Wpłat do PPK dokonuje się począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK. Tak stanowi art. 28 ust. 1 ustawy z 28 listopada 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. poz. 2215, ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572). Jest to niezwykle istotny przepis. Określa on bowiem moment, w którym podmiot zatrudniający (np. pracodawca) musi dokonać pierwszych wpłat do PPK.
Ustalenie tego terminu jest istotne nie tylko z punktu widzenia samego momentu wdrożenia PPK, lecz także w okresie późniejszym. Osoby zatrudnione będą bowiem systematycznie przystępowały do PPK, czy to w ramach zapisu automatycznego, czy też na swój wniosek.
Artykuł 28 ustawy posługuje się szeregiem określeń odnoszących się do wpłat. Właściwe ustalenie terminu dokonania wpłat wymaga uwzględniania tych pojęć, a także wzajemnych relacji poszczególnych postanowień. Zgodnie z ust. 2 ww. artykułu pracodawca jest zobowiązany obliczyć wpłaty w terminie wypłaty wynagrodzenia. W tym samym terminie potrąca on również wpłatę finansowaną przez uczestnika PPK z jego wynagrodzenia. Natomiast zgodnie z ust. 4, tak obliczone (i potrącone) wpłaty, są następnie „dokonywane w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane”. W tym znaczeniu dokonanie wpłat oznacza ich przekazanie przelewem do instytucji finansowej.
Trudno zatem uznać, że „dokonanie wpłat” w rozumieniu ust. 4 jest równoznaczne z „dokonaniem wpłat” w rozumieniu ust. 1. Ustęp 1 określa bowiem ogólną zasadę kreującą termin powstania obowiązku odprowadzania wpłat, a ust. 4 – techniczny termin przekazania tej kwoty do instytucji finansowej. Są to więc dwie odrębne regulacje, które, jak widać, odnoszą się do innych kwestii. Gdyby uznać, że te dwa ustępy dotyczą tego samego, to nie byłoby konieczne rozdzielanie tych dwóch kwestii na odrębne regulacje.
Powyższa ocena wynika również z umiejscowienia omawianych przepisów i ich wzajemnej relacji. Ponadto, ust. 4 odwołuje się do ust. 2, który, jak wskazano powyżej, określa jedynie moment obliczania i potrącania wpłaty. Co prawda, zgodnie z zasadami tworzenia aktów prawnych, tym samym pojęciom przypisuje się to samo znaczenie, ale niewątpliwie przy tym artykule ta reguła została złamana.
Z powyższych względów pojęcie „wpłat dokonuje się” w ust. 1 należy rozumieć jako naliczenie i potrącenie pierwszych wpłat.
W konsekwencji pierwsze wpłaty do PPK powinny zostać naliczone i pobrane dopiero od tego wynagrodzenia, które jest wypłacane w miesiącu następującym po miesiącu, którym powstał stosunek prawny PPK – tj. w miesiącu, w którym dana osoba została zapisana do PPK. Jeżeli zapis nastąpił np. 10 marca, to pierwsze naliczenie (i potrącenie) wpłat powinno nastąpić dopiero od wynagrodzenia wypłacanego w kwietniu. Interpretacja przyjęta przez PFR Portal PPK powoduje natomiast, że pierwsza wpłata zostanie obliczona (i potrącona) od wynagrodzenia wypłaconego jeszcze w marcu, o ile tylko dzień wypłaty przypadł po dniu 10 marca. Taka interpretacja nie znajduje jednak uzasadniania w ustawie, choć została powszechnie przyjęta przez pierwszą grupę podmiotów zatrudniających, które przystąpiły do PPK.
Oficjalne wyjaśnienia PFR Portal PPK
6. Jak ma wyglądać naliczanie i odprowadzanie wpłat do PPK dla osób zatrudnionych, którym wynagrodzenie wypłacane jest do 10. dnia następnego miesiąca?
Odnosząc się do kwestii terminu dokonywania wpłat do PPK, należy wskazać, że zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o PPK, wpłat do PPK dokonuje się począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK – niezależnie od tego, czy nastąpiło to w wyniku działań podmiotu zatrudniającego, czy też z mocy prawa. Określone w tym przepisie wyrażenie „wpłat dokonuje się” oznacza czynność techniczną, polegającą na przekazaniu określonej wysokości środków finansowych na konto wybranej instytucji finansowej. W sytuacji, gdy umowa o prowadzenie PPK zostanie zawarta w listopadzie 2019 r., osoba zatrudniona już w tym miesiącu staje się uczestnikiem PPK, za którego – w przypadku braku złożenia przez niego deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK – wpłaty powinny zostać dokonane. W takim przypadku, jeżeli wynagrodzenie zostanie wypłacone w listopadzie po zawarciu umowy o prowadzenie PPK, podmiot zatrudniający powinien w terminie wypłaty tego wynagrodzenia naliczyć i pobrać wpłaty do PPK, a następnie dokonać ich w grudniu 2019 r., ale nie później niż do 15 dnia miesiąca. Zgodnie bowiem z art. 28 ust. 4 ustawy o PPK wpłaty dokonywane są do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane. Jeżeli zaś pierwsze wynagrodzenie po zawarciu w listopadzie 2019 roku umowy o prowadzenie PPK zostanie wypłacone dopiero w grudniu 2019 roku, termin dokonania wpłat do PPK ulega odpowiedniemu przesunięciu o miesiąc. To oznacza, że w takiej sytuacji pierwsze wpłaty należy obliczyć i pobrać w terminie wypłaty wynagrodzenia w grudniu i odprowadzić na rachunek PPK w okresie od dnia ich obliczenia i pobrania do 15 stycznia 2019 roku.
Źródło: Zagadnienia prawne w zakresie ustawy o PPK – wersja opublikowana 12 lutego 2020 r., str. 40.