Pracodawca może samodzielnie dokonywać potrąceń z wynagrodzenia pracownika. Może to robić w jasno określonych sytuacjach, w wyznaczonej kolejności i odpowiednich kwotach.
W pierwszej kolejności pracodawca potrąci z wynagrodzenia pracownika świadczenia alimentacyjne (wymagany jest tytuł wykonawczy na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych). Na ten cel pracodawca może potrącić do 3/5 wynagrodzenia pracownika. Są jednak składniki wynagrodzenia, które w przypadku alimentów, mogą zostać potrącone w całości. Są to:
• nagroda z zakładowego funduszu nagród,
• dodatkowe wynagrodzenie roczne,
• należności z tytułu udziału w zysku lub nadwyżce bilansowej.
W dalszej kolejności pracodawca potrąci należności inne niż świadczenia alimentacyjne (wymagany jest tytuł wykonawczy na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne) oraz zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi. Na te cele pracodawca może potrącić do połowy wynagrodzenia.
W ostatniej kolejności pracodawca dokonuje potrąceń za kary porządkowe. Ich suma nie może przekroczyć 1/10 wynagrodzenia.
Kwoty wolne od potrąceń dzielimy na 3 grupy:
1. kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę netto (pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek ubezpieczeniowych, zaliczki na podatek dochodowy oraz ewentualnych wpłat do PPK) - należności inne niż świadczenia alimentacyjne;
2. kwota równa 75 proc. minimalnego wynagrodzenia netto – zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
3. kwota równa 90 proc. minimalnego wynagrodzenia netto – porządkowe kary pieniężne
W 2020 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wyniesie 1877,62 zł netto (2600 zł brutto).
Oznacza to, że kwotą wolną od potrąceń w 2020 r. dla należności inne niż świadczenia alimentacyjne będzie 1877,62 zł.
Kwota wolna od potrąceń dla zaliczek pieniężnych to 1408,22 zł, a kwota wolna od potrąceń w przypadku porządkowych kar pieniężnych wyniesie 1689,86 zł.