Zdaniem PFR Portal PPK – dopiero po upływie trzech miesięcy zatrudnienia. Z przepisów wynika jednak, że taki staż nie jest wymagany i wystarczy po prostu złożenie wniosku.
Osoby 55+, aby zostać zapisanymi do pracowniczych planów kapitałowych na swój wniosek, muszą spełniać wymóg trzymiesięcznego stażu zatrudnienia – na takim stanowisku stoi PFR Portal PPK (dalej: PFR). Jedyny wyjątek PFR przewiduje w przypadku tworzenia PPK i zawierania w imieniu uczestników umów o prowadzenie PPK po raz pierwszy. Wówczas – z uwagi na brzmienie art. 134 ust. 2 ustawy z 28 listopada 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. poz. 2215; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572; dalej: ustawa) – PFR przyznaje, że nie jest konieczne posiadanie odpowiedniego stażu zatrudnienia (podobnie jak w przypadku osób w przedziale 18‒55 lat).
Przedstawione przez PFR rozumienie reguł przejściowych zawartych w art. 134 ustawy jest jak najbardziej prawidłowe. PFR nie wyjaśnia jednak, z czego wywodzi wniosek, że już po utworzeniu PPK warunkiem zapisu osoby, która ukończyła 55 lat, ma być również trzymiesięczny staż zatrudnienia.
Co ciekawe, PFR twierdzi, że ustalając trzymiesięczny staż zatrudnienia, wlicza się zarówno zatrudnienie bieżące, jak i okresy zatrudnienia z ostatnich 12 miesięcy. To sugeruje, że PFR kieruje się art. 16 ust. 1 i 2 ustawy, który rzeczywiście przewiduje warunek trzech miesięcy zatrudnienia – ale wobec osób, które nie ukończyły 55. roku życia. Wskazuje na to wyraźnie druga część pierwszego zdania art. 16 ust. 1 ustawy, który przewiduje, że umowy o prowadzenie PPK nie zawiera się, jeśli osoba zatrudniona (posiadająca wymagany staż zatrudnienia) zadeklaruje niedokonywanie wpłat do PPK.
A jak wiadomo, osoby, które ukończyły 55 lat, nie muszą składać deklaracji niedokonywania wpłat, gdyż ich zapis do PPK następuje co do zasady na wniosek. Sytuację osób, które ukończyły 55 lat, reguluje natomiast art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W ich kontekście jest tam mowa o warunku co najmniej trzech miesięcy zatrudnienia przypadających w okresie 12 miesięcy poprzedzających pierwszy dzień zatrudnienia, jako wyjątku od reguły dokonywania zgłoszenia do PPK wyłącznie na wniosek. Przepis ten był projektowany z myślą o osobach, które przed ukończeniem 55 lat byłyby skłaniane do rozwiązania umowy o pracę tylko po to, aby w toku nowego zatrudnienia ich zapis do PPK mógł się odbywać wyłącznie na wniosek. Miał on na celu objęcie takich osób obowiązkowym automatycznym zapisem do PPK. Wskazuje na to nawet uzasadnienie do projektu ustawy: „Umowy na rzecz osoby zatrudnionej, która ukończyła 55. rok życia, a nie ukończyła 70. roku życia, zawierane będą jedynie na jej wniosek. Podmiot zatrudniający będzie obowiązany do poinformowania takiej osoby zatrudnionej o prawie złożenia wniosku. Aby jednak zapobiec sytuacji, w której podmiot zatrudniający celowo rozwiąże z osobą zatrudnioną stosunek prawny leżący u podstaw zatrudnienia tuż przed ukończeniem 55. roku życia, a następnie zatrudni ją na nowo po ukończeniu tego wieku, projektowana ustawa przewiduje obowiązek zawarcia umów o prowadzenie PPK na rzecz osób, które w momencie zatrudnienia osiągnęły ten wiek, ale w okresie 12 miesięcy poprzedzających pierwszy dzień zatrudnienia, były zatrudnione w tym podmiocie zatrudniającym łącznie przez co najmniej trzy miesiące. Takie rozwiązanie przeciwdziałać będzie potencjalnym nadużyciom, polegającym na rozwiązywaniu umów stanowiących podstawę zatrudnienia w okresie bezpośrednio poprzedzającym osiągnięcie wieku 55 lat i ponownym ich zatrudnieniu po osiągnięciu tego wieku, w celu wyłączenia obowiązku zawierania umów o prowadzenie PPK.”.
W ustawie próżno szukać warunku posiadania trzymiesięcznego okresu zatrudnienia przez osoby po 55. roku życia w innym kontekście niż opisany wyżej wyjątek. To oznacza, że w ich przypadku umowa o prowadzenie PPK powinna być zawierana niezwłocznie po złożeniu przez nie stosownego wniosku. Jeśli zaś zamiarem ustawodawcy było objęcie warunkiem trzymiesięcznego stażu zatrudnienia wszystkich uczestników PPK niezależnie od ich wieku, to wskazane byłoby doprecyzowanie tej kwestii przy najbliższej nowelizacji ustawy.
Oficjalne wyjaśnienia PFR Portal PPK
29. Czy warunkiem zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu osoby zatrudnionej, która ukończyła 55. rok życia i nie ukończyła 70. roku życia, jest legitymowanie się przez nią co najmniej trzymiesięcznym okresem zatrudnienia?
Warunkiem zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu osoby zatrudnionej, która ukończyła 55. rok życia i nie ukończyła 70. roku życia, jest legitymowanie się przez nią co najmniej trzymiesięcznym okresem zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym, który zawiera w imieniu tej osoby umowę o prowadzenie PPK. Do trzymiesięcznego okresu zatrudnienia, o którym mowa w zdaniu poprzednim, wlicza się zarówno zatrudnienie bieżące, jak i w przypadku przerwy w zatrudnieniu także zatrudnienie w tym podmiocie z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających pierwszy dzień zatrudnienia. Jeśli natomiast osoba zatrudniona, która ukończyła 55. rok życia i nie ukończyła 70. roku życia, pozostaje w zatrudnienia na dzień, od którego podmiot zatrudniający jest zobowiązany do stosowania przepisów ustawy o PPK, dla zawarcia w jej imieniu i na jej rzecz umowy o prowadzenie PPK nie jest wymagane posiadanie przez nią co najmniej trzymiesięcznego okresu zatrudnienia w tym podmiocie. Oznacza to, że podmiot zatrudniający zawiera w imieniu i na rzecz takiej osoby umowę o prowadzenie PPK, nawet jeśli nie posiada ona trzymiesięcznego okresu zatrudnienia (jednak wyłącznie na jej wniosek). Powyższe wynika z treści art. 134 ust. 2 ustawy o PPK, który wprowadza obowiązek zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby pozostającej w dniu wskazanym w tym przepisie w zatrudnieniu w podmiocie zatrudniającym, nie określając jednocześnie okresu zatrudnienia tej osoby w tym podmiocie zatrudniającym wymaganego do powstania tego obowiązku.
Źródło: Zagadnienia prawne w zakresie ustawy o PPK – wersja opublikowana 12 lutego 2020 r., str. 37