Zapowiadana zmiana przepisów może umożliwić opłacanie składek ubezpieczeniowych szybciej i wygodniej niż dotychczas. Obok zwykłego przelewu bankowego prawdopodobnie zaczną funkcjonować płatności kartowe, natychmiastowe, a nawet mobilne – takie jak BLIK
Chodzi o nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wprowadzającą Mały ZUS plus, która trafiła do konsultacji. W obowiązującym stanie prawnym składki ZUS zapłacić można przelewem – tradycyjnie na poczcie lub przez bankowość elektroniczną. Wszystko za sprawą wciąż funkcjonującego w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 300) pojęcia międzybankowego systemu elektronicznego z art. 4 ust. 13. Za taki system uważany jest tylko system ELIXIR, obsługiwany przez Krajową Izbę Rozliczeniową S.A. od 1994 roku. Odwołania do międzybankowego systemu elektronicznego znalazły się też w art. 47 ust. 5 i 8 ustawy, które regulują kwestię terminów oraz sposobu realizacji obowiązków przez płatnika składek ubezpieczeniowych.
– Obowiązujące przepisy nie uwzględniają zmian, jakie nastąpiły w systemie płatniczym w ostatnim czasie, tj. nowych systemów płatności, jak płatności kartowe, natychmiastowe czy mobilne oraz nowych podmiotów prowadzących systemy, jak np. Polski Standard Płatności sp. z o.o. (system płatności mobilnych BLIK) czy Blue Media S.A. (system płatności BlueCash) – wyjaśnia Wojciech Andrusiewicz, rzecznik prasowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Mała zmiana, wielkie skutki

Konsultowana właśnie nowelizacja zastąpi problematyczny międzybankowy system elektroniczny terminem znacznie szerszym – system płatności. Na pierwszy rzut oka różnica może wydawać się kosmetyczna. W praktyce jednak zmiany na korzyść odczuje znaczna część przedsiębiorców – szczególnie tych, którzy korzystają z wszelkiego rodzaju nowinek technologicznych i rozwiązań mobilnych, także w sferze płatności. Dlaczego? – To ukłon w stronę spóźnialskich ubezpieczonych, którzy w ostatniej chwili orientują się o niezapłaconej w terminie składce – uważa adwokat Bernard Piechota. Wtedy wystarczy kilka chwil, by uregulować płatność, a ZUS od razu otrzyma o tym informację. Płatności elektroniczne nie rozwiążą zatem problemu przekroczenia terminu na opłacenie składek ubezpieczeniowych, a jedynie ułatwią zrobienie tego w ostatnim, możliwym momencie. Przy przekroczeniu terminu wciąż konieczne będzie złożenie do ZUS wniosku o wyrażenie zgody na opłacenie składek po terminie.
Korzyści ze zmian być może nie odczują osoby, które korzystają z opcji przelewu bankowego w formie zlecenia stałego, kiedy to cały proces odbywa się automatycznie i nie trzeba pamiętać o niczym, poza zapewnieniem środków na rachunku. Nie ulega jednak wątpliwości, że nowe metody płatności to ułatwienie dla każdego, kto otrzymuje wiele wpłat i często dokonuje różnego rodzaju opłat, ale w nieregularnych terminach, a więc zlecenie stałe nie spełni tutaj swojej roli. Wśród takich osób jest wielu przedsiębiorców. – Jeśli płatności elektroniczne wprowadzają nie tylko sklepy internetowe, ale też operatorzy energii elektrycznej czy paliwa gazowego, najwyższy czas, aby zrobił to ZUS. Projektowane zmiany to późne, bo późne, ale wejście ZUS w XXI wiek – komentuje Piechota.
System płatniczy od lat nie zamyka się wyłącznie w obrębie wspomnianego systemu ELIXIR, ponieważ należą do niego też inne, elektroniczne metody płatności. A tych od 1994 r., kiedy powstał ELIXIR i od roku 1999, kiedy to weszła w życie ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych, przybyło naprawdę wiele. – Proponowane zmiany odzwierciedlają tendencje na rynku płatności elektronicznych. Korzystanie z innych form płatności staje się coraz bardziej popularne – dodaje Bernard Piechota. Główną ideą płatności natychmiastowych czy mobilnych jest dostarczenie pieniędzy do odbiorcy od razu, z każdego miejsca na świecie, bez konieczności oczekiwania na księgowanie, które w bankach często trwa kilka godzin, a przy okazji świąt czy weekendów nawet kilka dni.

Droga od teorii do praktyki

Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych planowo miałaby wejść w życie już 1 stycznia 2020 r. Wówczas ZUS uzyska prawną możliwość wprowadzenia nowych metod płatności, obok dostępnego od lat systemu ELIXIR. W praktyce ich wdrożenie może potrwać nawet kilka miesięcy. Potem jednak otwarta zostanie droga do wdrażania kolejnych, innowacyjnych metod płatności. – Proponowana zmiana umożliwi uwzględnienie wszystkich metod płatności funkcjonujących na rynku oraz ewentualnych przyszłych zmian w systemie płatniczym – podsumowuje Wojciech Andrusiewicz. ©℗
Obrót bezgotówkowy w Polsce rośnie