Na takim stanowisku stoi PFR Portal PPK. Jednak przepisy nie odnoszą się do takich nieobecności i nie nakazują proporcjonalnego przeliczenia wynagrodzenia, od którego zależy wysokość kwot odprowadzanych do systemu.
Ustawa o pracowniczych planach kapitałowych (z 4 października 2018 r., Dz.U. poz. 2215, ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1572) daje możliwość obniżenia wpłaty podstawowej finansowanej przez uczestnika PPK, która co do zasady wynosi 2 proc. jego wynagrodzenia. Skorzystać z tego może ten, kto w danym miesiącu nie osiąga – z różnych źródeł – wynagrodzenia, którego wysokość przekraczałaby kwotę 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. Wówczas może zawnioskować o obniżenie swojej wpłaty podstawowej – przy czym minimalna jej wysokość wynosi 0,5 proc. wynagrodzenia.
Taki wniosek jest skuteczny od kolejnego miesiąca po dniu jego złożenia. Jednakże zatrudniający nie powinien stosować obniżenia wpłaty w każdym miesiącu, w którym wynagrodzenie uczestnika PPK w tym podmiocie przekroczy powyższy limit (kwotę 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia).
PFR Portal PPK w swoim oficjalnym stanowisku zamieszczonym na stronie www.mojeppk.pl (patrz ramka), uważa jednak, że powyższe zasady należy stosować z uwzględnieniem niektórych nieobecności pracownika. Mianowicie uznaje, że w przypadku, gdy limit nie jest przekroczony z uwagi na np. nieobecność spowodowaną chorobą lub urlopem bezpłatnym, wynagrodzenie powinno być proporcjonalnie przeliczone. Podstawy takiego wnioskowania trudno jednak doszukać się w ustawie o PPK. Wspomina ona o wynagrodzeniu osiągniętym w danym miesiącu, a nie „wynagrodzeniu miesięcznym” lub „za miesiąc”. Nie ma więc powodów dla proporcjonalnego przeliczania niskiego wynagrodzenia, osiągniętego np. z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Tym bardziej że jeśli przypadek nieprzekroczenia limitu z uwagi na nieobecność w pracy jest jednorazowy i dotyczy tylko jednego miesiąca (czyli gdyby nie przeliczano wynagrodzenia proporcjonalnie, to wniosek nie mógłby zostać złożony ze względu na zbyt wysokie wynagrodzenie), to wniosek pracownika nie będzie w praktyce odnosił skutku. Bowiem w kolejnych miesiącach, gdy wynagrodzenie będzie już przekraczało limit (pracownik będzie w pracy), pracodawca nie będzie mógł uwzględnić deklaracji obniżenia wpłaty.
Oficjalne wyjaśnienia PFR Portal PPK
18. Jak należy ustalać wynagrodzenie uczestnika PPK w odniesieniu do art. 27 ust. 2 i 4 ustawy o PPK, w przypadku wystąpienia absencji chorobowej lub urlopu bezpłatnego?
Zgodnie z art. 26 ust. 1 i 2 oraz art. 27 ust. 1, 2 i 3 ustawy o PPK wpłaty do PPK stanowią określony procent wynagrodzenia uczestnika PPK. Artykuł 2 ust. 1 pkt 40 ustawy o PPK definiuje wynagrodzenie jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, o której mowa w ustawie z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. W związku z tym odwołaniem właściwym wydaje się stosowanie w odniesieniu do wynagrodzenia stanowiącego podstawę wpłat do PPK zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tej ustawy. Oznacza to, że jeśli uczestnik PPK przepracował tylko część miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych (absencja chorobowa, urlop bezpłatny), ale podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, osiągana z tytułu umowy o pracę w przeliczeniu na pełny miesiąc, będzie równa lub niższa niż kwota odpowiadająca 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w umowie o pracę nie zagwarantowano kwoty przekraczającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia), to należy przyjąć, że osoba zatrudniona w danym miesiącu ma prawo do złożenia deklaracji obniżenia wpłaty podstawowej na zasadach określonych w art. 27 ustawy o PPK. Jeżeli uczestnik PPK przepracował tylko część miesiąca z przyczyn usprawiedliwionych (absencja chorobowa, urlop bezpłatny), ale podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, osiągana z tytułu umowy o pracę w przeliczeniu na pełny miesiąc, będzie wyższa niż kwota 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w umowie o pracę zagwarantowano kwotę wyższą niż 1,2-krotność minimalnego wynagrodzenia), należy przyjąć, że osoba zatrudniona w danym miesiącu nie ma prawa do złożenia deklaracji obniżenia wpłaty podstawowej na zasadach określonych w art. 27 ustawy o PPK. W przypadku zleceniobiorców, dla których odpłatność w umowie zlecenia określono miesięcznie kwotowo, w odniesieniu do miesiąca, w którym wystąpiła niezdolność do pracy, która skutkuje uzyskaniem niższego przychodu, uwzględniamy kwotę określoną w umowie zlecenia. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku osób, dla których odpłatność w umowie została określona w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie.
Źródło: Zagadnienia prawne w zakresie ustawy o PPK – wersja opublikowana 14 grudnia 2019 r., s. 46.

Magdalena Skwara, radca prawny, prawnik w kancelarii Raczkowski