Dla niepełnosprawnych prowadzenie samodzielnego życia jest niezwykle trudne. Choć coraz więcej budynków użyteczności publicznej jest dostosowywanych do potrzeb osób z różnymi dysfunkcjami, to nie zawsze są one w stanie korzystać z nich samodzielnie. I nie za każdym razem mogą liczyć na pomoc bliskich. W uzyskaniu większej samodzielności takim osobom ma pomóc kolejny program realizowany przez resort rodziny, czyli „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” – edycja 2019–2020
Usługi asystenta wpisują się w główny cel funkcjonowania Funduszu Solidarnościowego, którego ideą jest m.in. wsparcie społeczne osób niepełnosprawnych. Dostępność usług asystenta powinna przyczynić się do umożliwienia prowadzenia przez osoby niepełnosprawne bardziej aktywnego i samodzielnego życia. Nadrzędnym celem usług asystenta powinno być dążenie do poprawy funkcjonowania osoby z dysfunkcjami zdrowotnymi.
Ważne wsparcie
Według raportu pt. „Badanie potrzeb osób niepełnosprawnych” (przeprowadzonego na zlecenie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) to właśnie wsparcie asystenta osobistego w wykonywaniu codziennych czynności uznane zostało za warunek niezbędny rzeczywistego i skutecznego włączenia osób niepełnosprawnych w życie społeczności lokalnej.
Na podstawie przedstawionych we wskazanym badaniu danych statystycznych w zakresie „Wykorzystania różnych form wsparcia dostępnych dla osób niepełnosprawnych – kiedykolwiek oraz obecnie” należy zaznaczyć, iż zaledwie 7 proc. osób niepełnosprawnych korzystało z pomocy asystenta w momencie przeprowadzenia badania, a 10 proc. osób niepełnosprawnych korzystało z takiej pomocy kiedykolwiek. Warto podkreślić, iż z takiego rodzaju wsparcia w szczególności korzystała grupa osób niepełnosprawnych z upośledzeniem umysłowym (15 proc.).
Warto podkreślić, że asystent nie jest opiekunem, nie wyręcza rodziny, ale może w znaczącym stopniu jej pomóc, na przykład w załatwieniu spraw urzędowych, korzystaniu z transportu publicznego, dotarciu do pracy, na szkolenie czy towarzysząc w różnego rodzaju sytuacjach społecznych – wyjściu na zakupy, do kina, muzeum, na koncert czy spotkanie towarzyskie.
Co to są usługi asystenckie
To m.in. pomoc w:
• wyjściu, powrocie lub dojazdach w wybrane przez uczestnika programu miejsce (np. dom, praca, placówki oświatowe i szkoleniowe, świątynie, placówki służby zdrowia i rehabilitacyjne, gabinety lekarskie, urzędy, znajomi, rodzina, instytucje finansowe, wydarzenia kulturalne, rozrywkowe, społeczne, sportowe itp.),
• dojazdach na rehabilitację i zajęcia terapeutyczne,
• zakupach, z zastrzeżeniem aktywnego udziału uczestnika Programu przy ich realizacji,
• załatwieniu spraw urzędowych,
• nawiązaniu kontaktu czy współpracy z różnego rodzaju organizacjami,
• korzystaniu z dóbr kultury (tj. muzeum, teatr, kino, galerie sztuki, wystawy itp.).
Gmina/powiat może zlecić wykonywanie usług asystenta organizacjom pozarządowym.
Zlecenie wykonania usług asystenta następuje po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert. Umowa zlecenia dotycząca wykonania usług asystenta zawiera zobowiązanie zleceniobiorcy do zapewnienia odpowiednio wykształconej i przygotowanej do realizacji usług asystenta kadry. Gmina/powiat umożliwia osobie niepełnosprawnej samodzielny wybór osoby, która będzie świadczyć usługi asystenta. Koszty świadczenia usług asystenta mogą być wyższe niż wysokość kosztów kwalifikowalnych określonych w niniejszym programie. W przypadku, gdy faktyczne koszty świadczenia usług asystenta przekroczą kwoty wsparcia finansowego określonego w Programie, zleceniodawca lub gmina/powiat pokrywa różnicę ze środków własnych.
Godziny i zakres usług
Usługi asystenta mogą być realizowane przez siedem dni w tygodniu, w godz. 7:00–22:00, w uzasadnionych przypadkach godziny wykonywania usług mogą zostać zmienione. Limit godzin usług asystenta przypadających na jednego uczestnika programu wynosi nie więcej niż 30 godzin miesięcznie.
W ramach programu gmina/powiat może otrzymać wsparcie finansowe do 100 proc. kosztów realizacji usług asystenta.
– Program usług asystenckich spotkał się jak dotąd z największym zainteresowaniem, dlatego zdecydowaliśmy się zwiększyć planowaną kwotę przeznaczoną na jego realizację w roku bieżącym i przyszłym. Początkowo na realizację programu w latach 2019–2020 zakładaliśmy przeznaczenie 50 mln zł. W związku z dużym zainteresowaniem zaakceptowano wszystkie wnioski wojewodów, przyznając środki finansowe 492 gminom – w 2019 r. na kwotę 773,6 tys. zł, a w roku 2020 – blisko 80 mln zł – informuje minister Marlena Maląg.