Polska wchodząc do strefy Schengen otworzyła się na zachód, ale przymknęła drzwi dla obywateli krajów położonych na wschód od naszej granicy. Bariery wizowe są kłopotliwe dla osób chcących podjąć pracę w naszym kraju. Resort pracy planuje wprowadzenie ułatwień w tym zakresie.
Jest wiele korzyści płynących z przystąpienia Polski do Strefy Schengen, są też i zauważalne mankamenty, zwłaszcza dla obywateli strefy przygranicznej, którzy żyli z wymiany towarowej i osobowej ze Wschodem. Istotne korzyści to swoboda przedsiębiorców w rejestracji działalności gospodarczej w krajach Schengen i przyjęcie tych samych kryteriów w zakresie ścigania przestępców.
Krótko mówiąc - strefa Schengen to wejście do klubu państw stosujących wyższe i jednolite standardy bezpieczeństwa. Chodzi tu głównie o współpracę Policji, sądów i celników.

Ruch osób i wizy

Zniesienie wewnętrznych granic Unii Europejskiej oznacza dla obywateli tej strefy przede wszystkim następujące ułatwienia:
• zniesienie obowiązku zatrzymywania się na przejściu granicznym, jedynie zmniejszenie prędkości pojazdu,
• zastąpienie kontroli systematycznych kontrolami wyrywkowymi,
• rezygnacja z zezwoleń transportowych dla firm,
• ujednolicenie polityki wizowej.
Dla organów ścigania wprowadzono jednolite standardy ścigania nielegalnego handlu narkotykami, bronią, uchylania się od płacenia podatków i przemytu. Dla większego bezpieczeństwa uszczelniono naszą granicę wschodnią, która stała się od 21 grudnia 2007 r. zewnętrzną granicą Wspólnoty. Po trzech miesiącach otworzono też granicę powietrzną Polski i od 30 marca obywatele ze strefy Schengen nie muszą pokazywać dowodów tożsamości na lotniskach.
Jednak obywatele kraju nienależącego do Unii, aby wjechać do strefy Schengen, muszą posiadać wizę:
• turystyczną, wystawianą na maksymalnie trzy miesiące, która uprawnia do wielokrotnego lub jednorazowego przekroczenia granicy albo
• wizę tranzytową, która jest wydawana na pięć dni.
- Do Polski cudzoziemiec może wjechać także na podstawie wizy krajowej. Zgodnie z art. 18 Konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen państwa zachowały możliwość wydawania wiz państwowych na czas dłuższy niż trzy miesiące. Ale ten limit jest ograniczony - zaznacza Krzysztof Czaplicki z Ministerstwa Spraw Zagranicznych.
Z wizą Schengen można poruszać się po wszystkich państwach tej strefy swobodnie, natomiast wiza krajowa przeznaczona jest do pobytu tylko na terytorium jednego państwa. Taką wizę bez opłat mają prawo otrzymać np. wszyscy nasi rodacy z byłych republik radzieckich i Rosji posiadający Kartę Polaka.

Warunki wjazdu

Cudzoziemiec, aby uzyskać prawo pobytu w Polsce lub innym kraju Schengen trwające do trzech miesięcy:
• powinien mieć ważny paszport,
• nie może być objęty odmową wjazdu, tzn. nie może być rejestrowany w systemie informacji Schengen (SIS) lub w systemie informacji wizowej (VIS),
• powinien uzasadnić cel podróży, okoliczności pobytu i posiadać środki finansowe na pokrycie kosztów pobytu, np. okazać zaproszenie na seminarium lub kongres albo mieć wykupiony pobyt w hotelu lub sanatorium,
• nie może stanowić zagrożenia dla porządku publicznego, bezpieczeństwa narodowego lub stosunków międzynarodowych (ocenia to indywidualnie każdy konsul, a nastąpić to może w wypadku przynależności cudzoziemca do skrajnych organizacji nacjonalistycznych).
- System informacji SIS nie jest przeznaczony dla przeciętnego obywatela, tylko takiego, który stał się ofiarą przestępstwa albo też sam popełnił przestępstwo lub wykroczenie. W tym systemie rejestrowane są też osoby zaginione, skradzione auta, broń, dokumenty lub banknoty - wyjaśnia nadzorujący ten system Michał Serzycki, generalny inspektor ochrony danych osobowych.

