W myśl ustawy – wszystkie pobrane w miesiącu złożenia deklaracji rezygnacji z PPK. A zdaniem PFR Portal PPK – tylko te, które nie zostały jeszcze przekazane instytucji finansowej.
W przypadku złożenia przez uczestnika pracowniczych planów kapitałowych deklaracji rezygnacji z oszczędzania w PPK wpłaty pobrane w miesiącu, w którym to nastąpiło, podlegają zwrotowi. Zdaniem PFR Portal PPK (dalej: PFR) od tej reguły jest jednak wyjątek. W jego ocenie, zwrot powinien dotyczyć wpłat pobranych w miesiącu, w którym została złożona deklaracja rezygnacji, chyba że wpłaty te zostały dokonane (przelane do instytucji finansowej) jeszcze przed złożeniem deklaracji.
Zatem zdaniem PFR wpłaty pobrane w miesiącu złożenia deklaracji i przekazane do instytucji finansowej przed tym zdarzeniem nie podlegają zwrotowi. Takie stanowisko jest jednak jednoznacznie sprzeczne z ustawą o pracowniczych planach kapitałowych (z 4 października 2018 r., Dz.U. poz. 2215; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572), a wobec tego trudno się z nim zgodzić.
Sposób postępowania w przypadku złożenia przez uczestnika PPK deklaracji rezygnacji określa wprost art. 23 ust. 4 ustawy, zgodnie z którym podmiot zatrudniający nie dokonuje wpłat za uczestnika PPK, który złożył deklarację, począwszy od miesiąca, w którym uczestnik złożył tę deklarację. Wpłaty pobrane w tym miesiącu podlegają zwrotowi. Obowiązek zwrotu wpłat nie jest więc uwarunkowany żadną dodatkową okolicznością. Nie ma zatem znaczenia, czy wpłaty zostały już dokonane (przelane) do instytucji finansowej, czy też nie. Istnieje więc obowiązek zwrotu każdej wpłaty, która została pobrana w miesiącu złożenia deklaracji.
Oficjalne wyjaśnienia PFR Portal PPK
33. Od kiedy obowiązuje deklaracja rezygnacji z dokonywania wpłat i które wpłaty podlegają zwrotowi w przypadku jej złożenia?
Uczestnik PPK może w dowolnym momencie zrezygnować z dokonywania wpłat do PPK na podstawie deklaracji złożonej podmiotowi zatrudniającemu w formie pisemnej. Zgodnie z art. 23 ust. 4 ustawy o PPK podmiot zatrudniający nie dokonuje wpłat za uczestnika PPK, począwszy od miesiąca, w którym złożył taką deklarację. Wpłaty pobrane w tym miesiącu podlegają zwrotowi.
Użyte w art. 23 ust. 4 ustawy o PPK sformułowanie „nie dokonuje wpłat” oznacza czynność przyszłą, tj. podmiot zatrudniający nie powinien dokonywać, czyli przekazywać wpłat do instytucji finansowej, począwszy od momentu złożenia przez uczestnika deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat. Wobec takiego rozumienia przepisu zwrot dotyczył będzie jedynie wpłat do PPK pobranych i nieprzekazanych jeszcze do instytucji finansowej. Oznacza to, że nie będą podlegały zwrotowi wpłaty do PPK, które zostały dokonane przed złożeniem deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat (przekazane do instytucji finansowej) w miesiącu, w którym uczestnik złożył tą deklarację (pomimo tego, że zostały pobrane w tym samym miesiącu).
Powyższe pozwoli na zminimalizowanie ryzyka zwrotu środków w wysokości wyższej lub niższej niż nominalna w sytuacji, gdy za wpłaty do PPK zostały już przydzielone jednostki uczestnictwa, oraz ograniczy konieczność dokonywania związanych z tym korekt.
Źródło: Zagadnienia prawne w zakresie ustawy o PPK – wersja opublikowana 14 grudnia 2019 r., s. 52.