Chociaż przepisy nie przewidują sytuacji, gdy to dziecko, a nie jego rodzic obcokrajowiec ma kartę pobytu z dostępem do rynku pracy, to nie powinno to skutkować odmową przyznania świadczenia z programu „Dobry start”.
Tak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Szczecinie, który rozpatrywał skargę dotyczącą świadczenia 300+. Wniosek o jego przyznanie złożył ojciec, obywatel Rosji, który z żoną i trójką dzieci mieszka w Polsce.
Na dwoje z nich, uczących się w liceum ogólnokształcącym oraz specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, wnioskował o przyznanie wsparcia na wyprawkę szkolną. Gmina odmówiła jego przyznania z uwagi na brak spełnienia przesłanki wynikającej z par. 2 pkt 1 lit. d rozporządzenia Rady Ministrów z 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start” (Dz.U. poz. 1061). Zgodnie z nim 300+ przysługuje cudzoziemcowi, jeśli dysponuje kartą pobytu z adnotacją o dostępie do rynku pracy, tymczasem rodzic przedstawił taki dokument, ale bez tej wzmianki (dodatkowo w momencie składania wniosku stracił on ważność).
Ojciec odwołał się od tej decyzji. W trakcie toczącego się w Samorządowym Kolegium Odwoławczym (SKO) postępowania przekazał nową, wydaną w styczniu 2019 r. kartę pobytu, ale ona również nie miała wymaganej adnotacji. W efekcie organ utrzymał w mocy decyzję gminy.
Obcokrajowiec postanowił więc złożyć skargę do WSA. Wskazał w niej, że prowadzi na terenie Polski działalność gospodarczą, odprowadza z tego tytułu należne podatki, a ta okoliczność nie jest uznawana za dostęp do rynku pracy. Ponadto zarzucił, że decyzja kolegium jest przejawem nadmiernego formalizmu i nie została wydawana w oparciu o wykładnię celowościową przepisów, ale literalną, która jest sprzeczna z założeniami rządowego programu. Co istotne, w trakcie rozpatrywania skargi poinformował, że jego dzieci w maju i czerwcu br. otrzymały – po upływie 15 miesięcy od złożenia w urzędzie wojewódzkim wniosku – dokumenty pobytowe, stwierdzające, że mają status rezydenta długoterminowego i znajduje się w nich informacja o dostępie do rynku pracy.
Sąd uwzględnił skargę i uchylił decyzje organów niższej instancji. Podkreślił w nim, że celem świadczenia 300+ jest wsparcie rodzin z dziećmi w ponoszeniu wydatków związanych z rozpoczęciem roku szkolnego. Świadczenie to jest więc skierowane do dzieci i dlatego jego charakter, a nie względy formalne powinny mieć nadrzędne znaczenie przy ustalaniu prawa do niego. Pomoc finansowa z programu „Dobry start” służy bowiem zaspokojeniu potrzeb dziecka, dbałości o jego dobro i ochronę. Tym samym mimo tego, że prawodawca nie przewidział, że mogą zaistnieć sytuacje, w których to dziecko, nie zaś jego rodzic posiada kartę pobytu z wzmianką o dostępie do rynku pracy, to w ocenie sądu nie powinno stanowić przeszkody do uznania, że 300+ w takim przypadku przysługuje uczniowi.
WSA dodał, że zastosowana przez gminę i SKO nieprawidłowa oraz zbyt formalistyczna interpretacja przepisów doprowadziła o nierównego traktowania dzieci oraz niedostatecznej ochrony ich praw. Takie ograniczenie w dostępności do świadczenia „Dobry start” stanowi więc istotne naruszenie ich uprawnień, wynikających wprost z konstytucji oraz Konwencji o prawach dziecka, co pozwala na uznanie tak zastosowanych przepisów rozporządzenia za dyskryminujące i godzące w interes dzieci. ©℗
Świadczenie na wyprawkę szkolną
■ Przysługuje raz w roku na każde uczące się w szkole dziecko, w wieku do ukończenia 20 lat lub 24 lat, jeśli ma orzeczenie o niepełnosprawności (w tym również w szkołach policealnych i dla dorosłych).
■ Jest wypłacane na dzieci wychowywane w rodzinach biologicznych, przebywające w pieczy zastępczej oraz będące pod opieką prawną i faktyczną.
■ Jego przyznanie następuje na wniosek. Można je składać od 1 lipca do 30 listopada danego roku, przy czym przez pierwszy miesiąc tylko online.
■ Przyznanie i wypłacenie 300+ powinno nastąpić w ciągu dwóch miesięcy liczonych od dnia złożenia wniosku, ale z zastrzeżeniem, że w przypadku tych złożonych w lipcu i sierpniu gmina ma na to czas do 30 września.
ORZECZNICTWO
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 22 sierpnia 2019 r., sygn. akt II SA/Sz 508/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
