Sprawy o odszkodowania cywilnoprawne z tytułu sprzecznego z prawem wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę mają rozpoznawać sędzia zawodowy i dwóch ławników – orzekł Sąd Najwyższy.
27 listopada 2007 r. Trybunał Konstytucyjny (sygn. akt SK 18/05) uznał za niekonstytucyjne ograniczenie dochodzenia dodatkowych odszkodowań cywilnoprawnych (związanych np. z deliktem), gdy pracownik domaga się ich w związku z niezgodnym z prawem wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy. Wraz z pojawiającymi się sprawami tego typu powstał problem, jak je zakwalifikować procesowo i jaki skład orzekający byłby właściwy –to bardzo istotna kwestia, gdyż decyduje o ważności postępowania.
Ponieważ opinie doktryny i orzecznictwo były rozbieżne, I Prezes Sądu Najwyższego zdecydował się poprosić Izbę Pracy i Ubezpieczeń Społecznych o rozstrzygnięcie problemu prawnego – czy w sprawie o roszczenia z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy dochodzone przez pracownika od pracodawcy na podstawie art. 415 kodeksu postępowania cywilnego (w zw. z art. 300 k.p.), a nie na podstawie kodeksu pracy, właściwy jest jednoosobowy skład sądu (jeden sędzia zawodowy), standardowy dla spraw cywilnych, czy też skład trzyosobowy (sędzia i dwóch ławników), właściwy raczej dla spraw z zakresu prawa pracy?
Sąd Najwyższy, obradując w składzie siedmiu sędziów, wydał w odpowiedzi uchwałę, zgodnie z którą tego typu sprawy rozpoznaje sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników.
– Regulujący tą kwestię art. 47 par. 2 pkt 1 k.p.c. nakazuje procedowanie w składzie ławniczym w sprawach z zakresu prawa pracy o ustalenie istnienia, nawiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy, o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrócenie do pracy i przywrócenie poprzednich warunków pracy lub płacy oraz łącznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy wypowiedzenia oraz rozwiązania stosunku pracy, o naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym związane, oraz o odszkodowanie lub zadośćuczynienie w wyniku stosowania mobbingu – przypomniał w ustnym uzasadnieniu uchwały sędzia Józef Iwulski.
Wyjaśnił, że sprawa dotycząca odszkodowania dla pracownika, żądanego w oparciu o art. 415 k.c., czyli z tytułu deliktu pracodawcy, może być zaliczona do tego typu spraw, gdyż wskazany przepis k.p.c. nie rozróżnia podstaw prawnych odszkodowań dochodzonych przez pracownika.
– Właściwy do rozpoznania takich powództw będzie skład trzyosobowy: jeden sędzia zawodowy i dwóch ławników – podkreślił sędzia Józef Iwulski.

orzecznictwo

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 17 października 2019 r., sygn. III PZP 5/19.