Piszemy o dziesięciu wyzwaniach w prawie HR w 2020 r., a więc o takich zagadnieniach, z którymi współcześni pracodawcy spotykają się najczęściej i które z dużym prawdopodobieństwem będą w najbliższych miesiącach głównym przedmiotem zainteresowania osób zajmujących się zarządzaniem zasobami ludzkimi.
Wybraliśmy poniższe zagadnienia, odwołując się do doświadczeń największych pracodawców polskich i międzynarodowych. Rodzaj poruszanej tu tematyki odzwierciedla charakterystykę współczesnego rynku pracy, sposób podejścia pracowników do pracy i pracodawców oraz przemiany zachodzące u samych pracodawców i w miejscach pracy.
Zarządzenie różnorodnością kulturową w firmie czy oczekiwanie od pracowników poszanowania dla określonych wartości wyznawanych przez pracodawcę – problemy, które jeszcze niedawno nie występowały lub występowały w marginalnym zakresie ‒ dzisiaj są kluczowe z punktu widzenia pracodawców, szczególnie tych o globalnym zasięgu. Jest to związane w szczególności z zatrudnianiem coraz większej liczby cudzoziemców, ale także osób reprezentujących środowiska LGBT, osób z różnych kręgów kulturowych czy osób niepełnosprawnych. Taka różnorodność wymaga od pracowników otwartości, tolerancji oraz poszanowania odmiennych poglądów. Pracodawca ma prawo wymagać od pracowników takiej postawy.
Wyzwaniem dla współczesnego pracodawcy są również rosnące oczekiwania pracowników co do elastyczności pracy. Aby być atrakcyjnym miejscem pracy i zapobiec utracie najlepszych pracowników, trzeba zadbać o przyjazne środowisko. Pracodawcy prześcigają się w oferowaniu pracownikom coraz bardziej wyszukanych benefitów i świadczeń. Elastyczny czas pracy czy home office to już dzisiaj standard, choć wciąż brakuje odpowiednich regulacji prawnych w tym zakresie i wciąż jest to wyzwanie dla pracodawcy. Ciekawym rozwiązaniem może być powiązanie ich z umowami lojalnościowymi, pozwalającymi na utrzymanie pracownika w zatrudnieniu czy utworzenie funduszu świadczeń socjalnych, ale w formie nowoczesnej, atrakcyjnej dla pracowników kafeterii.
Inny przykład wyzwań stojących przed współczesnym pracodawcą to aktywność pracowników w internecie. Zarządzanie pracownikami nie ogranicza się już dzisiaj wyłącznie do tego, co dzieje się w biurze czy zakładzie pracy. Aktywność pracowników po godzinach pracy w sposób bezpośredni i często istotny rzutuje na interesy pracodawcy. Pracownik poprzez swoją aktywność w sieci może te interesy naruszać, w szczególności promując postawy z nimi sprzeczne czy dopuszczając się nieuzasadnionej krytyki. Z innej strony treści publikowane przez pracownika mogą być dla pracodawcy istotnym źródłem informacji o ewentualnych nieprawidłowościach, umożliwiając odpowiednią reakcję, podjęcie działań prewencyjnych czy wyciągnięcie odpowiedzialności. W tym kontekście pojawia się jednak wiele problemów – czy i w jakim stopniu pracodawca może kontrolować i ograniczać aktywność pracowników w sieci; czy i które informacje publikowane przez pracownika może wykorzystać oraz w jaki sposób może pociągnąć pracownika do odpowiedzialności z tytułu takiej aktywności.
O tych wszystkich i wielu innych wyzwaniach stojących przed pracodawcą piszemy poniżej.
1. Outsourcing w planach kontroli Państwowej Inspekcji Pracy
Inspekcja pracy w planach na 2020 r. przewiduje w szczególności kontrole dotyczące korzystania przez pracodawców z różnych form outsourcingu usług. Jak wynika z zapowiedzi, inspektorzy zbadają, czy pracodawcy nie obchodzą w ten sposób obowiązków nakładanych na nich przez przepisy o pracy tymczasowej (w szczególności ustawę z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1563).