Mały ruch graniczny

Wprowadzenie Polski do systemu Schengen spowodowało,
że mały ruch graniczny między naszym krajem a Ukrainą, Białorusią i Rosją z okręgu kaliningradzkiego zamarł prawie zupełnie. Opłaty wizowe stały się dla większości obywateli tych krajów ceną zaporową: 60 euro dla Białorusinów i 35 euro dla Ukraińców i Rosjan. Według danych Ministerstwa Spraw Zagranicznych teraz granicę przekraczają w 70 proc. Polacy, a w 30 proc. nasi sąsiedzi. Dlatego rząd podpisał z Ukrainą umowę o małym ruchu granicznym, który obowiązuje od 3 marca tego roku.

Narzekania obu stron

Bariera wizowa stworzyła poważny problem ekonomiczny nie tylko dla Ukraińców, ale także i dla naszych rodaków, którzy, jako bezrobotni, byli pracownicy pegeerów, utrzymywali się z handlu za wschodnią granicą. Po wejściu do Schengen płacą oni wysokie koszty wizy wielokrotnej, aby tylko mieć jakiekolwiek źródło dochodu.
Ukraińcy narzekają na polskie konsulaty. Przed wejściem do strefy Schengen można było uzyskać numerek w oczekiwaniu na wizę, teraz osoby wyjeżdżające do Polski, jeśli nie mają internetu, to wyczekują w kolejce przed konsulatem.

Plantatorzy bez pracowników

Z tych powodów tak pilną i ważną sprawą było podpisanie w marcu tego roku dwustronnej umowy z Ukrainą o małym ruchu przygranicznym, która pozwala na podróżowanie bez opłat za wizę. Dotyczy ona jednak tylko mieszkańców zamieszkałych w oddalonych od granicy o 30 km wsiach i miastach (w niektórych gminach do 50 km).
- Trzeba pamiętać o tym, że podpisanie umowy o małym ruchu przygranicznym nie daje obywatelom prawa do pracy. Ci, którzy będą chcieli podjąć zatrudnienie, muszą starać się o wizę z prawem do pracy - zauważa Andrzej Krętowski z MSZ.
Jednak samo podpisanie umowy nie jest równoznaczne z wejściem jej w życie. Obecnie MSZ czeka na uwagi Komisji Europejskiej, która może wprowadzić do niej pewne poprawki. A wreszcie należy ją przesłać do Sejmu i Senatu, na końcu uzyskać podpis prezydenta, co zajmie z pewnością jeszcze kilka miesięcy. Urzędnicy MSZ twierdzą, że jeśli w lipcu zakończą się te wszystkie procedury, to będzie to bardzo szybkie załatwienie sprawy.
Resort pracy, dostrzegając problemy polskiego rynku pracy, wprowadził więc i planuje dalsze ułatwienia w zatrudnianiu cudzoziemców spoza UE.
KRAJE STREFY SCHENGEN
Austria, Belgia, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Islandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy.
WJAZD WZBRONIONY
Konsul może odmówić wizy cudzoziemcom, którzy:
• byli skazani na co najmniej rok pozbawienia wolności,
• są podejrzani o popełnienie ciężkiego przestępstwa,
• byli wydaleni, nieprzyjęci albo odesłani do swojego kraju w jednym z krajów Schengen.
KONFERENCJA GAZETY PRAWNEJ
Dzisiaj w Warszawie odbędzie się konferencja pt. Zatrudnianie pracowników ze Wschodu. Polska w strefie Schengen, w której wezmą udział przedstawiciele rządu, pracodawców oraz firm ubezpieczeniowych i rekrutacyjnych.