomnijmy, że stosownie do postanowień art. 3 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej: u.u.w.), za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
  • podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
  • podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
  • w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Natomiast zgodnie ust. 4 ww. artykułu za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym sześciu miesięcy od dnia wypadku.
Z kolei w myśl art. 234 par. 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.), w razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom. Ponadto, zgodnie z art. 234 par. 2 k.p., pracodawca jest także obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.

Procedura w rozporządzeniu

Sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, a także sposób ich dokumentowania określają przepisy rozporządzenia w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (dalej r.u.o.p.w.).
W odniesieniu do pracownika, który uległ wypadkowi, przepisy powyższego rozporządzenia zobowiązują pracodawcę, aby po uzyskaniu zawiadomienia o zdarzeniu powołał zespół powypadkowy, który co do zasady ma składać się z pracownika służby bhp oraz społecznego inspektora pracy. Zadaniem tego zespołu jest ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku, a następnie sporządzenie – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o zdarzeniu – protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy według wzoru określonego w odpowiednim rozporządzeniu.
Po sporządzeniu owego protokołu powypadkowego, a przed jego zatwierdzeniem przez pracodawcę, zespół powypadkowy powinien – zgodnie z par. 11 r.u.o.p.w. – zapoznać z jego treścią poszkodowanego. Natomiast w przypadku wypadku śmiertelnego obowiązek zapoznania z treścią dokumentacji odnosi się do członków rodziny zmarłego pracownika.
W myśl art. 13 ust. 2 u.u.w., członkami rodziny uprawnionymi do odszkodowania są:
1) małżonek, o ile nie pozostawał w orzeczonej separacji;
2) dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione oraz przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, spełniające w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty warunki uzyskania renty rodzinnej;
3) rodzice, osoby przysposabiające, macocha oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego lub rencisty prowadzili z nim wspólne gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony.
Osoby zaznajamiane z dokumentacją powypadkową poucza się o prawie zgłaszania uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym.
Przepisy wprost nie wskazują natomiast terminu, w jakim zespół powypadkowy powinien zapoznać z tą dokumentacją poszkodowanego lub członków jego rodziny.

Zatwierdzenie protokołu

Należy jednak zauważyć, że zgodnie z procedurą określoną w przywołanych powyżej przepisach, pracodawca powinien zatwierdzić protokół powypadkowy nie później niż w terminie pięciu dni od dnia jego sporządzenia. Natomiast zespół powypadkowy powinien zapoznać poszkodowanego lub członków jego rodziny z treścią dokumentacji powypadkowej jeszcze przed jej zatwierdzeniem przez pracodawcę. Można zatem pośrednio przyjąć, że powinno to nastąpić w terminie nie dłuższym niż pięć dni od dnia sporządzenia tej dokumentacji.
Podstawa prawna
• art. 3, art. 13 ust. 2 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205 ze zm.)
• art. 234 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)
• par. 11, par. 13 rozporządzenia Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. nr 105, poz. 870)
• załącznik do rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 24 maja 2019 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. poz. 1071)